Nieuwe minor '(burge)meester in cyberspace'

Digitalisering heeft een steeds grotere invloed op het werk van het openbaar bestuur. Daarom biedt de Thorbecke Academie in september de minor ‘(burge)meester in cyberspace’ aan. De minor staat open voor hbo-studenten uit het hele land.

Online gebiedsverboden

De aftrap van de minor wordt verzorgd door cyberburgemeester Jan Rijpstra van Smallingerland. Het lectoraat ‘lokaal bestuur en digitalisering' van de onderzoeksgroep Cybersafety van de Thorbecke Academie speelt een centrale rol in de minor. Lector Willem Bantema vertelt: ‘Op veiligheidsgebied zijn er online veel zaken die niet per se met cybercrime te maken hebben, maar die wel van belang zijn voor het openbaar bestuur, zoals de kwestie van online gebiedsverboden. Daarnaast vinden er digitale ontwikkelingen plaats die invloed kunnen hebben op democratische processen, zoals beïnvloeding van verkiezingen, polarisatie, filterbubbels en echokamers. We zien dat het lokale bestuur worstelt hoe ze hier op een goede en effectieve manier invulling aan kan geven.’

Worsteling

Die worsteling komt volgens Bantema omdat het bestuur niet alleen tot effectief beleid moet komen, maar ook rekening moet houden met grondrechten als privacy en vrijheid van meningsuiting. ‘Dat is een behoorlijke spagaat,’ zegt hij. ‘Met onze minor willen we eraan bijdragen dat toekomstige professionals in dit domein een ethisch en moreel kompas ontwikkelen, waarmee ze voortdurend een belangenafweging kunnen maken.’ Denise de Boer, als docent-onderzoeker eveneens betrokken bij de minor, vertelt: ‘We gaan de studenten leren hoe ze kunnen handelen als ze later bijvoorbeeld bij een gemeente in dienst komen en deze problematiek tegenkomen.’

Drillrap

De thema’s die tijdens de minor aan bod komen zijn breed, van desinformatie tot de slimme stad en van de nieuwe verzuiling tot de aanpak van ondermijning met behulp van data. Tijdens de minor gaan professionals uit het werkveld met de studenten in gesprek. Het programma staat nog niet vast. Bantema: ‘Het is interessant om iemand van de gemeente Amsterdam te laten vertellen waarom het zo moeilijk is om tegen drillrap op te treden. En we werken samen met bestuursrechtadvocaten op het gebied van online gebiedsverboden, dus hen zullen we ook zeker uitnodigen.’ Dat moet leiden tot een leerzaam gesprek voor beide partijen. De professionals krijgen invalshoeken van een andere generatie, van studenten met uiteenlopende achtergronden.

Handelingsperspectief

Uniek aan de minor is dat de onderwerpen worden behandeld vanuit de verschillende perspectieven van de Thorbecke Academie: Integrale Veiligheidskunde, HBO Rechten, Bestuurskunde en European Studies. Dat klinkt alsof ook de huidige generatie bestuurders er veel aan kan hebben. Maar eigenlijk is het andersom, zeg Bantema. ‘We zagen dat er vanuit studenten veel interesse was voor de cursus over handelingsperspectief op online veiligheid, maar daaraan konden ze niet deelnemen, want die cursus was bedoeld voor politieagenten, mensen van openbare orde en veiligheid en gemeentejuristen. Voor burgemeesters is er de cursus Cyberburgemeester. Alleen voor onze studenten bestond er nog niet zoiets.’ De minor is te volgen voor alle studenten die affiniteit hebben met het thema.