Bouw burgerzakensysteem terug bij af

Gemeentelijke koepelorganisaties willen dat softwareleveranciers investeren in een nieuw Burgerzakensysteem dat ze voor eigen rekening en risico op de markt moeten brengen. In aanbesteden van de bouw van zo’n systeemzien ze geen heil.

VNG (Vereniging van Nederlandse Gemeenten) en NVVB (Nederlandse Vereniging voor Burgerzaken) nodigen leveranciers met investeringsbereidheid uit voor een ‘informatiebijeenkomst’, waarover ze verder niets kwijt willen. “Voorafgaand aan de bijeenkomst wordt geen verdere informatie verstrekt”, aldus de invitatie. Deze wending in het moeizame moderniseringstraject, waarin de Gemeentelijke basisadministratie persoonsgegevens (GBA) nu al vijf jaar verkeert, is opmerkelijk omdat amper drie maanden terug het orgaan dat de operatie aanstuurt, zijn voorkeur uitsprak voor een nieuwe vorm van aanbesteden met vroegtijdige inschakeling van leveranciers.

Nulpunt
Na verkenning van de juridische implicaties van deze ‘concurrentiegerichte dialoog’, die onder betrokkenen meteen al tot scepsis leidde, was daarvoor ‘de motivatie bij gemeente tot het nulpunt gedaald’, zegt NVVB-voorzitter Cees Meesters. VNG en NVVB namen toen het initiatief aanbieders op andere wijze in te schakelen, want ze willen wel van hun kennis en kunde profiteren. Ze worden nu geacht het strikt gemeentelijke deel van het systeem te ontwikkelen voor onder meer paspoortverstrekking en verkiezingen. Dat deelsysteem maakt gebruik van een onder rijksregie te bouwen gemeentelijke personendatabase, die ook data levert aan een landelijke voorziening voor gegevensverstrekking aan afnemers. Genoemde stuurgroep heeft het initiatief vorige week volgens Meesters ‘aangehoord’ en is ‘uitermate benieuwd’ naar de reactie van de leveranciers.
De manoeuvre is ook opmerkelijk vanwege de grote gelijkenis met de wijze waarop de huidige GBA-systemen zijn ontstaan: in een vrije markt op basis van een door Binnenlandse Zaken vastgesteld ontwerp.
Centric-directeur Karim Henkens heeft de nu gekozen aanpak jaren geleden al bepleit en zegt: “We zijn vijf jaar en vele miljoenen verder en intussen lag de innovatie stil omdat leveranciers niet in productontwikkeling investeerden voordat helder was welke kant Den Haag uit wilde.”
Meesters bestrijdt dat men terug bij af is. Het initiatief vereist standaardisatie bij gemeentelijke Burgerzakenafdelingen en daaraan waren deze enige jaren terug niet toe, stelt hij. Dit bevestigt een aanwezige op een bijeenkomst in april met I&A-deskundigen, die zich hogelijk verbaasden toen een NVVB’er ruime opties voor lokale invulling van het nieuwe systeem verlangde. Daarop heeft vooral EGEM zich ingespannen om de Burgerzakenwereld standaardisatie-minded te maken. Volgens Meesters beseft die nu dat zo’n tachtig procent van de processen standaard is.
GBA-leveranciers, die jaren hebben geklaagd omdat ze afzijdig werden gehouden, leggen niet zonder slag of stoot nu ineens hun kaarten op tafel. Bedrijven krijgen een rol bij de opstelling van het ontwerp en Meesters verwacht ook nieuwe aanbieders. GBA-leveranciers eisen echter stevige garanties dat nieuwkomers niet met hun GBA-expertise aan de haal gaan. (Peter Mom)