De gemeente heeft het weer gedaan

Begin juli presenteerde de Raad voor Maatschappelijke Ontwikkeling haar rapport “Terugtreden is vooruitzien”.  Het rapport is gebaseerd op de wens van de terugtredende overheid en ruimte voor maatschappelijk initiatief. De overheid heeft in de afgelopen eeuw steeds meer taken naar zich toegetrokken en heeft de verzorgingstaat naar eigen inzicht gemodelleerd. Burgers zijn steeds meer eisen gaan stellen aan de overheid en deze combinatie leidt tot een ratrace aan regelgeving en bureaucratie. Samenleving en overheid leven een verstikkende onderlinge verhouding.

Het rapport staat geheel in het teken van de denkbeelden van  Paul Frissen, hoogleraar Bestuurskunde aan de Universiteit Tilburg. De terugtredende overheid en meer aan de samenleving overlaten is helemaal “zijn ding”. Al meer dan 20 jaar probeert hij met name de politiek te overtuigen dat men de illusie van maakbaarheid en het politieke primaat moet laten varen. Het is tegen dovemansoren gericht. De duizenden Kamervragen, de gretige respons op incidenten en de oneindige hang naar regels en controle laten zien dat de politici (met name in Den Haag) zichzelf als middelpunt van de wereld beschouwen. Daarbij natuurlijk geholpen door de media die elke dag de Haagse rubrieken moeten vullen en derhalve de waan van belangrijkheid stimuleren.

De denkbeelden en idealen van Paul Frissen zullen helaas sprookjes blijken te zijn. Hij legt te eenzijdig de bal bij de politiek c.q. de overheid voor het terugtreden en de ruimte voor de samenleving. Het zou ook kunnen dat hij te veel in zijn studeerkamer vertoeft en te weinig het leven van alledag waarneemt. Want zoals iedereen weet: it takes two to tango. De andere kant van de medaille is dat de samenleving en de individuele burgers ook volwassen genoeg zijn om verantwoordelijk in het leven te staan en verantwoordelijk met elkaar om te gaan. En daar valt nog een wereld te winnen.

 
Hoe overheid en burger elkaar in de greep hebben bleek bij een tragisch ongeluk op 22 juli jongstleden. Op die dag verdronk een 5-jarig jongetje in Amsterdam. Het jongetje maakte deel uit van een groepje van 6 kinderen met twee begeleiders. De begeleiders zijn door de politie verhoord. Zij hebben ongetwijfeld te maken met groot verdriet, schuldbesef en misschien schaamte. Maar dan verschijnt ineens advocaat Richard Korver ten tonele. (Inderdaad. Deze advocaat was veel in het nieuws bij de omvangrijke zedenzaak bij kinderopvang  ’t Hofnarretje in Amsterdam. Dankzij dit incident zijn er weer duizend regels bijgekomen in de kinderopvangsector.)

Richard Korver doet wat alle advocaten doen. Zij kijken namelijk eerst goed om zich heen waar allemaal schuld en verantwoordelijkheid kan worden neergelegd, zodat dit zo veel mogelijk bij hun cliënt kan worden weggeschoven. Richard Korver maakt het wel heel bont door de gemeente Amsterdam (of de deelgemeente) deels verantwoordelijk te stellen. Het bordje “verboden te zwemmen” was niet duidelijk genoeg. En ook de aanwezigheid van surfers is verwarrend. Surfers vallen nog wel eens in het water en zwemmen dan naar hun plank terug. En andere mensen zien de surfers stukjes zwemmen en denken dat het een zwemplas is. Tsja. Creativiteit kan de heer Korver niet worden ontzegd. Dus wat moet de gemeente Amsterdam dan nu doen? Meer borden plaatsen? Grotere borden plaatsen met nog grotere letters? Bewakers inhuren? Prikkeldraadversperringen? Veelal moeten de goeden onder de kwaden lijden en wordt de hele plas verboden gebied voor iedereen. Om aan alle verwarring maar een einde te maken. Moraal van het verhaal: eigen verantwoordelijkheid is prima, maar als de consequenties tegenvallen wordt de schuld bij de overheid gelegd.