Stemmen peilen met nieuw online platform

Amsterdam en Groningen zetten als eerste Nederlandse gemeenten een nieuwe online tool in om de mening van grote groepen bewoners te peilen. Polis is een zogeheten massadeliberatieplatform, een website om een gesprek tussen heel veel mensen te faciliteren.

Elk standpunt

'Gemeenten maken al veel gebruik van open source platforms voor het indienen van voorstellen, het stemmen op stellingen en het verdelen van budgetten door bewoners,' zegt Anne de Zeeuw van stichting Netwerk Democratie. 'Moeilijker is het om elk standpunt mee te nemen op een gelijkwaardig niveau. Juist over onderwerpen waarover de meningen ver uit elkaar liggen, zijn gemeenten vaak terughoudend om ze op een platform te plaatsen, omdat dat vaak leidt tot een verhitte discussies in lange draden waar je weinig mee kan.'

Meninggroepen

Polis werkt anders. De tool laat deelnemers stemmen op ongeveer twintig stellingen. Daarnaast krijgen ze de mogelijkheid om er zelf een stelling aan toe te voegen. Op basis van hun stemgedrag sorteert het algoritme mensen in meninggroepen. Een realtime visualisatie laat zien waar zij elkaar vinden en waar juist niet.

Hoofdbrekens

Daardoor kan Polis helpen om een gezamenlijke beleidsagenda te bepalen. In Taiwan zocht het bestuur naar een gezamenlijke oplossing voor Uber, een onderwerp dat al jarenlang voor hoofdbrekens zorgde. Elders werd de tool juist gebruikt om te laten zien op welke punten bewoners het eens zijn en waarop niet.

Europese richtlijnen

Een groot aantal Nederlandse gemeenten toont volgens Netwerk Democratie interesse in de tool. De voornaamste technische uitdaging is dat de servers in Seattle staan. Volgens Europese richtlijnen moeten data op servers in de EU worden opgeslagen. Daarom moeten gemeenten de tool lokaal installeren.

Zelf geld verdelen

Amsterdam ontwikkelde eerder eigen software voor online participatie, te vinden op openstad.org. Die wordt inmiddels gebruikt door acht gemeenten. De stad probeert Polis uit om de online participatie verder te vergroten en nieuwe doelgroepen te bereiken. Dat gebeurt onder meer bij het participatief begroten. Stadsdeel West laat bewoners al enkele jaren zelf geld verdelen. Het bestuur stelt thema's vast waarop inwoners plannen kunnen indienen. Vervolgens mogen alle bewoners stemmen aan welke plannen zij het budget van 300.000 euro willen uitgeven.

Thema's door burgers

'Dat proces willen we nog meer democratiseren, door ook de thema's door burgers te laten bepalen,' vertelt May-Britt Jansen van de gemeente Amsterdam. 'Wat leeft er in West?' De online themabepaling via Polis gaat op 19 april van start. Door als eerste een representatieve groep bewoners de tool te laten invullen, hopen de organisatoren een diversiteit aan standpunten op te halen, waarop andere bewoners vervolgens kunnen reageren.

Adviezen

Een tweede experiment vindt eveneens plaats in stadsdeel West. De stadsdeelcommissie wil Polis gebruiken om bewoners te consulteren over hun adviezen aan het Dagelijks Bestuur van West en het College. In deze pilot wordt naast Polis een klassiek online discussieforum gebruikt. Hoe de platforms worden ingezet, is nog even zoeken. Jansen: 'Wil de stadsdeelcommissie bewoners consulteren over oplossingen die zij zien voor een probleem of uitdaging in de buurt? Of moeten de platforms dienen als een soort thermometer, om te zien hoe onderwerpen leven onder verschillende betrokkenen? Welk onderwerp heeft prioriteit volgens de bewoners?'