'Te veel vrijblijvendheid in e-overheidsland'

Projecten echt afmaken en beter gebruiken wat er al ís. Dat zijn zo ongeveer de belangrijkste wensen rond elektronische dienstverlening van kopstukken uit de e-overheid. Er is te veel vrijblijvendheid.

Berichtenbox en Eid
Tijdens een rondetafelgesprek op het iBestuur-congres over de vraag welke kansen er op het gebied van de e-overheid blijven liggen, bleken belangrijke spelers het niet helemaal eens over hoe de e-overheid zich verder moet ontwikkelen. KING-directeur Tof Thissen pleitte voor het realiseren van de digitale postbus voor burgers (die immers steeds meer op hun eigen verantwoordelijkheid worden gewezen en dus regie over zijn gegevens moet hebben) en RDW-directeur Johan Hakkenberg pleitte voor een betere DigiD (Eid) om meer overheidstransacties digitaal te kunnen uitvoeren.

Eerst dingen afmaken
Maar het meest opvallend - en tekenend voor de teneur van de discussie - was de oproep van Steven Luitjens, directeur van beheerorganisatie Logius: "We doen eigenlijk veel te veel. Mijn pleidooi is: laten we nou eens iets afmaken. Alle ideeën van nu waren er een jaar of tien geleden ook al. Voor bijvoorbeeld e-mantelzorg is er een prachtig voorbeeld voorhanden. We moeten geen wielen blijven uitvinden." Hij kreeg enige bijval van CIO Frans Haverkamp van UWV. "Ik pleit voor afnemende vrijblijvendheid. Afzonderlijke overheidslichamen hebben nog te veel de neiging af te wachten." Hij wil meer hergebruik van overheidsdiensten - en dan vanuit het perspectief van de burger. "We dwingen de burger zich een weg te vinden door alle kolommen heen. Bij bijvoorbeeld een ontslag zijn er allerlei randverschijnselen omheen, meer dan alleen die uitkering, waar hij mee geholpen zou kunnen worden."

Meer dwang nodig
Hakkenberg haakt erop in met een voorbeeld van een dergelijke aanpak: "Binnen het verband van de Manifest-groep zijn er portals bedacht en ontwikkeld rond life-events. Maar die dreigen een langzame dood te sterven." Haverkamp: "Sturing en dwang is hier nodig. Minister Blok heeft nu doorzettingsmacht gekregen en dát gaat het worden. Anders verdampen de goede bedoelingen na het overleg weer."

Gemeenten
Tissen zou de samenwerking tussen gemeenten en andere overheidsorganisaties willen zien verbeteren om de uitdijende diensten en processen 'aan de achterkant nu eens in één keer in de juiste schaalgrootte' te kunnen doen. Ook uitvoeringsinstanties kunnen daar een rol in spelen. "Ik moet er niet aan denken dat 408 gemeenten daarvoor de betaalsystematiek van de sociale dienst moeten gebruiken. Dat kan het UWV toch blijven doen?" Ook Hakkenberg (RDW) onderzoekt mogelijkheden om gemeenten te helpen door delen van dienstverleningsprocessen digitaal over te nemen.

Functioneringsgesprek
Luitjens vindt de roep om meer regie en doorzettingsmacht maar gek. "Hebben we nou een baas nodig? Dat is toch wel een functioneringsgesprek met jezelf. Waarom spreken we niet eerst gewoon een beleidsmoratiorium af voor de komende vijf jaar?"