Samenwerken is een vak

Lessen in burgerparticipatie

In dit zeer leesbare boek willen de auteurs practitioners inspireren en wetenschappers inzicht geven in de co-productiepraktijken van alledag. Sommigen zullen denken dat co-productie vergelijkbaar is met publieke participatie en dat de jaren zeventig weer terug zijn. Dat ligt echter anders. Het gaat niet om meningsvorming over besluitvorming, maar om samenwerking in de uitvoering van beleid.

Om dat te verwezenlijken moeten mensen daartoe bereid zijn, moet het effectief worden georganiseerd en moet het impact hebben. Hoe je dat bereikt is de centrale vraag in dit boek en die wordt beantwoord door vier cases te analyseren, respectievelijk binnen het energie en milieubeleid, armoedebestrijding, onderwijs en het veilig- heidsdomein. Die vier cases duiden er op dat co-productie niet vanzelf tot stand komt en vrijwel altijd tot spanningen en mogelijk tot conflicten leidt.

Om co-productie te verwezenlijken zou je een antwoord moeten geven op vier strategische vragen. De eerste gaat erover welke rol je burgers wilt toebedelen. Is dat alleen ondersteuning bieden aan professionals, dat ze zelfstandig (een deel van) de uitvoering voor hun rekening nemen, meepraten over beleid, of informatie en capaciteit inbrengen? De tweede strategiche vraag betreft de rol die voor de professionals overblijft. Is dat een leidinggevende of een faciliterende, en hoe worden verantwoordelijkheden gedeeld? De derde vraag betreft de focus van de co-productie – gaat het om kerntaken of nevenactiviteiten, en de vierde vraag betreft inclusiviteit.

Het is niet handig zomaar iedereen te laten meedoen. De betrokken burgers moeten wel over kennis en vaardigheden beschikken. Je kunt immers niet iedereen tot buurtwacht of leesmoeder or vader bombarderen. Maar dat leidt wel tot vragen over representatie als borging van legitimiteit. Al met al leidt dit tot een zeer leesbaar en praktisch boek dat aan te bevelen is voor al die professionals die de participatiesamenleving serieus nemen en daartoe de benodigde stappen willen ondernemen. Bovendien kan het kennisnemen van de ervaringen in de vier cases, ertoe leiden dat lokale, regionale en nationale overheden realistisch worden in hun verwachtingen over het totstandbrengen en de verwachte effecten van co-productieprocessen.

Citaat uit het boek:
‘Op welke motivatie burgers kunnen worden aangesproken is sterk afhankelijk van de rol die burgers vervullen in het speelveld’

Coproductie in de publieke sector, Albert Meijer, Marlies Honingh, Trui Steen Bram Verschuere en Taco Brandsen, Boom Bestuurskunde, ISBN 978-94-6236-781-4,147 blz., 24,50 euro