Splijten

De belangrijkste reden is dat Fennema – een oude communist die nu lid van GroenLinks is en zegt gecharmeerd te zijn van de islamkritiek van Femke Halsema – een toon van objectiviteit lijkt te hebben gevonden die weldadig afsteekt tegen de taal die veel critici van Wilders aanslaan. Je krijgt de indruk dat Fennema over een groot inlevingsvermogen beschikt en daardoor in staat is geweest om de ontwikkeling van Wilders bij wijze van spreken van binnenuit te beschrijven – een kwaliteit die hij hard nodig had aangezien Wilders zelf en veel mensen uit zijn omgeving geen medewerking aan het boek hebben willen verlenen.

In een interview met de Australische TV heeft Wilders gezegd dat hij er graag tien zetels in de Tweede Kamer voor over zou hebben gehad om niet voor de rechtbank te hoeven verschijnen. Wilders staat, zoals bekend, in oktober in Amsterdam terecht op verdenking van groepsbelediging en het aanzetten tot haat en discriminatie. Fennema zegt de afschuw van Wilders te begrijpen: ‘Hans Janmaat is kapotgemaakt door procespartijen die leefden van overheidssubsidie. Dat weet Wilders.’

Fennema is kritisch op Wilders: hij noemt hem mateloos, geradicaliseerd en een populist. Maar hij spreekt over hem met respectvolle distantie. In het interview gaat het niet over de Tweede Wereldoorlog of het voormalige Joegoslavië. En dat is tegenwoordig al heel wat. Een carrousel aan oud-gedienden trekt tegenwoordig aan ons voorbij, een karavaan van zelfbenoemde prominenten die van mening zijn – de moraal was altijd al hun sterke kant – dat je bij voorbaat al niet met Wilders mag praten. De man vormt immers een bedreiging voor de rechtstaat. Dieptepunt in de reeks van interviews en open brieven die deze dames en heren hebben gepleegd, al dan niet aangemoedigd door de linkse media, waren de woorden van Arie Oostlander, oud-europarlementariër en oud-directeur van het wetenschappelijk bureau van het CDA. Met Wilders aan de macht krijgen we hier in Nederland net zulke toestanden als in het Joegoslavië dat in de jaren negentig door burgeroorlogen langs etnische lijnen werd verscheurd. Wilders is onze eigen Karadzic, in het denken van de Oostlanders van deze wereld.

Wilders is vaak verweten dat hij als een soort spiegelbeeld op zijn vijanden, de extremistische moslims, is gaan lijken. Wilders erkent immers, net als zij, geen gematigde islam, en heeft de wereld overzichtelijk ingedeeld in vrienden en vijanden, in zwart en wit.

Wat dezer dagen vooral opvalt is hoezeer de Wilders-bashers zijn gaan lijken op de Wilders zoals zij hem altijd hebben afgeschilderd. Hun hoon stortten zij over Wilders uit omdat hij naar hun mening altijd ‘nee’ zei, altijd alleen maar kritiek had en nooit zei hoe het dan wel moest. Wilders had, zo heette het, geen ‘oplossingen’.

Nu heb ik de open brief van de CDA-oudgedienden onder leiding van oud-minister Cees Veerman een aantal keren goed gelezen, maar dit stuk legt – net als al die andere open brieven van de afgelopen weken – wel uit wat Verhagen niet moet doen, maar wat er dan wel moet gebeuren, wat een kansrijk alternatief voor een rechtse coalitie zou zijn – daarover geen woord.

Een tweede, steeds terugkerend verwijt aan het adres van Wilders is zijn gewoonte om met enige graagte toe te geven aan zijn neiging om zijn tegenstanders te demoniseren. Hij verschilt niet zo maar met hen van mening, nee, zij, die tegenstanders, deugen niet.

Dat is nu precies wat zijn tegenstanders ook met Wilders doen. Het is niet zo dat er enkele punten zijn waarop zij het fundamenteel met Wilders oneens zijn, nee, Wilders en zijn PVV zijn als zodanig fundamenteel abject. Hij is een nationalistische populist, een anti-democraat, een rechtstaatbedreiger, een nazi, een Karadzic.

Ondertussen is Wilders gewoon een onderhandelaar die met de leiders van CDA en VVD een regeer- en gedoogakkoord in elkaar zit te sleutelen. En die door zijn grote critici krachtdadig wordt geholpen om zijn grote droom te realiseren: een rechtse volkspartij, een herschikking van het politieke landschap waarvoor het CDA eerst even moet splijten.