Blockchain kan BTW-fraude helpen voorkomen

Welke mogelijkheden bieden digitalisering en dataficering in het belastingdomein? Die vraag stond op 28 mei centraal tijdens het Actualiteitendiner in Rotterdam. Deelnemers bogen zich over de mogelijke toepassing van onder andere blockchain en big data.

Digitalisering kan bijvoorbeeld het werk doelgerichter en efficiënter maken. Veel belastingdiensten doen daar al enige tijd ervaring mee op. Dat betekent echter wel een grote omslag voor de eigen medewerkers.

“Hoe we nu werken is volgens de regels en beproefd. Dat verander je niet zomaar, maar dat moet wel. Want de wereld verandert. Het is echter best lastig om een beeld te krijgen van de toekomst en hoe we daarop kunnen anticiperen,” stelde een deelnemer. Het dinerdebat is onderdeel van een serie Actualiteitendiners met als thema het ‘DNA van de toekomstige overheid’, een initiatief van Centric en de Blommestein Groep.

Blockchain in het belastingdomein

Hoe de toekomst eruit kan zien kwam in een aantal bijdragen aan bod. Onder meer over de mogelijkheden van blockchain voor het belastingdomein. Een concrete toepassing van blockchain om BTW-fraude te voorkomen werd besproken: de technologie kan hier een oplossing bieden als bedrijven in een blockchain de af te dragen BTW vastleggen.

Blockchaintechnologie kan een goede aanvulling zijn op het systeem van zogeheten central clearance, dat een aantal Europese landen momenteel gebruikt om BTW-fraude tegen te gaan. Met central clearance registreren bedrijven verplicht hun facturen in een centraal systeem van de overheid en door dat overzicht zou het lastiger zijn om met BTW te frauderen. Het levert echter wel grote administratieve lasten voor het bedrijfsleven op. Blockchain zou dit proces grotendeels kunnen automatiseren, waardoor de administratieve lasten kleiner worden en de controle vanuit de overheid gemakkelijker.

Privacy en data

Tijdens het Actualiteitendiner werden de mogelijkheden en toepassingen van data-analyse besproken. Met (big) data-analyse kan de dienstverlening aan de burger verbeterd worden. De landelijke belastingdienst doet dat al en deelt zijn ervaringen graag met lokale belastingdiensten en samenwerkingsverbanden, zo werd verteld.

Welke grenzen legt de privacywetgeving op aan dit soort toepassingen? Als voldaan wordt aan de kernprincipes van de AVG, zoals doelbinding, dan is heel veel mogelijk met data-analyse. “In negen van de tien gevallen blijkt het helemaal niet nodig om privacygevoelige gegevens te gebruiken om tot een goede analyse te komen,” aldus een deelnemer.

Privacy lijkt dus niet zozeer een beperking van de mogelijkheden van data-analyse. De grenzen lijken eerder bepaald te worden door organisaties en politiek, zo bleek uit de discussie. Belastingdiensten zouden het nog gemakkelijker kunnen maken voor burgers, bijvoorbeeld door kwijtscheldingen automatisch toe te kennen. Of dit inderdaad wordt toegepast is aan de betreffende bestuurders.

Mensen meekrijgen

Een belangrijk vraagstuk bij digitalisering en dataficering gaat over personeel. Enerzijds moeten zittende medewerkers mee in de veranderingen en dat gaat niet vanzelf, zo zeiden de aanwezige directeuren van belastingdiensten. We zullen als werkgevers echt moeten investeren in hun ontwikkeling,” zei een deelnemer. Aan de andere kant hebben belastingdiensten nieuwe medewerkers nodig, zoals data scientists. Hoe deze mensen te vinden en vervolgens te behouden voor de organisatie is een ander vraagstuk waar deze organisaties mee worstelen. Ze zijn daar niet de enige in, want dit speelt bij alle overheden en ook bij bedrijven. Een lichtpuntje: het is tegenwoordig voor de overheid niet moeilijk om nieuwe mensen te vinden, zeker in de Randstad. Een directeur van een lokale belastingdienst: “Aan sollicitanten hebben wij geen gebrek, gemiddeld solliciteren er twintig op één vacature. Mensen willen in toenemende mate werken voor de publieke zaak.”

Contact

Silvia Thape, Communicatieadviseur

+31 6 10 93 57 21 / silvia.thape@centric.eu