‘Zo gaaf voor Zandvoort’

Wethouder Verheij pal voor F1 grand prix

Een persbericht over de Formule 1 mag, nee, móest zelfs ronken, vond de Zandvoortse wethouder Ellen Verheij. Dit rolde eruit: ‘Een Dutch Grand Prix in Zandvoort staat garant voor wereldwijde media exposure. In de slipstream trekt het bezoekers en investeerders uit binnen- en buitenland. Die hebben we nodig om ervoor te zorgen dat Zandvoort ook op pole position blijft als badplaats van de Metropoolregio Amsterdam.’

‘Mooi, toch?’, zegt Verheij (40). ‘Het is leuk om in je taalgebruik de link te leggen met de autosport. Je kunt wel kiezen voor een formele tekst, maar stoer taalgebruik past hierbij. Zandvoort en het racecircuit zijn onlosmakelijk met elkaar verbonden. Het circuit zit echt in het Zandvoortse DNA. Dat mag iedereen weten.’

Wethouder Verheij (VVD) heeft weer een lap gewonnen. De gemeenteraad van Zandvoort (17.000 inwoners) steunde vorige week het collegevoorstel om de komende drie jaar 4,1 miljoen euro te investeren in een mobiliteits- en verkeerplan om het Formule 1-circus weer naar de Noord- Hollandse badplaats te halen. De Grand Prix (ook wel de Grote Prijs van Nederland) vertrok in 1985.

Verheij: ‘De raad was unaniem. Dat zegt iets over het draagvlak in de gemeente. Voor een groot deel van de Zandvoorters is het nostalgie. Het was toch machtig mooi allemaal. Een van de raadsleden vertelde uitgebreid hoe hij als jochie flesjes verzamelde en zijn moeder cake bakte, die hij dan weer verkocht bij het circuit. Voor een belangrijk deel is het enthousiasme economisch. Het is zo’n enorme kans voor Zandvoort; die moeten we met beide handen aangrijpen. Als we nú geen signaal afgeven aan het Formula One Management, dan is deze unieke kans verkeken. Zo denk ik erover en zo denkt de raad er ook over.’

Duivels dilemma
Zelfs lokaal GroenLinks ziet de komst van het Formule 1-circus naar de badplaats zitten. Het was wel een duivels dilemma geweest, zei de Zandvoortse fractievoorzitter Karim el Gebaly volgens het Haarlems Dagblad toen de raad vorige week de knoop doorhakte: kiezen voor ‘milieu en mensheid’ of kiezen ‘voor wat goed is voor Zandvoort’. GroenLinks koos voor het laatste (een keuze die een dag later op veel hoon kon rekenen) omdat de investeringen ten goede komen aan Zandvoort en niet aan de racebazen in Londen en omdat de Dutch Grand Prix volgens het circuit het ‘duurzaamste race-evenement in de wereld’ gaat worden.

 Om het circuit een zetje te geven, riep GroenLinks het college wel op om met de circuitdirectie te gaan praten over duurzaamheid, het gebruik van plastic op het circuit en de bereikbaarheid. ‘En dat ga ik doen’, zegt wethouder Verheij.

Het circuit onderhandelt met de Formula One Group (FOM) in Londen over drie grands prix op Zandvoort. De financiën zijn volgens beoogd sportief directeur van de Dutch Grand Prix Jan Lammers wel zo’n beetje rond. De gesprekken gaan nu vooral over de juridische risico’s en de aansprakelijkheid. ‘Als je ervan uitgaat dat FOM in juni de bekendmaking doet, dan heb je nog twee maanden om alles rond te krijgen’, meldde Lammers in het GPBlog. De Nederlandse grand prix zou dan al volgend jaar mei verreden kunnen worden. ‘Het circuit en de FOM praten over de races. Wij hebben daar geen rol in, maar het is wel zo dat de FOM heel veel waarde hecht aan overheidssteun’, zegt wethouder Verheij, die de kans ‘redelijk groot acht’ dat Max Verstappen volgend jaar zijn eerste grand prix in Nederland verrijdt. ‘Ik zou het zó gaaf vinden voor Zandvoort.’

