'Impact Europese Digitale Identiteit op gemeenten gaat enorm zijn'

Publieke dienstverleners waaronder gemeenten hebben nog een lange weg te gaan om de Europese Digitale Identiteit succesvol te implementeren, zo blijkt uit een whitepaper van adviesbureau Innovalor. De impact van de wallet op de dienstverlening wordt als enorm ingeschat door experts van zeven organisaties.

Het adviesbureau sprak met deskundigen van onder andere de Belastingdienst, Dienst Uitvoering Onderwijs (DUO), de gemeenten Enschede en Rotterdam, de Kamer van Koophandel (KvK) en de RDW over de kansen en uitdagingen van de EDI-wallet, die vanaf eind 2026 verplicht door overheden in Nederland moet worden geaccepteerd.

Hoewel sommige overheden, zoals de gemeente Nijmegen met het gebruik van Yivi, al grote stappen hebben gezet, lopen andere achter. De adoptie van de wallet blijkt sterk te verschillen tussen dienstverleners.Volgens Innovalor zien de geïnterviewde experts vooral de kansen in de introductie van de EDI-wallet. Een van de genoemde voordelen is een efficiëntere dienstverlening. Een concreet voorbeeld hiervan is het gebruik van de wallet door de Belastingdienst voor verklaringen omtrent betalingsgedrag. Ondernemers moeten nu eens per drie maanden een omslachtig proces doorlopen. Dankzij de wallet kan dit proces worden vereenvoudigd en gedeeltelijk geautomatiseerd, wat tijd en moeite bespaart.

Persoonlijke en proactieve dienstverlening

De EDI-wallet biedt ook mogelijkheden voor een meer persoonlijke en proactieve aanpak in de dienstverlening. Gepersonaliseerde diensten kunnen op een privacyvriendelijke manier worden aangeboden. Een voorbeeld hiervan is de Sociale Verzekeringsbank (SVB), die onderzoekt hoe onderbenutting van de aanvullende AOW-uitkering kan worden gesignaleerd. Via de wallet kan worden vastgesteld of iemand recht heeft op een uitkering, zonder dat daarbij onnodige persoonlijke gegevens worden verzameld en verwerkt.

Nieuwe toepassingen binnen handbereik

Daarnaast maakt de EDI-wallet nieuwe toepassingen mogelijk die voorheen niet haalbaar waren. Zo biedt de wallet bijvoorbeeld de mogelijkheid om auto’s gemakkelijk te delen. Meerdere personen kunnen via de wallet een attribuut van hetzelfde kentekenbewijs bezitten. Een ander voorbeeld is de digitale opslag van een vliegbewijs voor drones, een functie die de RDW al heeft gelanceerd. Dit maakt het gebruik van zulke bewijzen eenvoudiger en efficiënter.

Meer samenwerking en strategische sturing nodig

Naast de kansen beschrijft Innovalor ook de uitdagingen waar publieke dienstverleners mee te maken krijgen. Het succes van de EDI-wallet hangt grotendeels af van de deelname van zoveel mogelijk partijen. Alleen dan ontstaat de meerwaarde van de wallet.

Innovalor adviseert publieke dienstverleners om nu al gesprekken te voeren, zowel binnen als buiten hun sector, om de potentie van de wallet optimaal te benutten. De implementatie zal echter veel werk vergen en vraagt om strategische sturing en ondersteuning.

Overheden kijken daarbij vooral naar het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties (BZK) en de Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG) om richting te geven aan dit proces