Uw FG is als een slimme weegschaal

Stel: u heeft uzelf en uw naasten beloofd nu echt werk te maken van uw gezondheid. Het moet maar eens afgelopen zijn met de roofbouw op uw lijf. U spreekt af met een ‘lifestyle-diëtiste’ en gaat bijhouden wat u eet en hoeveel u beweegt. U krijgt een ‘slimme weegschaal’ mee die niet alleen de totale lichaamsmassa weegt, maar ook de verdeling tussen vet, botmassa en water. U bent met wel meer bezig dan alleen gezond leven, maar zo’n weegschaal is een handige tool. U bent nog steeds zelf verantwoordelijk en zo kan uw coach inzicht bieden in het effect van uw keuzes.

Hoe klinkt dit? Best aantrekkelijk toch?

Stel nu dat deze werkwijze u opgelegd wordt, en dat u bovendien aan uw huisarts moet rapporteren over de voortgang. Dat zal even slikken zijn, maar goed, de maatschappij heeft terecht een punt dat u niet zomaar iemand bent. Het is belangrijk dat u er alles aan doet om gezond te zijn. Dus als de huisarts u gelast om de uitkomsten van de metingen op de slimme weegschaal te sturen dan is dat maar zo.

In dit voorbeeld bent u, of eigenlijk uw bestuursorgaan, de hoofdpersoon die gezonder moet gaan leven. De huisarts is de Autoriteit Persoonsgegevens. Ik vertolk als FG vooral de ‘slimme weegschaal’, maar dan een die metingen ook van duiding voorziet. Ik ben als FG, net zoals een weegschaal, alleen van dienst als u me ook echt inzet. U kunt wel trots tegen iedereen zeggen dat u een slimme weegschaal heeft, maar als u er nooit naar omkijkt, heeft u er bijzonder weinig aan.

Terug naar het verhaal. Stel, we gaan een stapje verder. Hoe kijkt u ertegen aan als alle metingen die de slimme weegschaal doet voor iedereen inzichtelijk zou moeten worden gemaakt? Dus niet alleen de huisarts, maar ook uw zorgverzekeraar, geïnteresseerden en journalisten kunnen de metingen opvragen en inzien. Hoe graag maakt u dan nog gebruik van deze slimme weegschaal? Zet u deze nog in, of denkt u: ik zoek wel een analoge weegschaal, dan heb ik toch een beetje een beeld en lees ik de uitkomsten niet terug in de krant?

Dit dilemma, waarbij transparantie en vertrouwelijkheid botsen, speelt bij elke intern toezichthouder. Vooral nu, want bestaat ‘intern’ onder de Wet open overheid (Woo) nog wel? Rechters en andere knappe koppen buigen zich over de vraag hoever de reikwijdte van de Woo strekt, in relatie tot communicatie tussen FG en organisatie. Daar zullen we komende tijd ongetwijfeld meer over horen.

Persoonlijk denk ik dat het rücksichtslos laten openbaren van alle communicatie tussen FG en organisatie het kind met het badwater weggooit. Zo’n vaart zal het hopelijk niet lopen.

Een intern toezichthouder moet de kans krijgen intern toezicht te houden. In plaats van radicale transparantie geloof ik meer in nuance, en in escalatiemogelijkheden van de FG. De FG kan bijvoorbeeld een notitie laten vastleggen waarin de organisatie uitlegt dat ze ondanks waarschuwingen van de FG toch doorgaat met een bepaalde werkwijze of verwerking. Deze ‘comply or explain’-documenten lenen zich volgens mij beter voor een Woo-verstrekking dan mijn mails aan de verwerkingsverantwoordelijke.

Hoe dan ook: iedereen is het erover eens dat de uitkomsten van de slimme weegschaal allereerst u toekomen, als hoogst leidinggevende en verantwoordelijke. Stof deze af en maak dus vooral gebruik van uw FG. U heeft er toch een.