ABP heeft moeite met kosten private equity

2,8 miljard euro keert pensioenfonds ABP aan bonussen uit aan private-equityhuizen. Het is een bedrag om even stil van te worden. Aan de andere kant gaat het bij ABP al snel om enorme bedragen en er staat een rendement tegenover van 14 miljard euro. Maar zijn zulke kosten tegenover de deelnemers te verantwoorden?

‘Gruwelijk veel geld’, noemt bestuursvoorzitter Harmen van Wijnen de vergoedingen in een interview met Nu.nl. In het jaarverslag, dat vandaag uitkomt, zou het bedrag ‘moeilijk uitlegbaar’ worden genoemd en zouden stappen worden aangekondigd om het tij te keren. Van Wijnen beaamt dat er altijd ‘een bepaalde geur’ hangt rond private-equityhuizen.

Afweging

‘Private equity is een manier om pensioengeld te beleggen in niet-beursgenoteerde ondernemingen’, zegt Marike Knoef, hoogleraar Economie aan de Universiteit Leiden en directeur van pensioendenktank Netspar. ‘Uiteindelijk gaat het altijd om de afweging tussen verwacht rendement, risico, kosten en ethische overwegingen. Voor dat laatste is steeds meer aandacht, bijvoorbeeld als het gaat om fossiele brandstoffen of Russische staatsobligaties, en volgens mij is dat een goede zaak.’

‘Het is veel geld. Maar hoeveel er in pensioenen omgaat is ook veel geld. De kosten zijn gruwelijk hoog, maar de rendementen kunnen ook enorm hoog zijn.’ Van Wijnen rekent het rendement van 14 miljard euro om naar 4.500 extra per deelnemer. De kosten zijn volgens Nu.nl 1.100 euro per deelnemer. Van Wijnen geeft zelf aan moeite te hebben met de kosten.

Misschien dat de hoge kosten wrang klinken in de oren van deelnemers die al jaren snakken naar indexering van de pensioenen. ‘Wel of niet indexeren hangt af van de financiële situatie van een pensioenfonds’, zegt Knoef. ‘Kosten spelen daarbij een rol, maar ook de rendementen en die kunnen in dit geval hoog zijn. Ik weet niet of het de positie van het fonds had verbeterd of verslechterd als ze op een andere manier hadden belegd. Als je dat van tevoren weet, is het makkelijk rijk worden.’

Geen objectief antwoord

De ethische vraag is volgens Knoef of pensioenfondsen en hun deelnemers dat redelijk vinden. ‘Daar kan onderzoek bij helpen: hoe belangrijk vinden deelnemers dit? Het is een beetje als consumenten die in de supermarkt beslissen of ze kiloknallers, biologisch vlees of vegaburgers nemen. Er is waarschijnlijk geen objectief antwoord op te geven, want er zitten altijd weer verschillen tussen mensen, maar je kunt kijken naar de gemene deler in een fonds.’