Radicale innovatie dé uitdaging voor waterschappen

Sommige onderdelen bij waterschappen zullen veel impact ervaren door digitalisering, andere minder. Een belangrijke vraag van waterschappen is hoe ze tot vernieuwing kunnen komen, constateert A&O fonds Waterschappen in een verkenning: ze zijn meesters in geleidelijke innovatie, maar ‘de uitdaging van waterschappen is om deze radicale innovaties mogelijk te maken’.

Impact

De verwachting is dat digitalisering en toenemend datagebruik de meeste impact zullen hebben op de onderdelen waterketen en watersysteem, door de combinatie met schaalvergroting en kunstmatige intelligentie (AI). Taken en functies kunnen hierdoor verdwijnen en nieuwe kunnen verschijnen. Bij waterveiligheid leiden nieuwe technologieën, zoals sensoren en satellietdata in combinatie met AI, naar verwachting niet tot nieuwe processen en dus is de verwachte impact geringer.

‘De verwachting is verder’, schrijft A&O fonds, ‘dat de impact op werk ingrijpend is bij functies met een hoge mate van routinematige en repeterende taken die overgenomen kunnen worden door verdergaande automatisering en robotisering.’

Vernieuwing

‘Een belangrijke vraag die uit de verkenning naar voren komt is hoe tot vernieuwing te komen.’ Waterschappen zijn goed in relatief eenvoudig, incrementeel innoveren en dat wordt volop gefaciliteerd. Deze innovaties laten zien dat radicalere innovaties mogelijk zijn in combinatie met bijvoorbeeld nieuwe technologieën, schaalvergroting en door samenwerking met andere overheden.

‘De uitdaging van waterschappen is om deze radicale innovaties mogelijk te maken; zij leiden tot ingrijpende vernieuwing van processen en besturing. Zonder deze vernieuwing verandert het werk ook niet.’

Om deze vernieuwing op gang te brengen, stelt A&O fonds, moeten de visie en strategie worden ontwikkeld. Ook is er behoefte aan verschillende vaardigheden, zoals die voor het organiseren van effectieve innovatieprocessen en het ontwikkelen en behouden van medewerkers. Verder zijn uitgewerkte toekomstbeelden nodig van ‘waterketen en watersysteem. Met deze toekomstbeelden is beter vast te stellen hoe functies en taken veranderen en welke vaardigheden nodig zijn.’

Duidelijkheid

De netwerkorganisatie constateert verder dat er een grote behoefte is aan concretisering van de impact van digitalisering op werk. Modellen als het Columbusmodel blijken nog te abstract en het is ook niet duidelijk wat er precies onder ‘digitale vaardigheden’ valt. ‘Er is behoefte aan een beter instrument voor het verkrijgen van inzicht, wat de nieuwe taken zijn, welke kennis en vaardigheden hiervoor nodig zijn en hoe medewerkers deze kunnen leren om inzetbaar te blijven.’