Provincies willen meer macht en geld

De verantwoordelijkheid en de nu beschikbare budgetten van het Meerjarenprogramma Infrastructuur, Ruimte en Transport (MIRT) moet naar de provincies worden overgeheveld. Het moet niet worden verbreed naar een allesomvattend rijksinvesteringsprogramma, zoals het rijk nastreeft.

Cofinanciering

Dat stelde IPO-voorzitter Johan Remkes woensdag in zijn jaarrede tijdens het congres ‘grenzeloos samenwerken’ van de provinciekoepel. Het rijk doet steeds vaker een beroep op cofinanciering door provincies. ‘In dat licht is het meer voor de hand liggend dat het rijk zich beperkt tot de financiering van de nationale corridors en de verantwoordelijkheid − en de nu beschikbare budgetten − decentraliseert naar de provincies’, aldus Remkes.

Piketpaaltjes

Op een aantal andere terreinen zette Remkes nadrukkelijk piketpaaltjes voor de provincies, zoals de door het kabinet aangekondigde nationale omgevingsvisie. De meeste thema’s spelen op regionaal en niet op nationaal niveau. Het rijk moet alleen een visie ontwikkelen voor alleen die thema’s die echt nationaal zijn. ‘Voor de andere thema’s moeten de provincies, zo nodig in samenwerking, het initiatief nemen. De echte rijksvisie kan qua aantal pagina’s dus van zeer beperkte omvang zijn’, aldus Remkes. Ook willen de provincies ‘vanuit onze kerntaken’ een bijdrage leveren aan de Agenda Stad en aan de Experimentenwet die in dat verband is aangekondigd. Met die wet moet het mogelijk worden dat gemeenten het instrument stedelijke herverkaveling kunnen gaan gebruiken.

Recentralisering

De IPO-voorzitter hekelde in zijn jaarrede de ‘parlementaire neiging tot recentralisering’. Als ‘treffend voorbeeld hoe het niet moet’ noemde hij het recente pleidooi van het VVD-Kamerlid Helma Neppérus voor recentralisering van de opcentenheffing motorrijtuigenbelasting. Dat gaat voorbij ‘aan de notie dat provincies hun eigen democratisch proces kennen, zonder perspectief te bieden op een alternatief eigen provinciaal belastinggebied’, fulmineerde Remkes die daarbij benadrukte dat provincies geen uitvoeringsdiensten van de Tweede Kamer zijn.

Regionale economie

Gezien de hoge werkloosheid blijven de provincies investeren in economische structuurversterking, stelde Remkes verder. Ook het versterken van de regionale economie en het vergroten van de werkgelegenheid door onder meer ondersteuning van het (innovatief) midden- en kleinbedrijf staat de komende tijd hoog op de provinciale agenda. De samenwerking met mede-overheden zal verder worden geïntensiveerd. Het IPO-bestuur gaat met gemeentekoepel VNG overleggen over een gezamenlijke toekomstagenda.