‘Mediation aantrekkelijker voor overheid’

Door de veranderende rechtspositie van ambtenaren wordt het ook voor de overheid aantrekkelijker om mediation in te zetten bij conflicten. Dat zegt Margriet Drent, mediator en jurist bij het CAOP.

Financieel aantrekkelijker
Als ambtenaar kun je nu nog een bezwaar indienen tegen rechtspositionele beslissingen en er bestaan allerlei geschillencommissies. Deze regelingen voorkomen dat conflicten snel bij de rechter belanden. ‘Maar anderzijds nemen partijen door het procedurele karakter niet de nodige ruimte om met elkaar in gesprek te gaan en zo tot een oplossing te komen’, stelt Drent in een interview met HR Overheid. Als door de normalisering regelingen wegvallen, hoopt ze dat overheidsorganisaties eerder gebruik maken van mediation. ‘Dat helpt conflicten op te lossen vanuit het belang van een goede arbeidsrelatie en voorkomt juist dat partijen tegenover elkaar komen te staan.' Het is ook financieel aantrekkelijker. 'Niet alleen voor de werkgever, maar ook voor de werknemer, voor wie de gang naar de rechter duurder wordt na de normalisering.’

Conflicten zijn geen incidenten

Volgens de Nationale Enquête Arbeidsomstandigheden 2017 van het CBS en TNO had 32 procent van de werkenden in Nederland in 2017 te maken met ten minste één kort of langdurend conflict. Drent zegt in het interview dat conflicten binnen organisaties nog te vaak als incidenten worden behandeld, terwijl ze vrijwel dagelijks voorkomen en groot effect hebben op de kwaliteit, productie, cultuur en financiën van een organisatie. Daarnaast lopen de kosten van een conflict vooral op naarmate dat conflict langer voortduurt. Het CAOP maakte een inzichtelijke infographic over de kosten van een arbeidsconflict. De gemiddelde kosten van een arbeidsconflict zijn 27 duizend euro en de gemiddelde looptijd 20 maanden. Organisaties kunnen kosten besparen door conflicten vroegtijdig te signaleren en aan te pakken, aldus Drent. ‘Goed conflictmanagement levert geld op en maakt organisaties en hun medewerkers gezonder en productiever.’

Procedures staan emoties in de weg
Mediator Ellen van Gestel van adviesbureau Dialogue zegt in hetzelfde interview dat bij de overheid juridische procedures vaak emoties in de weg staan. Eigenlijk willen medewerkers vooral aandacht en een oplossing voor hun probleem. ‘Een gerechtelijke procedure levert vaak alleen maar extra stress en onzekerheid op. Bij een juridische beoordeling is geen ruimte voor emoties, terwijl aandacht voor emoties juist zo belangrijk is om een conflict te kunnen oplossen.’ Volgens Van Gestel is een belangrijke taak weggelegd voor directie en management. Om effectief te kunnen omgaan met conflicten adviseert zij een integrale managementvisie op conflictmanagement en -vaardigheden. Bestuurders, managers, HRM-professionals en bedrijfsjuristen zouden over bemiddelingsvaardigheden moeten beschikken, waarmee ze proactief en effectief kunnen ingrijpen bij (dreigende) conflicten. Uiteindelijk zouden organisaties op basis van de managementvisie een structuur voor conflictmanagement en concrete trainingsprogramma’s moeten ontwikkelen.