'Overheden moeten OV-bedrijven tot openheid dwingen'

Zonder goede data staan we binnenkort allemaal in overvolle treinen en moeten we wachten op een bus die nog wel plek heeft. Gegevens over vervoersstromen en ov-gebruik zijn, ondanks een belofte van vervoerders en een oproep van de Tweede Kamer, nog altijd niet beschikbaar. 

Om vertraging op de weg en op het spoor te voorkomen moet data van OV-bedrijven doorstromen naar onderzoekers, bedrijven en overheden. Daarnaast hebben reizigers ook informatie nodig over aanvullend openbaar vervoer. De OV-fiets en de taxi zijn immers net zo goed openbaar vervoer als trein, de tram of de bus. Dankzij de OV-Chipkaart is er enorm veel informatie beschikbaar over hoeveel reizigers gebruik maken van het openbaar vervoer. Hoe druk is het op het station tussen 8:00 en 9:00, hoeveel mensen maken gebruik van een buslijn naar onderwijsinstelling of ziekenhuis, wat zijn trends en ontwikkelingen, wat is het effect van een nieuwe dienstregeling en hoe goed slagen ov-bedrijven er in om meer reizigers aan zich te binden? Kortom, genoeg informatie om dagen in te verdwalen.

Om bovenstaande vragen te beantwoorden is data nodig. Zeker nu vervoersbedrijven waarschuwen voor de drukte op de wegen en het spoor in de toekomst. Met open data kunnen de vervoersstromen van de toekomst in goede banen geleid worden. Om die gegevens goed te kunnen gebruiken, moeten de ov-bedrijven deze informatie wel willen delen. Tot op heden hebben vervoersbedrijven, ondanks een Kamermotie en een advies van de Autoriteit Consument en Markt, daar geen gehoor aan gegeven.

Gebruikersdata nuttig inzetten

Met meer informatie kunnen overheden, bijgestaan door onderzoekers en vervoersbedrijven, de drukte proberen te verminderen door infrastructuur te optimaliseren of met onderwijsinstellingen en bedrijven in gesprek te gaan over alternatief vervoer of andere roosters. Nu berust deze schat van informatie bij Trans Link Systems (TLS) en is eigendom van de vervoerders die de informatie het liefst vermarkten of het als bedrijfsgevoelige informatie zien.

Alternatieve vormen van vervoer

Reisinformatie over openbaar vervoer is goed beschikbaar, maar dit geldt niet voor deelfietsen, zonetaxi’s of Uber-taxi’s. Terwijl met deze informatie de laatste stap van een reis gepland kan worden. Nu al regelen ov-apps op je mobile telefoon de toegang tot deze aanvullende vervoersmiddelen. En voor de reiziger is het één reis, of je nu op fiets of op een andere trein moet overstappen. Dit maakt de weg vrij voor een scala aan handige apps die de reiziger écht van A naar B helpen.

Overheden moeten data opeisen

Als vervoersplanners en concessiehouders hebben overheden, nationaal tot lokaal, belang bij deze informatie. Bijvoorbeeld voor het aanleggen van een nieuwe busbaan, het bouwen van een nieuw station, maar ook voor het beheer van de stationsfietsenstalling. Open data moet snel beschikbaar komen, zodat alle vervoerders en hen die hen werk mogelijk maken de reiziger ermee voorruit kunnen helpen. Ook zijn reizigers gebaat bij meer diensten die hen reis effectief kunnen plannen.

Overheden moeten daarom deze data bij de vervoersbedrijven opeisen, bijvoorbeeld bij een nieuwe concessie. Het openbaar vervoer wordt alleen beter als vervoerders en beheerders met het delen van open data het belang van de reiziger voorop stellen in plaats van alleen hun eigen vervoer.

Meer columns van Tom Kunzler zijn hier te vinden.