‘VNG verzwakt onderhandelingspositie met kabinet’

Het bestuur van de Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG) stelt voor alle aangenomen moties uit de laatste ledenvergaderingen ‘af te doen.’ Ze zouden door het coalitieakkoord niet allemaal even opportuun meer zijn. Het Actiecomité Raden in Verzet houdt echter vast aan onverkorte uitvoering van haar motie om het kabinet onder druk te kunnen zetten.

Op 29 juni vindt in Hoorn de volgende Algemene Ledenvergadering van de VNG plaats. In de uitnodiging aan de gemeenten kondigt het VNG-bestuur 23 moties ‘af te doen’. Daarbij gaat het om moties die in de ALV van januari zijn aangenomen alsook om aangehouden moties uit eerdere ledenvergaderingen. Veel van die moties over onder meer de gemeentefinanciën, het sociaal domein, het klimaatakkoord en de Omgevingswet zijn volgens het bestuur van de gemeentekoepel ‘al langere tijd niet geheel actueel’ meer.

Nieuwe werkelijkheid

Inmiddels is er immers sprake van een nieuwe werkelijkheid, ontstaan door het coalitieakkoord en (mogelijke) deelakkoorden tussen VNG en het kabinet. Vandaar het voorstel aan de leden om in te stemmen met het afdoen van al die moties, met de kanttekening dat alle nog actuele onderdelen van moties onderdeel gaan uitmaken van de reguliere inzet van de VNG op de ermee samenhangende dossiers.

Teruggeven taken

Vanuit de gemeenteraad van Zoetermeer laat het Actiecomité Raden in Verzet weten niet akkoord te gaan met het afgedaan verklaren van de door haar in 2021 ingediende (en vrijwel unaniem aangenomen) motie Zonder geld geen gemeente. De motie riep op dat het rijk met voldoende geld over de brug moet komen voor gemeenten en als dat uitblijft, onder meer over te gaan tot het ‘teruggeven, niet meer uitvoeren en niet meer aanpakken van nieuwe taken zoals bijvoorbeeld de Omgevingswet’.

‘De VNG kan wel zeggen “hij is klaar”, maar dat is niet zo’, aldus David Weekenstroo. Volgens de medeoprichter van Raden in Verzet is er structureel nog steeds onvoldoende geld toegezegd door het kabinet. ‘Dus om als VNG druk te kunnen houden op het kabinet, is het beter onze motie boven tafel te houden’, zegt hij. Met het afdoen van de motie verzwakt de gemeentekoepel zijn onderhandelingspositie.

Urgentie

Tot 2026 lijkt er nu wel flink wat extra geld richting gemeenten te stromen, maar grote zorgen zijn er bij het actiecomité over de financiële positie vanaf 2026. Daardoor is het voor de raden lastig om besluiten met structurele gevolgen te nemen. ‘Gemeenteraden moeten nog steeds besturen met de handrem erop omdat die afgrond razendsnel op ons afkomt’, aldus het actiecomité. ‘We zijn raadslid geworden omdat we het allerbeste willen voor onze gemeente en niet om de gemeente kapot te bezuinigen.’

Het actiecomité roept andere gemeenteraden het pleidooi te ondersteunen dat de motie onverkort wordt uitgevoerd en in beeld blijft.  ‘Alleen met elkaar hebben we een kans om meer structureel geld voor onze gemeenten te krijgen, zodat we goede dingen kunnen doen in de gemeente. Alleen met elkaar kunnen we bij het rijk het gevoel van urgentie verhogen.’