Burger vaker slachtoffer van cybercriminaliteit

Steeds minder burgers zijn slachtoffer van traditionele criminaliteit, zoals diefstal, geweld en inbraak, maar iets meer burgers zijn slachtoffer van cybercriminaliteit. Dat toont de Veiligheidsmonitor 2019 van het CBS. Uit politiecijfers blijkt dat de afname van traditionele criminaliteit per duizend inwoners het grootst was in Uitgeest: -67 procent, in Hendrik Ido Ambacht was die het kleinst: -11 procent.

Ondermijning buiten beeld
‘Veel misdaad, zoals ondermijning, onttrekt zich aan de cijfers en blijft dus buiten beeld. Hoeveel dat is weten we niet, er zijn geen harde cijfers van.’ CBS-onderzoeker Maarten Bloem maakte tijdens de presentatie van de Veiligheidsmonitor 2019 meteen dit voorbehoud. Ook wees hij erop dat de moord op een advocaat in de cijfers net zo zwaar telt als fietsendiefstal, ‘terwijl de impact veel groter is’. De daling in de meldings- en aangiftebereidheid van burgers zorgt er verder voor dat twee derde van de delicten die slachtoffers ondervonden niet in de politieregistratie terecht zijn gekomen. ‘Toch is de daling van het aantal aangiften niet de reden voor de daling van de criminaliteit’, nuanceert Bloem.

Dalende trend vlakt af
Kijkend naar die harde politiecijfers blijkt dat de (fors) dalende trend in aantal geregistreerde misdrijven afvlakt. Het aantal door de politie geregistreerde misdrijven is sinds 2012 met 41 procent gedaald. Het aantal geregistreerde gevallen van diefstal, geweld en vernieling is in 2019 (534.200) lager dan in 2017 (595.000). Echter, bij andere vormen van criminaliteit, zoals drugscriminaliteit en verkeersmisdrijven (niet gemeten in de Veiligheidsmonitor) ziet de politie sinds 2018 een toename, na een jarenlange daling. Het aantal woninginbraken is sinds 2012 wel gehalveerd en ook diefstal neemt al jaren af, al werden er in 2019 toch 1800 winkeldiefstallen meer dan in 2018. Voor het eerst sinds 2012 nam het aantal meldingen van vernieling en beschadiging toe.

Toename cybercriminaliteit
De in de Veiligheidsmonitor 2019 gesignaleerde daling van het aantal slachtoffers van traditionele criminaliteit is vergelijkbaar met de daling in de politiecijfers. Maar ook de stijging van het aantal slachtoffers van cybercrime is vergelijkbaar met politiecijfers, waar het onder vermogensmisdrijven valt. Bij cybercrime gaat het om digitale vormen van identiteitsfraude, koop- en verkoopfraude, hacken en cyberpesten (laster, stalking, chantage en bedreiging met geweld via internet). Sinds 2017 is in de politiecijfers een flinke toename te zien van hacken (verdubbeling), identiteitsfraude (17 procent), en internetoplichting (39 procent). ‘Criminelen worden steeds actiever op internet’, vat Bloem het samen.

Grootste afname misdrijven in Uitgeest
Uit de politiecijfers blijkt verder dat de aantallen diefstallen, vernielingen en geweldsmisdrijven in 2019 in alle gemeenten minder hoog waren dan in 2012. Van de gemeenten met meer dan 100 duizend inwoners was de daling in Apeldoorn met 55 procent minder geregistreerde diefstallen, vernielingen en geweldsmisdrijven het grootst en in Utrecht het kleinst: 30 procent. De grootste afname van alle gemeenten was in Uitgeest (-67 procent) en de kleinste in Hendrik Ido Ambacht (-11 procent). Buiten Utrecht was de afname in de G4 het grootst in Den Haag (-42 procent), gevolgd door Rotterdam (-36 procent) en Amsterdam (-32 procent). 

Amsterdam koploper in aantal misdrijven
In Amsterdam registreerde de politie in 2019 ook de meeste gevallen van diefstal, vernieling of geweld (ruim 61 duizend). Dat zijn er 168 per dag of 71 per duizend Amsterdammers. De hoofdstad wordt daarin gevolgd door de gemeente Utrecht (58 per duizend inwoners), Maastricht (54), Rotterdam (53) en Eindhoven (52). Den Haag staat op plek 10 met 45 misdrijven per duizend inwoners. Het gemiddelde voor heel Nederland ligt op 31 per duizend inwoners. De gemeente Tubbergen kende met 135 gevallen van diefstal, vernieling of geweld het kleinste aantal per duizend inwoners (6). Ook in Staphorst, Dinkelland en Dalfsen vielen de cijfers reuze mee (8 misdrijven per duizend inwoners).