D66 wil ‘algoritme-waakhond’

Een algoritme-waakhond moet alle algoritmes en hun datasets van overheden gaan controleren. D66 wil op die manier discriminatie en privacy-schending voorkomen. Dat meldt de partij op zijn eigen website.

In het actieplan staat beschreven dat de overheid het goede voorbeeld moet geven. 

'Controle nodig op algoritmen'
‘Zowel op rijksniveau als op gemeentelijk niveau worden steeds meer algoritmesystemen gebruikt om beslissingen over mensen te nemen. Ook sturen ze handhaving en toezicht aan, zoals het opsporen van uitkeringsfraude. De keuzes zijn slecht navolgbaar en oncontroleerbaar. Het KI-gebruik kan discriminerend werken door onterechte uitsluiting. Daarom is er controle nodig.’ Een algoritme-waakhond moet zowel bedrijven als overheden kunnen controleren. Algoritmes van bedrijven moeten voldoen aan de normen en waarden die zijn vastgelegd in grondwetten.

Keuzes kunstmatige intelligentie uitleggen

De partij wil ook dat er een onderzoek komt naar ‘eXplainable AI’. Dit zijn kunstmatige intelligentie-systemen die hun eigen keuzes uitleggen, zodat iedereen ze kan controleren. Er is volgens D66 zo'n 25 miljoen nodig voor investeringen in kunstmatige intelligentie. Kamerlid Kees Verhoeven legt op de officiële website uit dat oneerlijke concurrentie voorkomen moet worden. Bedrijven zoals Google en Microsoft kunnen via internet hun eigen diensten bevoordelen.

Eerlijke digitale markten

Om dat te voorkomen moet er een speciaal team komen vanuit het kabinet, dat zich richt op eerlijke digitale markten. ‘Kunstmatige intelligentie biedt enorme kansen. Het kan verschillende vormen van kanker sneller opsporen, en stuurt hulprobots en zelfrijdende auto’s aan. We moeten zorgen dat we die kansen grijpen, maar ook de keerzijdes het hoofd bieden. De politiek kan niet langer langs de zijlijn staan.’

Samenspel van verschillende grondrechten

Big Data, Internet of Things en kunstmatige intelligentie kunnen de grondrechten van burgers flink aantasten, zo schreven onderzoekers van Universiteit Utrecht eerde in het rapport ‘Algoritmes en grondrechten’, dat in opdracht van het Ministerie van Binnenlandse Zaken werd opgesteld. De onderzoekers stelden dat het lastig is om te bepalen welke grondrechten het sterkst worden aangetast door nieuwe technologie. Er is sprake van een ‘samenspel’ tussen grondrechten dat door de toenemende rol van algoritmes in diverse maatschappelijke domeinen wordt beïnvloed.