Goed voornemen: start met responsible AI

De kansen en mogelijkheden van responsible AI verkennen! Dat lijkt mij voor elke gemeente een prima voornemen voor het nieuwe jaar. Maar dan wel op een manier die toekomstvast is. Want je wilt niet binnen een paar weken alweer achterlopen - wat gezien de razendsnelle ontwikkeling van AI een reëel risico is.

Ik zie bij gemeenten vaak een afwachtende houding als het gaat om echte procesintegratie van AI. Er wordt door IT’ers en beleidsmedewerkers wel wat gehobbyd met Copilot of ChatGPT, maar veel verder dan dat gaat het meestal niet. En dat is ook niet helemaal onverwacht, want een van de redenen voor terughoudendheid is de snelle ontwikkeling van zulke technologie en dan met name de generatieve versie ervan. Als je technologie aanschaft, dan wil je natuurlijk niet dat deze overmorgen alweer verouderd is. Dat is een volstrekt logische reden en een gezonde benadering. Zeker als je er gemeenschapsgeld aan uitgeeft.

Verstandig investeren…

Maar wat doe je dan wel als je de kansen die deze technologie biedt als HELE gemeente wilt benutten? Want die kansen zijn enorm, net als de uitdagingen waar gemeenten in 2025 voor staan. In mijn vorige blog schreef ik dat we nu nog niet kunnen weten wat AI ons allemaal gaat brengen. Maar dat we er vrijwel zeker van kunnen zijn dat het ons leven en ons werk gaat veranderen. AI zal onze wereld totaal op zijn kop zetten. Nu helemaal niets doen en afwachten - slim volgen heet dat - lijkt nu in elk geval de onhandigste benadering die je als gemeente kunt kiezen. Tegelijkertijd wil je wel verstandig investeren, en voorkomen dat de technologie waar je vandaag in investeert, morgen verouderd is.

Om wel de kansen te benutten

In de wereld van digitalisering bestaan daar natuurlijk wel oplossingen voor. De eerste is de klassieke aanpak: je sluit een onderhoudscontract en ontvangt bijvoorbeeld elke zoveel tijd een ‘quick fix’, met daarnaast een jaarlijkse upgrade. Voor reguliere software is dat meestal voldoende. Voor AI geldt iets anders, want het verandert veel sneller dan reguliere software en AI kan heel veel verschillende dingen doen. Het omvat niet één applicatie, maar eerder een klein applicatielandschap, waarbij de ene applicatie veel sneller veroudert dan de andere. Dan heb je al snel een onoverzichtelijke verzameling van ‘AI-dingetjes’. En dat moet je niet willen, lijkt mij.

Een toekomstvaste onderlegger

Daarom hebben we bij Centric een andere oplossing bedacht en dat is de ontwikkeling van één responsible AI-onderlegger, waar dat kleine applicatielandschap op is geïntegreerd. Een faciliterende ‘stack’ van onderliggende basisfuncties, waar verschillende AI-toepassingen met elkaar op draaien. Die onderlegger kun je continu updaten. Als het nodig is zelfs elke dag. Alle toepassingen die erop draaien, zijn daarmee direct bijgewerkt en gebruiken daardoor allemaal de laatste vernieuwingen.

Als generatieve AI in het algemeen bijvoorbeeld beter leert redeneren dan nu, dan wordt de onderlegger daarmee ge-update en kunnen alle AI-toepassingen die erop zijn ingeplugd die betere technologie gebruiken. En als eisen op het gebied van privacywetgeving veranderen, dan wordt dat in de onderlegger geregeld, zodat alle toepassingen direct aan de nieuwe regels voldoen.

Met een dergelijke onderlegger, die we bij Centric ‘Mynte’ noemen, is het responsible AI-landschap dat je gebruikt dus altijd actueel. Zonder dat je bang hoeft te zijn dat de technologie die je kocht te snel verouderd is. 
In mijn vorige blog schreef ik dat responsible AI voor de overheid, oftewel GOV-AI, een aantal essentiële kenmerken heeft. Toekomstvastheid is daar een van. Door het op een onderlegger te organiseren, realiseer je dat. Je haalt de toekomst bij wijze van spreken naar het heden. De toekomst is nu!

Auteur bijdrage: Edwin Fennema, GOV-AI evangelist bij het innovatieteam van Centric Public Sector.