Advertentie

Vertrouwen in overheid lager dan ooit

Het vertrouwen in de landelijke en lokale overheid is het laatste anderhalf jaar fors gedaald. Het vertrouwen in de landelijke overheid is nog nooit zo laag geweest als nu. Nog geen drie op de tien Nederlanders hebben (veel) vertrouwen in ‘Den Haag’.

02 november 2021
vertrouwen.jpg

Het vertrouwen in zowel de landelijke als in de lokale overheid is het laatste anderhalf jaar flink gedaald. Het vertrouwen in de lokale overheid daalde van 60 procent in april vorig jaar naar 37 procent in september. Het vertrouwen in de landelijke overheid is nog nooit zo laag geweest als nu. Nog geen drie op de tien Nederlanders hebben (veel) vertrouwen in ‘Den Haag’.

Verder afgenomen

In april vorig jaar hadden zeven op de tien Nederlanders nog (veel) vertrouwen in de landelijke overheid. Het vertrouwen in ‘Den Haag’ is sindsdien steeds verder afgenomen. In juli vorig jaar was het al gedaald naar 58 procent van de Nederlanders en daalde vervolgens verder naar 55 procent (november 2020), 49 procent (maart 2021) en 29 procent (september 2021). Dat blijkt uit het maandagmiddag verschenen onderzoek ‘De laag-vertrouwensamenleving: de maatschappelijke impact van COVID-19 in Amsterdam, Den Haag, Rotterdam & Nederland.’ Het onderzoek is onder leiding Godfried Engbersen, hoogleraar Algemene Sociologie aan de Erasmus Universiteit Rotterdam, tot stand gekomen. Het is de vijfde en laatste meting in het onderzoek. Eerdere metingen werden gedaan in april, juli en november van 2020 en in april van dit jaar.

 

Lange kabinetsformatie

Het scherp dalende vertrouwen in de landelijke overheid heeft volgens de onderzoekers niet direct en zeker niet alleen te maken met de toenemende kritiek op het coronabeleid. Daarop is weliswaar nog steeds kritiek, maar de groep critici is in vergelijking met maart kleiner geworden. Mogelijk dat de lange kabinetsformatie, de trage en gebrekkige afhandeling van de toeslagenaffaire, de zich opeenstapelende problemen bij de Belastingdienst en de trage evacuatie uit Afghanistan tot de forse afname in het vertrouwen in de landelijke overheid heeft geleid, stelt Engbersen. Vooral niet-stemmers en stemmers op de PVV en Forum voor Democratie, als ook lager opgeleiden en ouderen, hebben weinig vertrouwen in de overheid. Dat blijkt uit aanvullend onderzoek onder leiding van politicoloog Andre Krouwel van de Vrije Universiteit Amsterdam.

 

Nasleep kredietcrisis

Het vertrouwen in de landelijke overheid is sinds 2008, toen het Sociaal en Cultureel Planbureau (SCP) begon met dit structureel te meten, nog nooit zo laag is geweest als nu, aldus het onderzoek onder leiding van Engbersen. De laagste ‘score’ tot nu dateert van het tweede kwartaal van 2013. Toen had zo’n 40 procent van de Nederlanders vertrouwen in de regering; nog altijd 11 procent meer dan nu. Het vertrouwen in het parlement is nooit lager geweest dan 45 procent (derde kwartaal 2013). ‘Den Haag’ was toen, in de nasleep van de kredietcrisis 2007-2009, volop aan het bezuinigingen. Na 2013 nam het vertrouwen wel weer toe.

 

Stinkende best

‘Het is te verwachten dat dit ook nu zal gebeuren, maar ‘de overheid’ moet van ver komen gelet op het zeer lage vertrouwensniveau’, aldus de onderzoekers. Oftewel: de overheid moet haar stinkende best doen om het vertrouwen van Nederlanders terug te winnen. Het voeren en uitvoeren van consistent coronabeleid kan daarbij helpen, maar ook de mate waarin de overheid erin slaagt samen met anderen grote maatschappelijke opgaven aan te pakken. ‘Covid 19 heeft een aantal maatschappelijke vraagstukken uitvergroot. Denk aan het personeelstekort in de zorg en de kloof tussen mensen met een flexibel en een vast arbeidscontract’, aldus Engbersen.

 

Opgaven verdiept

Dat constateerde ook de Wetenschappelijke Raad voor het Regeringsbeleid (WRR) en de Koninklijke Nederlandse Akademie van Wetenschappen (KNAW) eerder dit jaar in hun rapport ‘Navigeren en anticiperen in onzekere tijden.’ De pandemie heeft ‘grote gevolgen gehad voor de samenleving. Er zijn nieuwe beleidsopgaven bijgekomen, bestaande opgaven zijn verdiept of zichtbaarder geworden en andere opgaven raakten (tijdelijk) op de achtergrond.’ De kansenongelijkheid op tal van terreinen is tijdens covid 19 toegenomen, stelden de WRR en KNAW.

