Politieke schade - De Lijst

Amsterdam
Tjeerd Herrema (PvdA) wil niet langer verantwoordelijk zijn voor de oplopende overschijdingen bij de aanleg van de Noord-Zuidlijn. Hij treedt af. Opvolger: Hans Gerson (PvdA).

 

Arnhem
Rita Weeda (PvdA) neemt ontslag vanwege de gebrekkige informatie aan de raad over de financiën van de Sonsbeektentoontstelling 2008. Zij verzuimt de raad in te lichten over de budgetverhoging voor de beeldententoonstelling van 3,5 naar 4,6 miljoen euro. Er is geen opvolger.

 

Bedum
Stoffer Jan Haan (ChristenUnie) stapt op nadat hij voor de derde keer in opspraak komt omdat hij illegalen liet werken op zijn agrarisch bedrijf. Haan erkent dat dit slecht is voor Bedum en voor het bestuur.

 

Bergen op Zoom
Arnold Hagenaars (PvdA) treedt af na verhoging van de onroerendzaakbelasting (ozb). Hagenaars overleeft een motie van wantrouwen, maar stapt toch op omdat hij naar zijn zeggen geen zin heeft in verdere ‘straatgevechten’.

 

Bergen NH
Jan Stam (PvdA) stapt op vanwege een forse budgetoverschrijding van de structuurvisie over de toekomst van Bergen en de daarvoor te houden landschapsconferentie. Er was 150 duizend euro uitgetrokken, dat liep op naar 270 duizend euro en uiteindelijk werd het zeker 370 duizend euro. ‘We hadden financieel beter moeten plannen en het budget beter moeten bewaken’, aldus een schuldbewuste wethouder.

 

Boarnsterhim
Onverwachte miljoenentegenvallers luiden de val in van het voltallige college dat eerder beloofde financieel orde op zaken te stellen. De drie wethouders Daan van der Meulen (CDA), Anne Jochum de Vries (PvdA) en Mieke Minkes (PvdA) en burgemeester Ella Schadd-de Boer (PvdA) ruimen het veld. Er komt een zakencollege met als waarnemend burgemeester Ton Baas (VVD) en drie wethouders van buiten.

 

Breda
André Adank (CDA) biedt zijn ontslag aan nadat hij het vertrouwen van de CDA-fractie heeft verloren. Adank houdt vast aan gemaakte coalitieafspraken voor een evenementenhal op de Bavelse Berg, terwijl de gemeenteraad de stekker uit het plan trekt.

 

Breukelen
Gerjet Wisse (PvdA) stapt op nadat de raad het vertrouwen in de wethouder opzegt. Wisse wordt gebrek aan communicatie over kunstgrasvelden in Kockengen en de fusie van een welzijnsorganisatie verweten. Opvolger: de eerder in Utrecht opgestapte wethouder van buiten Tymon de Weger (ChristenUnie).

 

Bunschoten
Peter Korlaar (Betaalbaar Bunschoten) stapt op vanwege interne partijpolitieke strubbelingen. Als gevolg daarvan komt het college ten val want ook de andere wethouder, Willem Heinen (ChristenUnie), dient zijn ontslag in. Voormalig gedeputeerde Piet Smink is informateur en vormt een nieuw college van ChristenUnie en Christelijke Arbeiderspartij (CAP). Heinen treedt weer toe, Rita van de Groep-Koelewijn wordt de nieuwe CAP-wethouder.

 

Castricum
PvdA-wethouder John Hommes vertrekt. Reden: mismanagement van Hommes bij de bouw van het nieuwe gemeentehuis waarvan de meerkosten, na een conflict met de architect, met meer dan een miljoen euro oplopen.

 

Cuijk
Jos Janssen (GroenLinks) vertrekt omdat de raad besluit dat de schouwburg niet naar Homburg Campus mag verhuizen. Volgens Janssen kan hij niet meewerken als een onderdeel uit het totaalconcept van onderwijs, bedrijfsleven én cultuur uit het campusmodel wordt gesneden.