Ellen Verheij heeft zich sinds haar aantreden in juni 2018 opgeworpen als een hartstochtelijk pleitbezorgster van de Formule 1. ‘Omdat het een mooie sport is en omdat het goed is voor Zandvoort en de regio’, zegt Verheij. Bij de in Overijssel geboren wethouder zit Formule 1 niet in ‘de genen’, ‘maar bij ons thuis viel de keuze wel eerder op de Formule 1 dan op voetbal. Ik heb net op Netflix de documentaireserie Formula 1: Drive To Survive gezien. Die coureurs zijn echt topsporters. Mentaal en fysiek leveren ze echt topprestaties.’

Max Verstappen
Bij een Formule 1 grand prix is Verheij nog nooit geweest, maar ze weet wel wat het Formule 1-circus teweeg kan brengen. ‘Vorig jaar kwamen maar liefst  100.000 mensen verspreid over een weekeinde naar de Jumbo Racedagen in Zandvoort. Zo veel bezoekers verwachten we ook op een dag bij de Dutch Grand Prix. Dit jaar zijn die dagen er in mei weer, en weer met Max Verstappen.’

De autosport beleeft in de Lage Landen dankzij Max Verstappen een revival en daar plukken het circuit en de gemeente de vruchten van. ‘Een aantal zaken kwam heel mooi samen, waardoor de raad vorige week de knoop kon doorhakken’, zegt wethouder Verheij. ‘We begonnen in 2015 met een motie van de VVD waarin het college werd opgeroepen om te onderzoeken hoe de Formule 1 kon terugkeren naar Zandvoort. De motie werd aangenomen en we gingen over tot de orde van de dag.

Maar er werd wel een haalbaarheidsonderzoek gestart, waarna het circuit in mei 2016 nieuwe eigenaren en nieuwe energie kreeg. Zij vonden volgens Jan Lammers in De Telegraaf dat het circuit maar voor 70 procent werd benut; dat moest naar 100 procent. En daarbij kwam de populariteit van Max Verstappen, waardoor de autosport weer helemaal op de kaart werd gezet en de media-aandacht explodeerde.’

Geluidsoverlast
Alles wat nodig is om de Dutch Grand Prix mogelijk te maken, moet snel georganiseerd kunnen worden, en ‘dat zal binnen de bestaande kaders gebeuren’, aldus wethouder Verheij. Het is zo mei 2020. ‘De ontsluitingsweg bij het circuit kan binnen een jaar worden aangelegd omdat er ruimte is in het bestemmingsplan. We hebben in Zandvoort twaalf dagen waarop op het circuit bovengemiddeld veel geluid mag worden gemaakt. Die worden dit jaar bijvoorbeeld gebruikt voor de Jumbo racedagen in mei en voor de Historische Grand Prix in september. Het aantal van twaalf dagen wordt niet uitgebreid. Overigens is de geluidsoverlast van de Formule 1 raceauto’s de laatste jaren enorm afgenomen. Ze zijn veiliger, gebruiken minder brandstof en maken minder herrie. Racewagens hebben hybride aandrijving en een 1,6 liter motor. Mijn auto heeft meer.’

Zandvoort investeert dus 4,1 miljoen in de komst van de Dutch Grand Prix; Den Haag en de provincie laten het bij woorden. ‘Wees effe stoer en los dit zelf op’, zei de premier eind vorig jaar. Wethouder Verheij: ‘Het rijk wilde geen 5 miljoen subsidie geven, maar heeft wel zijn steun uitgesproken en zegt waar mogelijk de Dutch Grand Prix te willen faciliteren. Dat was een belangrijk signaal, ook voor het FOM. Wij in Zandvoort wilden de daad bij het woord voegen en daarmee een statement maken. 4,1 miljoen is een historisch bedrag voor Zandvoortse begrippen. We steken onze nek uit.’

En de provincie? Verheij: ‘De eerste vraag in de provinciale kieswijzer was: bent u voor of tegen de Formule 1? Het speelt enorm in de provincie. We gaan zeker met het nieuwe college in gesprek. De VVD, het Forum voor Democratie en het CDA zijn voor de komst van de Dutch Grand Prix naar Zandvoort. Het zou mooi zijn als de nieuwe Staten ons, en daarmee de regio, financieel zouden willen steunen.’ Zandvoorters hoeven niet krom te liggen voor de terugkeer van de Formule 1. De toeristenbelasting gaat met 75 cent omhoog naar 3 euro per nacht en mensen met een tweede huis in Zandvoort gaan een extra heffing betalen. Het geld dat de gemeente ophaalt, is vooral bestemd voor een verkeers- en mobiliteitsplan, inclusief de aanleg van een ontsluitingsweg bij het circuit.

