Omgevingsdienst mag Wob-misbruiker niet gijzelen

De Omgevingsdienst Zuid-Holland Zuid (OZHZ) mag ertoe besluiten om brieven van een veelschrijver niet in behandeling te nemen. Maar gijzeling van de ondernemer die de Wet openbaarheid bestuur (Wob) misbruikt, is volgens de Rotterdamse rechtbank een te zwaar middel. Die uitspraak is strijdig met een uitspraak in een zaak die de gemeente Dordrecht tegen dezelfde man aanspande. ‘Gemeenten staan met lege handen. Een wetswijziging is dringend nodig’, zegt woordvoerder Mark Benjamin namens OZHZ en gemeente Dordrecht.

Maximaal twee brieven 

In het kort geding dat de omgevingsdienst had aangespannen tegen de Dordtse ondernemer Mustafa Karasahin sprak de rechtbank Rotterdam onlangs uit dat de man maximaal twee brieven per maand mag schrijven aan OZHZ. De dienst had de rechtbank ook gevraagd om hem te mogen gijzelen als hij toch meer zou schrijven. Volgens de rechtbank heeft dat zware middel geen zin, omdat Karasahin zich daar toch niet door laat weerhouden.

Toestemming om te gijzelen

Een aparte uitspraak, volgens woordvoerder Benjamin, omdat die strijdig is met een eerdere uitspraak van de rechtbank Dordrecht, bevestigd in hoger beroep. De gemeente Dordrecht kreeg daarin toestemming om de bewuste ondernemer te gijzelen als hij meer dan twee brieven per maand schrijft. Dordrecht liet de man in februari dan ook zestien dagen vastzetten; een dag voor elke te veel verstuurde brief. Dat dit middel zinloos is, bestrijdt Benjamin.

Oninbare dwangsom

‘In de periode dat hij vastzat heeft hij geen brieven verstuurd en ook lange tijd erna bleef het stil. Pas na maanden begin hij weer brieven te schrijven en richtte hij zijn pijlen op de omgevingsdienst. Daarom moest daar een aparte rechtsgang voor worden gevolgd.’ De gijzeling was daarmee in elk geval zinvoller dan een dwangsom, zegt Benjamin: Dordrecht heeft inmiddels een vordering van 300.000 euro uitstaan bij de ondernemer, maar die is failliet. De OZHZ gaat hoogstwaarschijnlijk in hoger beroep.

Gemeente zieken

Karasahin heeft al jaren een conflict met de gemeente Dordrecht over illegale kamerverhuur. Sinds drie jaar bestookt hij de gemeente met honderden brieven, bezwaarschriften en informatieverzoeken per jaar op basis van de Algemene wet bestuursrecht (Awb) en de Wet Openbaarheid Bestuur (Wob). Hij heeft daarbij zelf verklaard dit te doen om de gemeente te zieken en op kosten te jagen, volgens woordvoerder Benjamin. Beide rechtbanken erkennen dat Karasahin met zijn brievenregen een onrechtmatige daad begaat. Maar daar schieten gemeente en omgevingsdienst weinig mee op. ‘Je krijgt gelijk, maar staat toch met lege handen.’

Lacune in de wet

Dat Dordrecht en de omgevingsdienst niet meer dan twee brieven van de veelschrijver in behandeling hoeven te nemen, is winst, maar kost de instanties nog steeds veel tijd en geld. Benjamin: ‘We moeten wel eerst een besluit nemen om niet te behandelen, en tegen dat besluit staat ook bezwaar en beroep open. We proberen het natuurlijk zo efficiënt mogelijk te doen, maar er is nog steeds een lacune in de Awb en de Wob, waardoor gemeenten niet adequaat kunnen optreden tegen dit soort uitwassen.’

Lobby voor aanpassen Wob

Dordrecht en de OZHZ gaan binnenkort in gesprek met de Vereniging van Nederlandse Gemeenten om te kijken hoe ze in politiek Den Haag de lobby voor aanpassing van de Wob kunnen versterken. Afgelopen zomer is het Wetsvoorstel Open Overheid (Woo) besproken in de Tweede Kamer, waarin misbruik van de Wob wordt aangepakt. De indieners, GroenLinks en D66, proberen een meerderheid voor het voorstel te krijgen. Binnenkort wordt de behandeling vervolgd. Minister Ronald Plasterk presenteerde in december een actieplan voor betere toegang tot overheidsinformatie.