Tweestrijd om kandidaat-voorzitterschap VNG

De nieuwe voorzitter van de Vereniging van Nederlandse Gemeenten komt traditiegetrouw uit de Randstad. Wie vicevoorzitter wordt, is nog spannend. Hij komt uit het noorden of het oosten.

Sparringpartner

Sharon Dijksma, burgemeester van Utrecht, neemt na de Algemene Ledenvergadering van de VNG op 14 juni, het stokje over van Jan van Zanen. Die legt na acht jaar het voorzitterschap van de gemeentekoepel naast zich neer. Naast Dijksma (52, PvdA) moet een bestuurder komen die haar kan vervangen en waarmee ze kan sparren. In de race voor die post zijn twee kandidaten: burgemeester Koen Schuiling van Groningen en zijn Doetinchemse collega Mark Boumans. Op diezelfde ledenvergadering wordt duidelijk wie de meeste stemmen krijgt.

‘De provincie’

Koen Schuiling speelt als burgemeester van Groningen een thuiswedstrijd. Hij is bovendien ook nog eens de door de voordrachtscommissie van de VNG naar voren geschoven als kandidaat. Die commissie had een sterke voorkeur voor een kandidaat uit ‘de provincie’ en niet uit de Randstad. Schuiling (64, VVD) beschikt volgens de officiële voordracht over een breed netwerk in de achterban, dat zich voor een belangrijk deel ook juist buiten de Randstad bevindt. Daarbij heeft hij in actuele kwesties – denk aan de opvang van asielzoekers en het gaswinningsdossier – laten zien ‘effectief te opereren’, zo prijst de voordrachtscommissie hem aan.

Veiligheid

Dat is belangrijk, want de nieuwe vicevoorzitter vervangt Dijksma in landelijke overleggen, waaronder het Overhedenoverleg, Bestuurlijk Overleg Financiële verhoudingen en Strategisch Beraad Veiligheid. Een goed persoonlijk netwerk in de landelijke politiek wordt daarom belangrijk gevonden. Schuiling past in dat profiel, reden waarom hij naar voren werd geschoven.

Torentje

En toen was daar opeens Mark Boumans. De burgemeester van Doetinchem, ondersteund door de gemeentelijke netwerken P10, K80, M50 en R8, stelde in april zijn tegenkandidatuur. In een motivatiebrief legt hij uit dat het hem vooral gaat ‘om gemeenten en inwoners die niet gehoord worden een stem te geven.’ Boumans: ‘Het huidige VNG bestuur bestaat uit 24 Leden, waarvan 16 uit de grote steden. De voorzitters van alle relevante commissies komen van de grote gemeenten en de vier grootste steden hebben maar liefst vijf plekken in het bestuur. Ruwweg 320 gemeenten moeten het doen zonder directe vertegenwoordiging in het VNG bestuur en een groot deel daarvan wordt naar aantal en inwonertal ondervertegenwoordigd. Het gaat daarbij om exact die leden die niet vanwege hun inwoneraantal geregeld bij Mark Rutte in het torentje worden uitgenodigd.’

Kleinere gemeenten

Boumans (48, VVD) zegt zich gesterkt te voelen door het recente rapport Elke Regio Telt waarin aandacht wordt gevraagd voor ondervertegenwoordiging en de voorkeursbehandeling die economische machtscentra genieten in plaats van regio en ommelanden. ‘Juist als bestuurder van een kleine centrumgemeente met minder dan 60.000 inwoners aan de rand van Nederland, maakt dit me tot de juiste medekandidaat. Ik verzet me tegen de gedachtegang dat je als burgemeester eerst naar een grote gemeente moet hoppen voordat je zwaar genoeg bent voor het VNG bestuur; juist omdat die gedachtegang de representatie van kleinere gemeenten schaadt. En binnen het bestuur en de organisatie van de VNG wil ik het geluid van al die gemeenten laten horen’, aldus Boumans.