Groei in online veilen in plaats van onderhands verkopen

Het online laten veilen van overtollige assets is nog geen gemeengoed onder gemeenten. Maar lokale overheden die eraan hebben geroken, zijn snel overtuigd van de voordelen.

Frans van de Munckhof van het Waterschap Limburg is er nog steeds een beetje beduusd van. Een trekker van het waterschap uit 1971, ooit aangeschaft voor 4.000 gulden, ging op een online veiling van de hand voor bijna 8.000 euro. 'Waarschijnlijk een verzamelaar. Het verbaast mij nog steeds dat dure machines, op basis van online foto's en video's, ongezien worden gekocht.'

In 2018 besloot het Waterschap Limburg om een partij overtollige assets online te laten veilen. Het ging om tractoren, kranen en om technische materialen voor het onderhoud van waterlopen. Het waterschap had ze niet meer nodig, omdat het werk buiten werd uitbesteed aan een aannemer. De online veiling bracht veel meer op dan verwacht. Inmiddels zijn in mei 2022 de laatste machines onder de hamer gegaan en vervoerd naar landen als Roemenië, Polen en Duitsland. Kleinere stukken blijven in de buurt. 'Voor de eerste vijf jaar zijn we onderhand zo'n beetje uitverkocht.'

Relatief kleine aantallen

Machines zoals die van Waterschap Limburg worden gekocht door eindgebruikers en dat zijn bijna altijd bedrijven, zegt veilingmeester Stef Hooijman van Troostwijk Auctions. Troostwijk is gespecialiseerd in industriële veilingen. Van oudsher verkocht het veilinghuis dat werd opgericht in 1930 vrijwel alleen faillissementen. Met de uitbreiding naar online veilingen, zo'n vijftien jaar geleden, heeft het een nieuwe bron aangeboord. 'Verkopers zien in vrijwillig veilig een nieuw verkoopinstrument, naast de eigen verkoopkanalen,' zegt Hooijman. 'Voorheen stonden we in zaaltjes voor 150 mensen. Op online veilingen komt wel 40.000 man af.'

Steeds vaker zijn de verkopers lokale overheden. Relatief zijn de aantallen nog steeds klein: van de 3.800 veilingen die Troostwijk per jaar in Nederland organiseert, zijn er ongeveer 35 voor overheden, maar een paar jaar geleden waren dat er nog nul. 'En als ze eraan geroken hebben, zien ze direct alle voordelen,' zegt Hooijman. 'Het verkopen van overtollige assets verloopt bij lokale overheden bijna altijd onderhands. Voor eigen titel wil ik wel zeggen dat daar een glijdende schaal bestaat, van vriendendiensten, waarbij niet helder is wat het object waard is. Als je besluit om het object in een veiling te zetten, is er nul discussie over wat het waard is, want dat bepaalt de markt. Er is transparantie en het levert opbrengsten op die ze zelf nooit kunnen realiseren. Dat is gemeenschapsgeld.'

Onfrisse praktijken

Toch bestaat er onder lokale overheden nog wat argwaan over online veilingbedrijven, ziet ook Van de Munckhof. Zelf vertrouwt hij ook niet alle kleinere bedrijven. 'Je moet maar afwachten of ze niet failliet zijn voordat je de boel hebt verkocht.' Online hoef je nooit lang te zoeken naar beschuldigen van meebieden door verkopers en andere onfrisse praktijken. Hooijman reageert: 'Laten we zeggen dat 98 procent van de verkopers de markt gewoon laat bepalen wat het waard is. Het komt voor dat mensen 30.000 euro voor een machine willen hebben en hem voor 10.000 niet weggeven. Wij ontmoedigen dat gedrag altijd. Laat het gewoon aan de markt over.' Van de Munckhof: 'Als je onderhands verkoopt, raak je het heel moeilijk kwijt en krijg je sowieso een lagere prijs.'

Onder de gemeenten die van onderhands verkopen zijn overgestapt naar online veilen, zijn onder meer Schouwen-Duivenland, Rotterdam en Tilburg. Wat ze verkopen? 'Je kan het zo gek niet bedenken,' zegt Hooijman. Agrarische machines, straatmeubilair, auto's, het belandt allemaal onder de virtuele hamer. Het mooiste wat hij ooit voor een gemeente veilde, waren restanten van de bestrating om het vernieuwde centraal station van Rotterdam. 'Dikke platen marmer in allerlei formaten, pallets vol. Dat krijgt een tweede leven in Oost-Europa. Ik had het ook best in mijn achtertuin willen hebben.'