Delen die data: de Omgevingswet is niet gebaat bij informatie-eilandjes

De grote opgaven van deze tijd kun je mijns inziens alleen in samenwerking oplossen. Daarvoor hebben alle partijen de juiste en bovendien dezelfde informatie nodig: niet voor niets is ‘een gelijke informatiepositie’ van cruciaal belang voor nieuwe wetgeving zoals de Omgevingswet. Ik wil iedereen oproepen om informatie open te stellen, zodat ook anderen ermee aan de slag kunnen.

Het is gemakkelijker gezegd dan gedaan: als organisatie je informatie openstellen. En ik weet dat er op zo’n oproep een heleboel ‘ja-maars’ volgen. Er zijn inderdaad veel obstakels te noemen om informatie open te maken. Maar er zijn nog veel meer kansen en mogelijkheden voor het delen van informatie. Wetgeving, zoals de Wet open overheid die als doel heeft overheden transparanter te maken, gaat helpen om die kansen te verzilveren. Sterker nog: organisaties zullen wel moeten, want kwalitatief goede informatie is essentieel voor een gelijke informatiepositie. Als je dat niet hebt, dan kun je niet optimaal samenwerken. En dan gaat het nooit lukken om duurzame oplossingen te vinden voor complexe maatschappelijke vraagstukken.

Geen technische belemmeringen meer om databronnen te openen

Het is hoopgevend wat ik in de praktijk zie gebeuren; er komen steeds meer open databronnen. Technologisch zijn er eigenlijk geen belemmeringen meer om informatie open te maken. Binnen de overheid en landelijk opererende organisaties zijn al talloze initiatieven die hiermee bezig zijn. Partijen als het Kadaster en Geonovum, bijvoorbeeld, werken met linked open data om hun databronnen te ontsluiten. Op grote schaal werkt de overheid aan ontwikkelingen in het kader Common Ground. Daarbij werken gemeenten en ICT-leveranciers aan nieuwe informatievoorzieningen voor overheden. Wij bouwen daar als Centric volop aan mee. Een principe van deze nieuwe informatievoorzieningen is dat data worden opgeslagen en bevraagd bij de bron en daar toegankelijk blijven voor iedereen die daartoe bevoegd is. Door meer technologie zoals API’s in te zetten wordt de uitwisseling van gegevens een stuk gemakkelijker dan nu vaak het geval is.

Steeds meer overheden en andere partijen stellen hun data beschikbaar. Dat is een prachtige ontwikkeling, niet alleen omdat er dan mooie oplossingen met die data gebouwd kunnen worden waar de samenleving beter van wordt. Maar ook omdat de kwaliteit van data verbetert als veel partijen ermee werken. Stel je voor dat aan de omgevingstafel mensen vanuit verschillende disciplines samenwerken op basis van dezelfde data, van juristen tot uitvoerenden. Gedurende deze samenwerking wordt dezelfde informatie vanuit verschillende gezichtspunten beoordeeld, waardoor automatisch een beweging op gang komt om de kwaliteit van die data te verhogen. Voor alles wat je in de toekomst met data wilt doen, heb je kwalitatief goede en betrouwbare data nodig. Hoe meer data we delen, hoe beter de kwaliteit van die data wordt en hoe meer goede oplossingen er met die data ontwikkeld kunnen worden. Het is een zichzelf versterkende ontwikkeling.

Er is niet alleen goede technologie beschikbaar om data te delen, er is ook een prima werkwijze voor. Met het agile scrum werken, ontwikkel en beproef je stapsgewijs en snel nieuwe mogelijkheden. Dat leent zich ook uitstekend voor het gecontroleerd openstellen van je data.

Organisaties zijn geen eilandjes

Het knelpunt voor het delen van informatie ligt in mijn ogen niet bij de technologie en de werkwijze, maar bij hoe organisaties zijn ingericht. Afdelingen zijn geen eilandjes, maar gedragen zich vaak wel zo. Dat is geen verwijt, het is hoe het jarenlang heeft gewerkt: je werk goed doen betekende dat je je eigen informatiebehoefte als uitgangspunt neemt zonder voldoende oog te hebben voor het grotere geheel. Dat moet veranderen. Geen enkele afdeling of organisatie is een eiland, we werken allemaal in netwerken en ketens. Als het over informatie gaat, dan moet je je dus afvragen wat een ander daaraan kan hebben. Daarom mijn oproep: heb je informatie die mogelijk voor iemand interessant kan zijn, maak het open. De technologie om dat te doen is er, de werkwijze ook. Nu je baas nog overtuigen dat je hierin mag investeren.