Rotterdam Open Data van start

‘Het is niet echt een kwestie van onwil dat tot dusver veel data niet open zijn’, zegt Leon Gommans, accountmanager externe betrekkingen van de Hogeschool Rotterdam en mede-initiatiefnemer van Rotterdam Open Data, dat tot een heus manifest moet leiden. De Hogeschool Rotterdam  constateert een behoefte aan digitaal te gebruiken overheidsgegevens die op een zinvolle en behapbare manier zijn terug te geven aan de inwoners.
Zo ontwikkelen enkele studenten voor het Ontwikkelingsbedrijf Rotterdam een dynamische stadsatlas, waarop projectontwikkelaars, woningcorporaties, ondernemers en architecten hun plannen kunnen baseren. Veel van de daarvoor benodigde gemeentelijke gegevens blijken niet zomaar beschikbaar. De dienst Stedenbouw en Volkshuisvesting (onder andere verkeersgegevens), het Centrum voor Onderzoek en Statistiek (COS) en andere gemeentelijke diensten kunnen wellicht in die gegevens voorzien. Initiatiefnemers Gommans en docent-onderzoeker Peter van Waart kijken met een schuin oog naar steden als San Francisco, dat zelfs een speciale website heeft opgezet (datasf.org) voor het openbaren van gegevenssets.

Goedkope licenties
Er is een direct verband tussen open data en ICT, legt voorzitter Jo Lahaye van de stichting Holland Open uit, op de bijeenkomst waar het initiatief werd gelanceerd. ICT-aspecten introduceren soms rare beperkingen, zoals licentievoorwaarden van softwareleveranciers waarin staat dat gegevens die zijn opgeslagen in het formaat van die leveranciers ook hun eigendom zijn. Hij ziet in het onderwijs ook erg weinig aandacht voor open source en open data. ‘Dat komt vooral door al die goedkope licenties daar.’
En er zijn al diverse obstakels voor het echt ‘open’ krijgen van gegevens. Ze moeten niet alleen beschikbaar zijn, dus niet verborgen, maar ook open dus niet afgeschermd. Ook moeten de data  in een open formaat zijn vastgelegd, dus niet in PDF of duistere GIS-formaten en vervolgens ook nog op een logische en voor computers toegankelijke plek te vinden  zijn.

Krankjorum
Lahaye windt zich op over overheidsdata waarvoor dat pertinent niet geldt en die zelfs commercieel geëxploiteerd worden, zoals de kadaster-gegevens, het nationale postcodebestand, gegevens over het wegennet en de database van de Kamer van Koophandel. ‘Dat is krankjorum. De overheid zal eraan moeten wennen dat ze transparanter moet zijn.’
Gommans is tevreden over de toenadering tussen gemeentelijke organisaties, de Hogeschool en de Rotterdamse creatieve industrie. De vraag wat de gemeente er zelf aan heeft, blijkt wel belangrijk. De voorlopers onder de betreffende ambtenaren kunnen de extra tijdsinvestering niet zomaar verantwoorden. Gommans: ‘Dat is een lastig punt. Maar we hebben wel de vraag neergelegd hoe we kunnen helpen.’
Een bijkomend probleem is dat sommige gemeenteambtenaren ervoor huiveren de duiding van hun informatie, zoals bijvoorbeeld criminaliteitsgegevens, uit handen te geven. Maar, zegt Gommans, ‘de gemeente moet oppassen niet ingehaald te worden door de technologie die de burgers de middelen geeft om het zelf te doen.’