Geen zicht op einde ‘sporthaltournee’ vluchtelingen

‘Dit is de zevende sporthal die deze groep mensen ziet, en ze gaan ook nog hun twintigste van binnen zien vrees ik,’ deze zorg werd onlangs uitgesproken door een gemeentewoordvoerder van Schagen. Maar deze uitspraak had ook van gemeenten als Voerendaal of Twenterand kunnen komen. Er is op dit moment een vluchtelingencarrousel draaiende waarbij elke drie dagen een nieuwe crisisnoodopvanglocatie wordt aangedaan. Hoewel iedereen het onmenselijk vindt, lijkt een oplossing voor de korte termijn onmogelijk.  Volgens de VNG is doorstroom aan de voorkant, oftewel uitstroom van vergunninghouders,  de enige optie om de heftige situatie te stoppen.

Stress

Een crisisnoodopvang is bedoeld voor onverwachte calamiteiten. Door bijvoorbeeld brand in een bejaardentehuis of watersnood is er soms acuut opvang nodig. Maar met de huidige vluchtelingenstroom wordt de crisiscapaciteit hiervoor ingezet. De grote ruimtes met veldbedjes, vaak sporthallen, zijn ongeschikt voor langdurig verblijf. Daarom is de regel dat men er maximaal drie dagen, oftewel 72 uur mag slapen. Daar houden de gemeenten zich bij de vluchtelingenstroom dan ook strikt aan, gevolg: de mensen gaan van gemeente naar gemeente en van sporthal naar sporthal. Het levert veel stress bij de vluchtelingen op, en inmiddels ook bij bestuurders.

 
Aanbod afgewezen 

Zoals onlangs bij burgemeester Houben van het Limburgse Voerendaal, bijvoorbeeld. Hij wilde de vluchtelingen voor enkele maanden in de regio huisvesten, zodat ze niet van hot naar her hoeven te reizen. 'Het COA wees dat aanbod vrijdag hooghartig af', zei Houben dit weekend na verwarring over de volgende bestemming van een groep vluchtelingen. 'Tweehonderd vluchtelingen kijken mij verwachtingsvol aan, maar ik weet niets', zei Houben op dat moment. 'Niemand kan mijn vragen beantwoorden.'

Handreiking
Om gemeenten te helpen bij de ingewikkelde taak is er nu een handreiking verhoogde asielinstroom gemaakt. Het is ontwikkeld in nauwe samenspraak met onder meer de VNG, het Nederlands Genootschap van Burgemeesters, de Nationale Politie, Binnenlandse Zaken en het Ministerie van Veiligheid en Justitie. Er staat onder meer uitleg over de verdeling van verantwoordelijkheden in, tips over communicatie en een lijst met veel gebruikte afkortingen door betrokken instanties.

 
Vluchtelingencarroussel 

De handreiking wordt regelmatig geüpdatet met ervaringen en feedback van gemeenten. Toch leidt dit niet tot een spoedige oplossing van het vluchtelingencarroussel langs tien of twintig crisis-noodopvanglocaties waar telkens maar drie dagen overnacht mag worden.

 
Vluchtelingenwerk 

Zelfs Vluchtelingenwerk Nederland lijkt zich op dit moment noodgedwongen neer te leggen bij de situatie. ‘Het  COA doet zijn best, daar zijn we van overtuigd,’ zegt woordvoerder Martijn van der Linden. ‘Wij zijn er ook niet blij mee, de reis langs de vele crisislocaties  is verre van ideaal. We vragen wel met klem rekening te houden met kwetsbare groepen zoals kleine kinderen, zwangere vrouwen en zieken.’

 
Satellietcentra 

Vluchtelingenwerk wil ook graag naar de toekomst kijken. ‘We maken ons ook zorgen over 2017 en 2018, over de opvang op lange termijn. Dat is een politieke opdracht. We zijn blij dat er nagedacht wordt over andere modellen zoals bijvoorbeeld satellietcentra waarbij er kleinschaliger opvang is. Dat is voor iedereen het beste.  Voor de integratie van de vluchteling als voor het draagvlak in de samenleving,’ aldus Van der Linden.

Verwerken
De ‘sporthaltournee’ is noodzakelijk maar niet goed voor het gemoed van de vluchtelingen,’ besluit de woordvoerder van Vluchtelingenwerk. ‘Het verschilt natuurlijk van persoon tot persoon. Maar je moet je voorstellen dat ze een lange en heftige reis achter de rug hebben. Mensen slapen slecht door de stress, hebben nachtmerries. Ze hebben rust en privacy nodig om alles te verwerken. En dat is er juist niet.'