Kabinet weet dat rem op nareizigers juridisch onzeker is
De Tweede Kamer debatteerde donderdag over de asielcrisis.
Het kabinet weet dat de juridische houdbaarheid van de nareisbeperking 'geen zekerheid is', zegt staatssecretaris Eric van der Burg (Asiel). Met de waarborgen die het kabinet inbouwt, meent de staatssecretaris desondanks dat de tijdelijke nareisbeperking wel houdbaar is voor de rechter. Hij wil over deze maatregelen geen spoedadvies vragen bij de Raad van State, ondanks aandringen van een deel van de Kamer. Ook houdt hij vast aan 75.000 opvangplekken voor Oekraïners.
Geen goed woord
Het staat de Kamer vrij om zelf een spoedadvies bij de Raad van State te vragen, zei Van der Burg in een Kamerdebat over de asielcrisis. Een deel van de Kamer vindt het absurd dat het kabinet willens en wetens een besluit neemt dat volgens hen onrechtmatig is. Diverse partijen hebben er daarnaast geen goed woord voor over dat het kabinet niet zelf bij de Raad van State om advies wil vragen.
Het kabinet kan niet anders, betoogde Van der Burg. 'Zonder deze regel redden we het niet.' Er zijn veel te weinig opvangplekken voor asielzoekers en statushouders. Om de duur van de maatregelen te beperken - door deze uiterlijk 31 december 2023 op te heffen - en nareizigers na vijftien maanden alsnog toestemming te geven naar Nederland te komen, denkt Van der Burg het 'leed zoveel mogelijk te verzachten'. Bovendien kan bij een statushouder die een woning heeft, de nareiziger wel eerder naar Nederland komen.
De staatssecretaris zegt dat het kabinet wel een advies zal vragen aan de Raad van State als het wetsvoorstel klaar is en voordat het wordt ingediend bij de Tweede Kamer. Dat is gebruikelijk.
Europa
Het Europees Parlement wil dat Van der Burg opheldering komt geven over de mensonterende situatie in het aanmeldcentrum Ter Apel en de nareisbeperking waartoe het kabinet eind augustus heeft besloten. 'Dat ga ik dus niet doen', zei de staatssecretaris. 'Ik leg aan u (de Tweede Kamer, red) verantwoording af, niet aan het Europees Parlement. Daar hebben ze commissarissen voor.'
De bewindsman uitte in de Kamer kritiek op veel landen in Europa die 'een flink stuk achterblijven' op het nakomen van de afspraken over de opvang van asielzoekers. Die landen spreekt hij daarop aan tijdens vergaderingen in Europa, zei Van der Burg. Nederland heeft 'zeer loyaal' de Turkije-deal uitgevoerd. Daarin is afgesproken dat alle Europese landen vluchtelingen vanuit Griekse opvangkampen overnemen.
Te snel afgebouwd
Van der Burg zei eerder in het debat dat hem in zijn acht maanden als staatssecretaris één ding duidelijk is geworden: er is een wet nodig om te zorgen voor een eerlijke spreiding van asielzoekers. 'Er is nu een volstrekt oneerlijke verdeling over het land'. Een wetsvoorstel daarover is in de maak, maar er is nogal wat kritiek op vanuit de Kamer.
Van der Burg steekt de hand in eigen boezem over de asielcrisis van nu, waarvoor volgens hem de kiem is gelegd in de jaren 2015-2016. Na de komst van veel Syrische asielzoekers vanwege de burgeroorlog daar zijn de opvanglocaties te snel afgebouwd. 'Dat is buitengewoon onverstandig beleid geweest.' Als dat niet was gebeurd, was er weliswaar jarenlang leegstand geweest, maar die hadden ook door spoedzoekers benut kunnen worden, zei de staatssecretaris.
Een snelle afbouw van opvanglocaties 'gaan we niet meer doen', zei Van der Burg. De afbouw had ook te maken met het aflopen van contracten die destijds met gemeenten waren afgesloten voor bepaalde periodes. Veel daarvan lopen juist nu af. Tweede oorzaak van de asielcrisis zijn de gevolgen van de coronacrisis. In die periode konden minder asielzoekers naar Nederland komen en ook de nareizigers niet. Er is nu sprake van een inhaalslag van aanvragen voor gezinshereniging. Tegelijk is er een personeelstekort bij de organisatie die de asielzoekers opvangt en de dienst die de aanvragen beoordeelt.
Oekraïners
De oorlog in Oekraïne speelt eveneens mee, zei Van der Burg. Nederland vangt nu 83.000 Oekraïense vluchtelingen op. Sommige gemeenten willen nu geen (extra) asielzoekers opvangen, omdat ze al Oekraïners opvangen. Dat betekent weliswaar niet dat, als er geen oorlog was geweest, al die plekken voor asielzoekers of statushouders beschikbaar zouden zijn. De staatssecretaris ziet meer solidariteit om Oekraïners op te vangen dan in het geval van asielzoekers. Maar ook al zou maar een klein deel daarvan (tussen de vier- tot achtduizend van die plekken) voor asielzoekers beschikbaar zijn, dan zou de situatie voor asielzoekers beter zijn dan nu, betoogde Van der Burg.
De wet wil de bewindsman in oktober in consultatie brengen. Zijn streven is om de wet op 1 januari van kracht te laten worden. Dat is mede afhankelijk van de behandeling in de Tweede en Eerste Kamer. (ANP/redactie)
Reacties: 2
U moet ingelogd zijn om een reactie te kunnen plaatsen.
Desalniettemin moet de juridische werkelijkheid altijd volgend zijn aan de maatschappij. Verdragen kunnen worden ondertekend, maar uiteindelijk ook opgezegd. Er schijnt een optie te zijn om een ontheffing te krijgen van de Europese commissie, maar daar zal het kabinet geen beroep op doen. Linksom of rechtsom moeten we hier vanaf. Het asiel”recht” in de huidige vorm is niet te handhaven en niet humaan. Tegenover een handjevol asielzoekers uit Jemen staan twee miljoen kinderen in Jemen die nu doodgaan van de honger. We moeten rationeel zijn, niet emotioneel als we humanitair willen zijn. Het recht op asiel is juridisch niet te toetsen, vluchtverhalen zijn niet te achterhalen. Van iemand die doodgaat van de honger is dat gemakkelijk vast te stellen. Laten we alsjeblieft daar onze energie in steken.