Ruk naar rechtser
Een rechtse regering is niet per se een garantie voor een betere bestuurbaarheid.
Als verkiezingen na de eeuwwisseling een ding leren, is dat nieuwkomers het steeds lukt flinke verschuivingen in de politieke verhoudingen te veroorzaken. Emmanuel Macron werd met zijn En Marche vanuit het niets de grootste partij in Frankrijk. Javier ‘kettingzaag’ Milei deed deze week iets soortgelijks in Argentinië.
Dichter bij huis kennen we de voorbeelden ook: Pim Fortuyn’s LPF werd met 26 zetels in 2002 de grootste fractie in de Tweede Kamer, FvD haalde in 2019 de meeste stemmen bij de Provinciale Statenverkiezingen, BoerBurgerBeweging (BBB) van Caroline van der Plas herhaalde dat kunststukje eerder dit jaar. En op 22 november zorgde nieuwkomer Nieuw Sociaal Contract (NSC) van Pieter Omtzigt voor een compleet andere zetelverdeling in de Tweede Kamer. Nederland was nooit een links land, dus een ruk naar rechts kunnen we de verkiezingsuitslag niet noemen. Misschien dan wel een ruk naar rechtser. Want de opties op rechts zijn veel groter: BBB is groot in de Eerste Kamer en heeft zich al een ‘constructieve’ partij getoond in de provincies, al was het hier en daar nog wat onwennig (zie de faux-pas in Noord-Brabant).
Die onwennigheid kan de partij van Pieter Omtzigt natuurlijk ook parten spelen. Maar in de formatie zal de man zijn huid duur verkopen in welke samenwerking dan ook. De VVD zal daar zeker een flinke kluif aan hebben. Net als aan Geert Wilders, als die inderdaad met zijn PVV mee zou mogen doen. De ‘minder Marokkanen’-uitspraak wordt hem door VVD-lijsttrekker Dilan Yesilgöz, anders dan haar voorganger Mark Rutte, niet nagedragen. En de islam zou in Wilders’ ogen opeens niet meer zo belangrijk zijn. Maar hoe zit het met de Nexit en de houding jegens Poetin? Gaan die standpunten van hem ook de ijskast in?
Een rechtse regering is niet per se een garantie voor een betere bestuurbaarheid
Een rechtse regering – hoe groot die meerderheid ook is – is niet per se een garantie voor een betere bestuurbaarheid. Het betekent ook zeker niet het einde van de polarisatie in het land. En daarin schuilt een groot gevaar. We zien internationaal en nationaal immers wat de nadruk op overhellen naar één kant voor bepaalde bevolkingsgroepen kan betekenen.
Dit commentaar werd twee dagen vóór de verkiezingen geschreven.
Nee, maar laat rechts de kans krijgen de puinhopen die links de laatste decennia heeft veroorzaakt op te ruimen. Onze hele maatschappij is naar z'n mallemoer.