Wat te verwachten van het Digitaal Stelsel Omgevingswet…

n juli 2019 treedt de Omgevingswet in werking. Ter ondersteuning van deze wet wordt het Digitaal Stelsel Omgevingswet (DSO) ontwikkeld. Maar wat is dit DSO nu eigenlijk en wat kan je er mee?

DSO is te zien als een combinatie van bouwblokken: gebruikersfunctionaliteiten (portalen, zoekfuncties en samenwerking), gegevensbronnen en een onderliggende infrastructuur. Zowel burgers, bedrijven als overheden kunnen straks gebruik maken van het DSO om bijvoorbeeld:

		informatie over de fysieke leefomgeving op te vragen (onder andere uit de gepubliceerde omgevingsplannen);
		een voorstel voor een wijziging (bijvoorbeeld de bouw van een pand) te toetsen tegen de geldende regels;
		of een aanvraag in te dienen bij het bevoegd gezag.

We bekijken een aantal onderdelen van het DSO die aan deze functionaliteit moeten bijdragen.

Toepasbare regels

Waar omgevingsplannen en bouwbesluiten nu in ellenlange documenten met juridische taal worden opgeslagen, maakt het DSO straks de vertaling naar zogenaamde toepasbare regels. Dit zijn regels die gemakkelijk te begrijpen zijn voor initiatiefnemers (burgers of bedrijven) én in elektronische systemen te gebruiken zijn, bijvoorbeeld in de vorm van een vragenboom. Op deze manier kan het DSO ondersteunen in het beantwoorden van de vraag ‘wat mag op een bepaalde locatie’. De diverse overheden moeten de regels nog wel zelf toepasbaar maken via software zodat ze aangeboden kunnen worden aan het DSO. Hiervoor wordt gebruik gemaakt van de in ontwikkeling zijnde standaard Specificatie Standaard Toepasbare regels (STTR).

Informatiehuizen

Een belangrijk onderdeel van het DSO zijn de informatiehuizen. Dit zijn voorzieningen die informatieproducten aan het DSO moeten ontsluiten. Die informatieproducten worden samengesteld met diverse brondata van bronhouders, een informatiehuis is zelf geen bron. Er zijn tien informatiehuizen benoemd: Lucht, Water, Bodem & Ondergrond, Natuur, Externe Veiligheid, Geluid, Cultureel Erfgoed, Ruimte, Bouw en Afval. Elk informatiehuis heeft zijn eigen 'huismeester' die verantwoordelijk is voor de geleverde informatieproducten.

Stelselcatalogus

De ondersteunende infrastructuur van het DSO bestaat uit drie delen. Naast het stelselknooppunt (verantwoordelijk voor routering van de gegevens, authenticatie en autorisatie, monitoring en de audittrail) en de (nog in de ontwerpfase zijnde) aansluitvoorziening voor bevoegd gezagen kent het DSO de stelselcatalogus. Deze catalogus moet gebruikers van het DSO helpen om relevante informatie te vinden, ook als er geen exacte zoektermen bekend zijn. Het is de primaire informatiebron voor informatie over welke gegevens er in het DSO beschikbaar zijn en wat deze gegevens betekenen (metagegevens).

Routeplanner voor bevoegd gezagen

Vanuit het programma ‘Aan de slag met de omgevingswet’ zijn routeplanners opgesteld voor gemeenten, waterschappen en provincies. Deze routeplanners beschrijven wat deze organisaties op welk moment in de tijd moeten kunnen om op tijd klaar te zijn voor de omgevingswet. De diverse sporen (waaronder ook ‘digitalisering’) moeten nog verder uitgewerkt worden.

Voor organisaties die in de adviserende of uitvoerende rol betrokken zijn bij de Omgevingswet zoals veiligheidsregio’s en omgevingsdiensten is geen routeplanner opgesteld. De routeplanners die opgesteld zijn kunnen naar verwachting ook deels gebruikt worden door deze organisaties. Aandachtspunt daarbij is dat een veiligheidsregio of omgevingsdienst vaak met meerdere gemeentes of overheden te maken heeft én daarmee dus ook met meerdere ‘implementaties’ van de omgevingswet.

Ambitie en planning

De bouw van het DSO bestaat uit een aantal fasen. De ambitie is om in 2024 een DSO te hebben “dat gebruikers met kwalitatief goede informatie ondersteunt bij de uitvoering van processen die de Omgevingswet raken, bijvoorbeeld planvorming en vergunningverlening”.

In 2019, wanneer de Omgevingswet van kracht wordt, moet het DSO minimaal de huidige functionaliteit van het Omgevingsloket Online, Activiteitenbesluit Internet Module en ruimtelijkeplannen.nl bieden. Van de informatiehuizen moet in 2019 in ieder geval het huis ‘Ruimte’ in werking zijn. Eind van dit jaar wordt besloten welke van de andere huizen concreet gerealiseerd gaan worden.

Aan de slag!

De omgevingswet en het DSO beginnen langzaam concretere vormen aan te nemen. Hoewel het nog steeds lastig is om de precieze impact van deze ontwikkelingen te bepalen, is er al een hoop dat u kunt doen om voorbereid te zijn. Collega Barry Woudenberg beschreef samen met Frank Terpstra van Enable-U vier maatregelen die u al kunt nemen om voorbereid te zijn op de omgevingswet.

Neem voor meer informatie over het DSO of de omgevingswet contact op met:

Eric Rijnboutt

		eric.rijnboutt@mxi.nl
		06 44 90 48 95