 

Gemeenten meegezogen

‘Mensen twijfelen over de slagkracht van de overheid’, stelt Engbersen. ‘In welke mate kan de overheid – zowel beleidsinhoudelijk als in de uitvoering – dergelijke vraagstukken van een antwoord voorzien.’ De lokale overheid wordt als het ware in dat afkalvende vertrouwen meegezogen. ‘De landelijke trend heeft gevolgen voor de lokale overheid. Het afnemende vertrouwen in landelijke overheid slaat terug op gemeenten. Al was er binnen gemeenten ook onvrede over de uitvoering van corona-maatregelen.’

Reacties: 11

U moet ingelogd zijn om een reactie te kunnen plaatsen.

Rik / journalist
Iemand nog verbaasd hierover?
Krijn van Stenis
Al ruim 20 maanden paniekbeleid rond corona.

Al 8 jaar een hetze door de Belastingdienst tegen toeslagenouders.

Al 11 jaar een minister-president die alles aan elkaar liegt en bedriegt.



Inderdaad, iemand verbaasd?
Adriaan Zwaag
@Krijn en @Burger



Half september 2021 persconferentie kabinet: "Er wordt tijdelijk (nl. tot 1 november) een Coronapas (QR-check) ingesteld in ruil voor versoepelingen".

Persconferentie 3 november 2021: "Veel versoepelingen worden terug gedraaid, maar de Coronapas wordt uitgebreid"



Dat is de hoofdreden waarom het vertrouwen in de overheid in slechts een paar maanden tijd is gezakt van 70% naar 30%.



H. Wiersma / gepens.
@Adriaan Zwaag

1. na blunderen politie moesten slachtoffers Alphen a/d Rijn 10 jaar wachten op hun uitkering. Uitkeringen eindelijk in gang gezet.

2. uitkeringen schadevergoeding Groningen loopt voor geen meter.

3. gigantische missers bij toeslagen kinderopvang.

4. het blunderen van Rutte c.s. de afgelopen 10 jaar kent geen einde (bijna alle belangrijke dossiers lopen vast).
Hans / plantoetser
Men schrijft onterecht over "een stinkende best doen".

Er wordt nl. nergens in "die best" geroerd. Er gebeurt niets, ik ruik niets (niet door corona)



Het lijkt mij handig om mensen uitspraken te laten doen die ergens toe leiden, i.p.v. ons doorlopend met een container chemisch afval het bos in te sturen.



K.M. Schaap / afdelingshoofd burger- en bestuurlijke zaken
We leven in een Merocratie. Dat wil zeggen dat een kleine elite bepaalt wat zij vinden dat goed voor ons (en vooral voor henzelf) is, zonder zich zich ook maar een moment af te vragen of we dat wel willen. Ze hebben ook helemaal geen idee wat er zich buiten hun bubbel afspeelt. Er komen 100.000 inwoners per jaar bij en als oplossing hebben ze dat degenen buiten hun bubbel in kleine dicht op elkaar gebouwde hoogbouwappartementen zonder balkon moeten worden gehuisvest. We moeten van fossiele brandstof af maar alleen de elite zelf kan de toenemende energieprijzen nog betalen. De kruik gaat zolang te water tot hij barst.
Big Spender / netto betaler
Leuk om zoveel zinnige meningen te lezen.

Maar aan het einde van de rit stemt het kiesvee van de elite gewoon op Mark en z'n club. Die wordt dan weer MP, nee niet minister-president maar Mark Pinokkio, en fietst met één appel in de hand dan weer lachend om de problemen heen. Ja na 10 jaar ervaring moeiteloos.

Dus waar ik echt bang voor ben is de snel stijgende maatschappelijke onrust, met geweld a la Gele Hesjes als resultaat.
Piet / Jeugdzorg
Het grote plan voor Nederland is er niet, laat staan dat er politici zijn met een agenda om te te komen. Zorg nummer één van veel Nederlanders: de nooit aflatende bevolkingsgroei van meer dan 100.000 personen per jaar. Die veel vraagt van onze leefomgeving. Hebben onze kinderen nog wel grassprietjes om mee te spelen? Een bos? Ik ben zelf 60+, het zal mijn tijd wel duren, maar de jongere generaties krijgen het moeilijk.
Ab / beleidsmedewerker
Na de huidige opportunistenclub in de tweede kamer komt er wel weer een volgende. Nieuwe Kaagjes en Jettentjes die massa asiel en arbeidsmigratie en dus verdere uitholling van de samenleving hoog op hun verlanglijstje hebben staan.
Wietske
Ik werk bij een grote gemeente ! Het vertrouwen van burgers naar ons is 0,0. En helaas terecht. Niet voeren we taken van het rijk uit met een minimaal budget en weinig capaciteit. Dat is allemaal over de schutting gegooid door Mark Pinokkio en Hugo Prikkebeen.
Johan Weijland
Juist omdat er voortdurend geluisterd wordt naar onze zeer pluriforme maatschappij verschijnen er ook pluriforme oplossingen. Niemand krijgt daardoor zijn precieze zin, begrijpt dat niet en gaat als een verwend kind zitten mopperen. Inderdaad blijven er mensen die het niet goed hebben en daar moet zeker wat aan gedaan worden. Maar alleen maar negatieve kritiek spuien en zelf geen positieve bijdrage leveren en mokkend achterover hangen gaat zeker niet helpen. Wordt lid van een partij of richt er zelf één op en doe mee aan de besluitvorming. Die pet past ons allemaal!
Advertentie