Verkeerde AI-ideeën

‘99,9 procent van de fouten wordt gemaakt door mensen. Wij hebben lang genoeg onze kans gehad. Waarom geven we AI niet gewoon vrij baan?’ Een betoog van deze strekking was te horen op een conferentie over digitale weerbaarheid.

De spreker werd van repliek gediend door wethouder Guido Rink (economie, PvdA) uit Emmen, die zich als rapporteur kunstmatige intelligentie (AI) voor het Europees Comité van de Regio’s bezighoudt met de regulering van AI. Rink wees erop dat er data ten grondslag liggen aan alles wat AI produceert. En wie maken die data? Mensen, in al hun feilbaarheid. Het stokje overdragen aan AI, op zichzelf al een theoretische exercitie, gaat de mensheid sowieso niet verlossen van menselijke fouten.

De misvatting dat de beslissingen van AI op een objectievere basis zouden berusten dan die van mensen, was onlangs ook te horen op de conferentie GovTechDay. Deelnemers aan een sessie over generatieve AI mochten input aanleveren voor de kabinetsvisie op generatie AI, die eind 2023 klaar moet zijn. Gevraagd naar de kansen van AI, klonk uit de zaal: ‘Dat we eindelijk zonder overheid kunnen.’

Gelukkig maar dat de AI Act onlangs is goedgekeurd door het Europees Parlement, want het is maar de vraag of hij ook langs een AI-overheid was gekomen. Maar zonder gekheid, dat Europa ons niet zomaar loslaat in de proeftuin van big tech, is op zich al reden om die vermaledijde overheid toe te juichen. Ook voordat de Europese wet klaar is, moet Nederland aan de bak om de risico’s van AI te ondervangen.

Het scenario dat AI binnenkort de macht grijpt om de kans op denkfouten voortaan tot nul te reduceren, kunnen we wegstrepen. Een zeer reëel risico vormen daarentegen de overspannen verwachtingen die de uitstekende pr-machine van OpenAI de wereld in heeft geholpen (‘Laten we een pauze inlassen, dit gaat allemaal wel érg snel’), al dan niet geholpen door de media (‘Neemt AI ook uw baan over?’).

Hoog tijd om te investeren in laagdrempelige voorlichting over de werking van AI, niet in de laatste plaats voor ambtenaren en andere conferentiebezoekers.