Plasterk: raadslid aan collegetafel is ‘onwenselijk’

Vanuit het oogpunt van dualisme is het ‘onwenselijk’ als een raadslid deelneemt aan collegevergaderingen. Dat stelt minister Plasterk (Binnenlandse Zaken) in antwoord op Kamervragen over de kwestie Vianen, waar maandenlang een fractievoorzitter aan de collegevergaderingen deelnam.

Scheiding functies

‘Naar de letter van de wet zou wellicht een raadslid kunnen deelnemen, maar het is inherent aan het dualistisch stelsel, dat uitgaat van een scheiding van functies en bevoegdheden, dat raadsleden niet deelnemen aan de vergaderingen van het college’, schrijft de minister. Voor zover hem bekend, is Vianen de enige gemeente waar dit voorkomt. Voorkwam, beter gezegd, want inmiddels schuift de fractievoorzitter niet meer aan de collegevergaderingen aan.

Versnipperd

De minister heeft wel begrip voor de ontstane situatie; die het gevolg is van de verkiezingsuitslag van maart vorig jaar. De grootste raadsfractie, Lokaal Alert, kon geen wethouder leveren en liet daarom haar fractievoorzitter aan de collegevergaderingen deelnemen. ‘De gemeente Vianen had voor deze constructie gekozen om daarmee een breed bestuurlijk draagvlak te creëren na de verkiezingen van maart 2014. De gemeenteraad bestaat uit zeventien leden en acht fracties en zag zich geconfronteerd met een versnipperde politieke werkelijkheid. Er is een coalitie gevormd bestaande uit vijf partijen. Aangezien Vianen ingevolge artikel 36 van de Gemeentewet maximaal vier wethouders mag benoemen, is gezocht naar een voor de gemeente praktische en werkbare oplossing.’

Gedoogconstructie

Hoogleraar staatsrecht Douwe Jan Elzinga van de Rijksuniversiteit Groningen veegde eerder in Binnenlands Bestuur dit argument van tafel. Als grootste partij had Lokaal Alert in zijn ogen de eerste wethouder moeten leveren. Bovendien had gekozen kunnen worden voor een construct met parttime wethouders, één wethouder namens twee partijen of een gedoogconstructie van de kleinste partij die daarmee geen wethouder levert.

Mystery Burger
De zaak kwam aan het rollen toen de Binnenlands Bestuur Mystery Burger begin december vorig jaar de gemeenteraadsvergadering van Vianen bezocht, en constateerde dat er sprake was van een constructie die rechtstreeks inging tegen het gedachtengoed achter het dualistisch stelsel.  

Structurele oplossing

Burgemeester Groeneweg van Vianen heeft inmiddels het initiatief genomen om in dialoog met de raad tot een bestuurlijk aanvaardbare oplossing te komen. Daarover is contact met zowel de provincie als het departement, aldus Plasterk in zijn brief.