Dat is geen overbodige luxe, want de eerste Formule 1 grand prix in de Lage Landen sinds 1985 zal verspreid over drie dagen honderdduizenden bezoekers trekken. Zij leveren volgens economisch onderzoeksbureau Decisio Zandvoort 30 miljoen euro en de regio 40 tot 50 miljoen extra aan bestedingen op. Er zijn volgens Decisio geen ‘onoverkomelijke technische, organisatorische of logistieke knelpunten’ voor de komst van de Formule 1 grand prix naar Zandvoort, maar het bureau ziet wel dat ‘bereikbaarheid een aandachtspunt’ is. ‘Met de nabijheid van Schiphol, Amsterdam, een station op loopafstand en overnachtingslocaties op fiets afstand, kan de bereikbaarheid met een goed vervoersplan een pluspunt worden.’

Rampspoed
Televisie-persoonlijkheid Johan Derksen, oud-inwoner van Haarlem en huidig inwoner van het Drentse Grolloo en nooit te beroerd om zijn mening met het volk te delen, ziet alleen maar rampspoed op de badplaats afkomen. ‘Als er drie zonnestralen waren, dan kon je niet in Zandvoort komen.’ Verheij: ‘Dat zeggen de buurgemeenten ook wel: Zandvoort is onbereikbaar op mooie dagen. En toch liggen er zonder extra bereikbaarheidsplan op een mooie zomerzondag 100.000 mensen op het strand. Die staan in de file als ze hiernaartoe komen en ze kunnen niet allemaal tegelijk weg, maar ze zijn er wel. Natuurlijk is de bereikbaarheid van Zandvoort een zorg, maar dat is het ook als er geen evenementen zijn. Ik zou zeggen: laten we dit mooie evenement gebruiken om de bereikbaarheid in brede zin te verbeteren.’

Wat helpt is dat de circuitdirectie het liefst zou werken met combitickets. Verheij: ‘Je kunt alleen kaarten kopen als je een hotelovernachting hebt geboekt, als je hier woont, als je met de trein komt of meedoet aan park & ride. Met zo’n systeem verbeter je de bereikbaarheid.’

Over het voorstel van het circuit om mensen in het achterland met de fiets te laten komen, kon Johan Derksen alleen maar schateren. ‘Is die gozer niet goed bij zijn hoofd of zo?’ Derksen doelt op mede-circuiteigenaar Van Oranje, Vollenhoven. ‘Het is een huisjesmelker uit Amsterdam die nu zijn oog heeft laten vallen op een vervallen racebaan. In Drenthe heb je het TT Circuit, waar al sinds jaar en dag het grootste sportevenement van Nederland wordt georganiseerd. Het is hypermodern en hartstikke veilig. Alle tribunes en accommodaties zijn er én het ligt naast de A28. Assen is in alles beter.’

Zo denkt de Formula One Group er niet over, weet Jan Lammers. ‘De concurrentie komt uit het buitenland’. Derksen is overigens altijd welkom in Zandvoort, zegt wethouder Verheij. ‘Ik hoorde dat-ie vindt dat Zandvoort vol zit met junkfoodtenten en goudbehangen patsertjes’, lacht ze. ‘Spreken we af in Haarlem. Gaan we met de elektrische fiets naar Zandvoort. Zijn we in een mum van tijd bij het circuit. Zo’n gek idee is de fiets helemaal niet.’

CV
Ellen Verheij-de Haas (Hengelo, 1978) studeerde van 1997 tot 2003 rechten in Leiden, waarna ze van 2004 tot 2018 achtereenvolgens bij het ministerie van Landbouw en bij Economische Zaken en Klimaat werkte. Van maart 2010 tot maart 2014 was Verheij fractievoorzitter van de VVD in de gemeenteraad van Zandvoort. In juni 2018 werd Verheij in Zandvoort wethouder ruimtelijke ordening, toerisme, economie en cultuur. Ze heeft ook de ambtelijke samenwerking met Haarlem in haar portefeuille.