Kansen data worden niet benut

Gemeenten laten de kansen onbenut die data bieden voor beleid. Dat blijkt uit de antwoorden van beleidsmedewerkers in een onderzoek van Binnenlands Bestuur en adviesbureau Kurtosis. Zij oordelen hard over zichzelf en de organisatie: de ambities zijn niet helder en er wordt weinig gebruik gemaakt van de inzichten uit data-analyse. ‘Lang niet alle kansen worden benut’, reageert een respondent.

Voor het benutten van data in beleid krijgen organisaties van de respondenten gemiddeld een 5,7. Een krappe voldoende. De vragenlijst werd ingevuld door 173 mensen die betrokken zijn bij het beleidsproces. Vier op de tien respondenten vinden de ambitie en doelstellingen van de organisatie op datagebied niet helder geformuleerd en voor de meerderheid is het niet duidelijk welke impact de datastrategie heeft op hun werkzaamheden.

‘We hebben de resultaten aan enkele gemeenten getoond en die vonden dit best wel schokkend’, zegt Kurtosis-onderzoeker Bas Noordhoorn.

Scherpe analyses

De respondenten zien overigens duidelijk de meerwaarde van data voor beleid. Zij moesten onder meer hun oordeel geven over de voordelen van data voor beleidsvorming (volgens Digitale Overheid). Negen op de tien geven aan dat beleid en data een goede combinatie vormen voor scherpe analyses en net zo’n grote meerderheid vindt dat data zorgen voor sturing- en managementinformatie, alsook de mogelijkheid geven om bestaande beleidstools te verbeteren.

De respondenten oordelen hard over zichzelf. Zij geven zichzelf een onvoldoende voor het gebruik maken van data bij het maken van beleid: een 5,4. Gevraagd om toelichting schrijft iemand: ‘Ik zou wel willen, maar ik weet niet hoe.’ Het gaat bij data in beleid vooral om eenvoudige statistiek en beschrijvende analyse, die wordt gebruikt aan het begin van de beleidscyclus en voor het monitoren van de uitvoering.

API

Ook wat betreft de kennis van nieuwe ontwikkeling is de score mager: de meesten kennen termen als ‘phishing’ en ‘ddos-aanvallen’ wel, maar slechts weinig geven aan termen als ‘API’ of ‘digital twin’ te kennen.

‘Het zegt wel wat dat veel respondenten de term API niet kennen’, merkt Posseth op. ‘Een beleidsmedewerker die daarmee bezig is, zou vanzelf deze terminologie tegen moeten komen. Hetzelfde geldt voor het begrip digital twin – veel grote steden zijn hiermee begonnen. Maar kennelijk komt het toch weinig ter sprake.’

Een mogelijk obstakel is het gebrek aan digitaal leiderschap. Zulk leiderschap zou ervoor kunnen zorgen dat de ambitie voor de hele organisatie wordt vertaald naar het team of het individu. Slechts 4 procent geeft echter aan dat er heel veel wordt gestimuleerd door de leidinggevende. ‘Ik zie geen drive binnen de organisatie en geen ondersteuning’, luidt een reactie.

Het onderzoek vond plaats van 24 maart tot 12 april. 193 lezers vulden de vragenlijst volledig in en 173 van hen waren betrokken bij het beleidsproces – het overgrote deel van hen bij gemeenten. 78 procent gaf aan meer dan 15 jaar ervaring te hebben in het betreffende vakgebied.

Dit is een ingekort versie van het bladartikel. Lees het volledige artikel hier.