 

Deventer (1)
Vijf wethouders, Ina Adema (VVD), Gerrit Berkelder (GroenLinks), Andries van den Berg (PvdA), Jos Fleskens (PvdA) en Gosse Hiemstra (CDA), bieden hun ontslag aan als de PvdA in februari een onderzoek van de gemeenteraad wil naar de financiering van zowel de nieuwbouw, als een doorrekening van het aankopen van een kantorencomplex op de Leeuwenbrug voor de nieuwbouw van het stadskantoor. De crisis wordt opgelost met D66’er Jan Terlouw. Vier van de vijf wethouders worden een maand later opnieuw benoemd. Adema keert niet terug omdat zij burgemeester wordt in Veghel.

 

Deventer (2)
Een nieuw debat over het peperdure ontwerp voor een nieuw stadskantoor leidt tot de tweede collegecrisis in een half jaar tijd. Interne verdeeldheid in de PvdA leidt ertoe dat de andere coalitiepartijen CDA, Groen-Links en VVD het vertrouwen opzeggen. De motie waarin de PvdA bestuurlijke onkunde werd verweten, haalt geen meerderheid. Daarop stappen de wethouders Gosse Hiemstra (CDA), Gerrit Berkelder (Groen-Links) en Marco Swart (VVD) uit de coalitie. De PvdA’ers Andries van den Berg en Jos Fleskens blijven aan, maar moeten aftreden als hun partij geen nieuw college kan vormen. Er komt een nieuwe PvdA-loze coalitie in de van oudsher door de PvdA gedomineerde IJsselstad, met daarin GroenLinks, CDA, VVD, Algemeen Deventer Belang, D66, Christenunie en eenmansfractie Lutje Hulsik.

 

Druten
De drie Drutense wethouders Sjaak Koppers (Welzijn Druten), Michel Lepoutre (Dorpslijst Druten) en Henk van Rensen (Akkoord ’94) stappen op vanwege een financieel debacle rondom noodlokalen van basisschool De Kubus. Over acht ton overschrijding is de raad niet actief geïnformeerd. Koppers keert niet terug, de andere twee mogen zichzelf wel opvolgen.

 

Echt-Susteren
Peter Pustjens (CDA) en Jo Verheesen (Lijst Samenwerking) stappen op vanwege de sinterklaasaffaire.

 

Eemnes
Een motie van wantrouwen van collegepartij PvdA luidt de val van het college in. Aanleiding is de aankoop van grond voor woningbouw voor een bedrag van 7,2 miljoen euro in de toekomstige uitbreidingslocatie Zuidpolder. Drie wethouders moeten weg: Nico Seure (CDA), Bram Wondergem (PvdA) en Herman Zoetman (VVD). Het vertrouwen in burgemeester Roland van Benthem die het koopcontract tekende, wordt niet opgezegd. Wondergem keert terug in de nieuwe coalitie van PvdA, Hartgroen en Dorpsbelang. De twee lokale partijen leveren samen één wethouder: Eddy van IJken.

 

Ermelo
Rikkert Vliek (CDA) stapt op omdat hij niet meer kan rekenen op de steun van zijn eigen fractie. Aanleiding is de kritiek van Vliek op de gemeenteraad. Hij noemde de raad ‘het politieke dieptepunt’ en verwijt de raad zich niet te beperken tot de hoofdlijnen. Geen opvolger.

 

Geldermalsen
Melvin Könings (VVD) stapt op nadat zijn collega’s het vertrouwen in hem opzeggen. Könings wordt verweten solistisch op te treden, niet altijd loyaal te zijn naar het college en de ambtenaren, en er een eigen agenda op na te houden. Könings verwijt zijn collega’s gebrek aan daadkracht. Geen opvolger.

 

Gulpen-Wittem
Ruud Verhoeven (PvdA) en Marion Leurs (Balans) leggen hun functie neer. De coalitie met het CDA komt ten val. De aanleiding is een conflict met de raad over het verstrekken van 50 mille aan SV Slenaken voor een oefenhoek en het geven van een huursubsidie van 25 duizend euro aan een peuterspeelzaal. Verhoeven verwijt het CDA en de oppositiepartijen GroenLinks en Fractie Franssen sinterklaasgedrag voor de raadsverkiezingen. Piet Franssen (Fractie Franssen) wordt de nieuwe wethouder in het college met het CDA.

 

Harderwijk
Henk Eijsenga (CDA) legt zijn functie neer nadat blijkt dat er onvoldoende vertrouwen is over zijn aansturing van het project Waterfront. Er zijn in de raad twijfels over de organisatie en de financiën.

