Nederlandse voorbeelden ‘I-participatie’ gepresenteerd in Oostenrijk

Een paper van Saxion met voorbeelden van acht Nederlandse gemeenten op gebied van I-participatie, is in september gepresenteerd bij de internationale bijeenkomst ‘eGov-CEDEM-ePart2018’ in Oostenrijk. Er is onderzocht hoe participatie bij de projecten geregeld is en hoe dit nog beter kan.

Big data, sociale media en sensoren

Het onderzoek genaamd ‘Social Smart Governance’ is uitgevoerd door het lectoraat Smart Cities van de Academie voor Creatieve Technologie (ACT) van Saxion Enschede. Er zijn in het onderzoek nieuwe online manieren voor burgerparticipatie onder de loep genomen. Er is daarbij gekeken naar gemeentelijke projecten met bijvoorbeeld big data, sociale media en sensoren. Het gaat om initiatieven van onder meer Enschede, Hengelo, Hardenberg, Zwolle, Tubbergen en Hoorn. De projecten zijn onderzocht met behulp van enquêtes en interviews, zo vertelt projectleider Harrie Kiekebosch aan Binnenlands Bestuur. Vervolgens is er analyse toegepast en is er per project gekeken welk effecten dit heeft en aan welke vorm van burgerparticipatie het bijdraagt. Uiteindelijk vormt zich er een index die andere gemeenten als een voorbeeld kunnen gebruiken, wanneer zij zelf een project willen starten met online burgerparticipatie.

Nieuwe inzichten
De paper wordt een onderdeel van een ‘canvas digitale strategie’.  Het doel is dat gemeenten hun projecten eerst aan de hand van het canvas tegen het licht houden. Zij krijgen in de canvas tools aangereikt waarmee zij vervolgens kennis kunnen vergaren. Het doel van Social Smart Governance is dat er een blijvende broedplaats van kennis en kunde, workshops, tutorials en nieuwe inzichten ontstaat’, zo vertelt Kiekebosch die samen met lector Smart Cities Mettina Veenstra en Robin Effing verantwoordelijk is voor het project. Per gemeente is er een ‘probleemstelling’ onder de loep genomen. ‘Een onwelwillende ambtenarencultuur kan een probleem zijn, maar bijvoorbeeld ook burgers die de gemeente ten onrechte aanwijzen als oorzaak van hun eigen probleem. Iedere gemeente heeft zo een eigen casus.’ Kiekebosch noemt een aantal voorbeelden: ‘Zo is bij Zwolle gekeken hoe bewoners zelf met -door de gemeente uitgereikte- sensoren luchtkwaliteit en geluid meten en met de resultaten bij de gemeente aan tafel schuiven. Hoorn brengt met sociale media in kaart wat er speelt bij bewoners en probeert meldingen van bijvoorbeeld losse stoeptegels zodoende sneller op te lossen. Bij Borne, Tubbergen en Dinkelland is bekeken hoe de échte wensen van kernen in de regio op tafel kunnen komen, door bijvoorbeeld andere betrokkenen dan de geijkte woordvoerders te spreken.’

Mogelijke samenwerking met VNG
Kiekebosch noemt de acht voorbeelden zeer uiteenlopende voorbeelden van ‘nieuwe’ vormen van burgerparticipatie. ‘Gemeenten die nadenken over een eigen project kunnen aan de hand van de paper zien welk effect bereikt wordt en wat er bijvoorbeeld mis kan gaan. De paper kreeg internationaal aandacht in Oostenrijk begin september, we willen nu de samenwerking verder uitrollen en ook VNG benaderen.’ Gemeenten hebben met de paper een handig overzicht over wat wel en niet kan werken bij het bereiken van digitale participatietools. ‘Geïnterviewden voor dit onderzoek gaven aan dat ze de index erg nuttig vinden, omdat het zowel de sterke kanten als de zwaktes aangeeft in het ontwerp voor innovatieve participatieprojecten’, zo schrijven de onderzoekers.