Extra taken gemeente betekent ook extra ambtenaren

Waar de verwachting is dat de arbeidsmarktkrapte verder afneemt, neemt die bij gemeenten alleen maar verder toe. Rob Witjes, hoofd Arbeidsmarktinformatie en –advies bij het UWV, verrast dat geenszins: ‘We zien al langer dat gemeenten een andere trend volgen dan het landelijke gemiddelde. Dat heeft onder meer te maken met het feit, dat ze steeds meer taken op hun bordje krijgen.’

Vergrijzing

Witjes, verantwoordelijk voor het monitoren van de arbeidsmarktontwikkelingen in Nederland, stelt dat op de site van A&O fonds Gemeenten in reactie op de meest recente Vacaturemonitor van dat fonds. Die liet een historisch record aantal nieuwe vacatures zien: bijna 13.000.

Uit de Vacaturemonitor valt niet direct af te leiden of de vacaturegroei te maken heeft met de vervanging van medewerkers die met pensioen gaan of om een andere reden de organisatie verlaten dan wel omdat extra taken om personeelsuitbreiding vragen. Wel verwacht Witjes dat de vergrijzing bij gemeenten een belangrijke oorzaak is voor het vervangingsvraagstuk. ‘De overheid is, naast het onderwijs, een van de meest vergrijzende sectoren.’

Meer pijn

Tegelijkertijd blijkt uit eerdere onderzoeken van A&O fonds Gemeenten dat gemeenten moeite hebben om eenmaal geworven jongeren tot 35 jaar te behouden. Daar moet volgens Witjes werk van worden gemaakt. Weliswaar hebben zes op de tien gemeenten beleid om jongeren binnen te halen, maar evenveel gemeenten hebben geen beleid die leeftijdscategorie te behouden. ‘Je kan van alles doen om ze binnen te halen, maar als je onvoldoende oog hebt voor de achterdeur, heb je volgend jaar nog meer vacatures. Gemeenten moeten dus extra alert zijn op het behouden van hun medewerkers en dus het dichthouden van de achterdeur’, aldus de UWV-deskundige. Te meer omdat hij verwacht dat de arbeidsmarkt de komende jaren behoorlijk krap blijft, ook voor gemeenten. ‘Het zou mij niet verbazen dat overheidssectoren nog meer pijn gaan voelen.’

Stageplekken

Dat uit de Vacaturemonitor blijkt dat het aantal nieuwe stage- en traineeplekken bij gemeenten met ruim een kwart is afgenomen, maak het er in zijn ogen niet beter op. De werkdruk en gebrek aan tijd voor een goede begeleiding van de stagiair of trainee worden als mogelijke verklaringen genoemd. Witjes noemt dat verontrustend. ‘Het aanbieden van stage- en traineeplekken is noodzakelijk om nieuwe mensen binnen te halen en te behouden. Ik snap best dat mensen het te druk hebben om een stagiair goed te begeleiden, maar dit is wel een valkuil voor de langere termijn. Want juist met die stage- en traineeplaatsen investeer je in personeelsbeleid. Daarom doe ik graag de oproep: beste gemeenten, zullen we iets bedenken dat we in ieder geval niet traineeships en stageplekken naar de achtergrond gaan verschuiven? Bijvoorbeeld door als gemeenten meer onderling te gaan samenwerken in de begeleiding van stagiaires en trainees en het voor hen formuleren van gemeenschappelijke opdrachten, die voor deze gemeenten relevant zijn.’