Ontzorgd in de cloud

Het is lastig om aan goed ICT-personeel te komen. Daarom kiezen steeds meer gemeenten ervoor software niet af te nemen als product, maar als dienst: Software-as-a-Service (SaaS). Dat houdt in dat software voor hen wordt geïnstalleerd, beheerd en ondersteund door een ontzorgende partner als Centric.

Tekort aan mensen is niet de enige reden dat steeds meer gemeenten hun softwarebeheer uitbesteden aan een partner, weet Ron Bartels van het SaaS-transitieteam van Centric. “Ook de steeds hogere eisen aan privacy en security spelen mee. Gemeenten zijn geen IT-bedrijven, dat mag ook niemand van hen verwachten. Toch moeten zij hun ICT actueel houden, willen ze veilig hun diensten kunnen blijven aanbieden. Het verandertempo van technologie ligt zo hoog, dat ik wel durf te zeggen dat het voor een gemeente ondoenlijk is dat bij te houden.”

Bij SaaS wordt software online als dienst aangeboden en betalen klanten voor de functionaliteit die zij afnemen. Zij hoeven zelf niets te installeren en ook het beheer van de software is de verantwoordelijkheid van de leverancier. Inhakend op deze ontwikkeling, verschuift Centric zijn positie van softwareleverancier naar serviceleverancier. Bartels: “We halen meer verantwoordelijkheid naar ons toe. Wij pakken dit op voor onze klanten als onderdeel van hun cloudstrategie.”

Minder investeren

Voor veel gemeenten is SaaS een uitkomst, zegt Gert-Jan Verkerk van hetzelfde SaaS-transitieteam. “ICT-beheer is een kwestie van capaciteit en kwaliteit. Grotere gemeenten kunnen de benodigde hoeveelheden daarvan nog wel opbrengen. Middelgrote en kleinere gemeenten moeten relatief veel uitgeven om alles te regelen, van personeel tot en met het opzetten van een passende structuur in een datacenter. Als ze de mensen hiervoor überhaupt kunnen krijgen.” Voor dienstverlening vanuit de cloud hoeft een gemeente geen nieuwe hardware aan te schaffen. En wanneer meer reken- of opslagcapaciteit nodig is, kan ze de leverancier vragen de capaciteit eenvoudigweg op te schalen. “Schaalbaarheid, efficiëntie en kwaliteit,” zegt Verkerk, “Dat is SaaS.”

Een ander voordeel is dat samenwerking met een serviceleverancier vastligt in duidelijke overeenkomsten. Bartels heeft in zijn lange ervaring vaker meegemaakt dat afspraken tussen gemeenten die onderling ICT-diensten afnemen, niet altijd even duidelijk vastliggen. “Dat is prima wanneer het goed gaat, maar wanneer de dingen niet goed gaan ontstaan problemen. Wij werken met Service Level Agreements waarin duidelijk staat wat de klant van ons mag verwachten waar zij ons op mogen aanspreken.”

Partners

De transitie naar SaaS past ook bij de ontwikkelingen van Common Ground en Open Standaarden. Bartels: “Wij zorgen dat de diensten voldoen aan die architectuur.” De verschuiving gaat eigenlijk nog verder dan van softwareleverancier naar serviceleverancier: Centric wil een partner zijn. Verkerk licht toe: “Dat betekent dat we samen de doelen van de gemeenten proberen te behalen. Dat we met elkaar praten, gezamenlijk beslissingen nemen, maar de regievoering bij de gemeenten houden.” Hij houdt van het woord partner in een dergelijke zakelijke relatie. “Het geeft gelijkwaardigheid aan.”

Ambities

Centric wil eind 2023 al zijn producten beschikbaar hebben als SaaS. Dat is ambitieus, maar haalbaar, stellen de beide heren. Bartels voegt toe: “Onze totale organisatie is erop gericht.” Naast al initieel in SaaS opgezette applicaties als Sociale Regie en eDiensten zijn recent Begraven en Betalen omgezet naar SaaS. Op dit moment wordt gewerkt aan de grote applicaties: burgerzaken, financiën, sociaal domein en belastingen worden stap voor stap geschikt gemaakt voor SaaS. Een volledig nieuwe oplossing is Centric Leefomgeving, die gebouwd is als SaaS-toepassing. Gemeenten hoeven niet te wachten tot Centric helemaal klaar is, maar kunnen nu al de stap nar de cloud zetten. Verkerk legt uit dat er geen kant en klaar recept is voor alle gemeenten om de dienstverlening naar de cloud te brengen. “Iedere gemeente heeft zijn eigen infrastructuur, beschikbaarheid van mensen en middelen, en fase waarin hun ICT zich bevindt. Of gemeenten nu bezig zijn met het formuleren van hun cloudstrategie of al met de uitvoering bezig zijn, wij staan klaar voor begeleiding naar de volgende stap in de digitale transformatie.”