Ambtenaar moet digitaal vaardiger worden

Ambtenaren van provincies en gemeenten moeten beter geschoold worden in digitale vaardigheden. Dat vindt Gelders gedeputeerde Jan Markink, die voor de Raad van Europa een rapport schreef over digitalisering. Ambtenaren moeten beter voorbereid worden in wat de digitale omwenteling, die zich langzaam ontvouwt, voor hen en voor de organisatie betekent. 

Enorme opgaven

Het rapport Smart Cities and Regions pleit ervoor dat overheden actiever aan de slag gaan met digitalisering en het gebruiken om mensenrechten, democratie en verduurzaming te ondersteunen. Markink: ‘We staan voor enorme opgaven in verduurzaming. Zonder digitalisering gaan we die doelen niet halen.’ Zo’n digitaliseringsslag gaat veel van ambtenaren vragen. Daar moet voldoende steun voor zijn. Verkleining van de digitale kloof binnen organisaties helpt volgens hem om de dienstverlening op orde te brengen.

Cyberveiligheid

Markink vindt dat ambtenaren meer kennis moeten krijgen over algoritmes en wat de digitale organisatie betekent voor de interne organisatie. Markink: ‘Niet iedereen hoeft specialist te worden, maar medewerkers van provincies en gemeenten moeten de gelegenheid krijgen zich te bekwamen. Het zou ook goed zijn als in de nieuwe collegeperiode die na de Statenverkiezingen van 2023 begint elke provincie een gedeputeerde krijgt die verantwoordelijk is voor digitalisering en cyberveiligheid. Dat geldt ook voor gemeenten.’ Meer kennis en beter belegde verantwoordelijkheid leidt volgens Markink  ook tot meer bewustwording in cyberveiligheid waarmee bijvoorbeeld de gemeente Hof van Twente maar ook het Gelderse Buren en zijn eigen provincie Gelderland mee te maken hebben gehad.

Troje

Vanwege die cyberdreiging heeft Gelderland het project Troje in het leven geroepen. Daarbij hackt de provincie op verzoek gemeenten die zich daarvoor hebben aangemeld. Ook scant de provincie de gemeenten en onderzoekt de afspraken over cyberveiligheid, wie er verantwoordelijk is en of mensen zomaar binnen kunnen komen. De eerste fase  loopt tot februari 2023. De top-3 van de gemeenten krijgt daarna een complete doorlichting van hun organsatie op cyberveiligheid. Van de 51 Gelderse gemeenten hebben zich er 42 aangemeld voor Troje. 

Toegang

Markink vraagt ook blijvende aandacht voor de privacy van mensen. Die kunnen van de overheid transparantie en zorgvuldigheid verlangen. Organisaties moeten daarom vastleggen wie toegang heeft tot persoonlijke data, schrijft Markink in zijn rapport onder verwijzing naar I-Hub, een instituut van de Radboud Universiteit in Nijmegen. Het rapport van Markink is deze week unaniem aangenomen in het Congres van Lokale en Regionale Overheden van de Raad van Europa. Op 1 juni 2023 vergadert de governance committee van dat congres in Gelderland om verder te praten over het in de praktijk brengen van het rapport.