Ontwikkel digitale dienstverlening mét gebruiker

Succesvolle digitalisering van de overheid gaat niet alleen om de mate van digitalisering, maar ook om de manier waarop. Nederland scoort doorgaans goed op Europese en internationale ranglijsten. Bij nadere bestudering blijkt dat Nederland gebruikers maar weinig betrekt bij de ontwikkeling van digitale publieke diensten, constateert Rathenau Instituut.

Hoge score

Hoog scoren op de Europese ranglijsten is mooi, maar deze score zegt weinig over veiligheid en transparantie, schrijven onderzoekers van het Rathenau Instituut. Het Rathenau Instituut heeft een factsheet uitgebracht waarin wordt ingegaan op de vraag wat deze internationale ranglijsten precies meten en wat zij wel en niet laten zien over de digitalisering van de Nederlandse overheid. Als het gaat om digitale publieke dienstverlening, connectiviteit en digitale vaardigheden zit Nederland goed: In bijna alle lijsten zit Nederland in de Europese top-5.

Consequenties

Bij het bestuderen van de internationale ranglijsten wordt duidelijk dat Nederland in vergelijking met anderen de gebruikers weinig betrekt bij de ontwikkeling van digitale publieke diensten. In geen één van de ranglijsten worden veiligheid, transparantie, inhoudelijke kwaliteit en uitvoering van digitale dienstverlening beoordeeld. Ook wordt er niet gekeken naar de consequenties voor de burger van digitalisering.

Veiligheid onderbelicht

Het Rathenau Instituut bespreekt in de factsheet dat transparantie en veiligheid in de indexen voor digitalisering nog onderbelicht zijn. ‘Ten eerste heeft het Nederlandse beleid voor een digitale overheid, onder andere als gevolg van de toeslagenaffaire, aandacht voor het verbeteren van de kwaliteit van de basisregistraties persoonsgegevens’, zo schrijven de onderzoekers. Ook het vergroten van de transparantie van de overheid is een belangrijk speerpunt, maar dit blijft nog onderbelicht in de indexen.

Ethisch verantwoord

‘Hoewel de Digital Government Index van OESO laat zien dat er nog aandacht nodig is voor een ethisch verantwoorde verzameling en gebruik van overheidsdata, wordt er niet naar kwaliteit en transparantie gekeken.’ Een goede ranking op Europese lijstjes zegt dus niet alles. ‘Rapporten zoals de Staat van de Uitvoering 2022 laten echter zien dat er een structurele groep laaggeletterden is die niet goed mee kan. Zoals de auteurs van dat rapport ook opmerken, is deze groep niet zichtbaar in de gemiddelde scores waar de internationale ranglijsten zich op baseren,’ aldus de onderzoekers van Rathenau Instituut.

Dit artikel verscheen eerder op AG Connect.