 

Haaren
Jan Brenninkmeijer (CDA) stapt op nadat de raad twee moties aanneemt tegen zijn beleid in het buitengebied. Beide moties worden gesteund door de andere coalitiepartijen, Progressief ’96 en VVD. Het CDA stapt uit de coalitie.

 

Haren
Liesbeth Boekel (VVD) treedt af nadat haar partij zich terugtrekt uit de coalitie met GroenLinks en PvdA. Aanleiding: de VVD vindt dat de financiële plannen en projecten geen begin of eind hebben, met het risico van tegenvallers in het verschiet. Opvolger: Theo Berends (Christenunie).

 

Heerhugowaard
Robbert Jan Piet (CDA) stapt op vanwege financiële tegenvallers bij het nieuwe theater Cool die hij niet tijdig heeft gemeld aan de raad. Geen opvolger.

 

Hilversum
Helma Ketelaar (PvdA) legt nog geen half jaar na haar aantreden het wethouderschap neer. Zij vindt zich niet passen bij het duale stelsel. Opvolger: de afgetreden Naardense wethouder Jan Landsaat (PvdA).

 

Korendijk
Jan Boogaard (SGP) stapt op omdat hij zich in zijn beleid onvoldoende gesteund voelt door zijn eigen fractie. Voorlopig geen opvolger.

 

Leidschendam-Voorburg
Wethouder Tilly Zwartepoorte (VVD) dient haar ontslagbrief in omdat zij zich gaandeweg steeds minder herkent in de standpunten van haar partijgenoten over lokale vraagstukken. Opvolgster: Astrid van Baalen (VVD).

 

Lelystad
Jaap Lodders (VVD) neemt ontslag. Aanleiding: de VVD-fractie weigert in te stem men met de najaarsnota. De VVD weigert hieruit politieke consequenties te trekken, de raad zegt daarop per motie van wantrouwen het vertrouwen op in de VVD. Lodders ziet zich gedwongen meteen ontslag te nemen. Geen opvolger.

 

Losser
Henk Knol (PvdA) stapt op omdat zijn partij ondanks een dit jaar gesloten politiek akkoord toch met afwijkende voorstellen komt. Knol vindt dat een dolksteek in de rug. Het leidt tot een emotionele raadsvergadering waarin de twee overgebleven wethouders Jan Olde Heuvel (CDA) en Gerda ter Denge-Allards (CDA) te weinig steun proeven en ook opstappen. PvdA-coryfee Wim Meijer legt met zijn rapport ‘Stabiel tot de verkiezingen’ de basis voor een zakencollege met twee wethouders-van-buiten: Ria Holsheimer-Ezeman (PvdA) en Joop Hassink (CDA).

 

Meerlo-Wanssum
Dickie Minken (PvdA) neemt ontslag na een vertrouwensbreuk in het college. Het college van PK (Progressieve Kombinatie Meerlo Wanssum) en PvdA komt ten val na een aangenomen motie van wantrouwen in de raad tegen de beide andere wethouders, Leo Beterams (PK) en Carla Brugman (PK). Beide PK-wethouders pakken hun biezen. Het nieuwe coalitie bestaat uit CDA, PvdA en GP ’94.

 

Naarden
In strijd met de afspraken bedingt collegepartij VVD uitstel van een besluit tot verhuizing van sportvelden. PvdA-wethouder Jan Landsaat kan zich daar niet mee verenigen en dient zijn ontslag in. Geen opvolger.

 

Niedorp
Jan-Pieter Beers (VVD) stapt op vanwege een verschil van bestuurlijk inzicht met coalitiepartij PvdA. Beers wordt verweten te weinig sturing te geven aan de dienst ruimtelijke ordeningszaken. Opvolger: Enno Zijlstra (VVD).

 

Nieuwegein
Johan van Everdingen (VVD) biedt zijn ontslag aan nadat zijn eigen fractie het vertrouwen in hem opzegt vanwege flinke budgetoverschrijdingen bij het project Nieuwegein Groen. Opvolger: Herman Idema (VVD).

 

Nieuwkoop
Henny Brouwer (Middenpartij) verliest zijn wethouderszetel na een scheuring in zijn partij door het opstappen van vier fractieleden.

 

Nijmegen (1)
Peter Lucassen (SP) stapt op vanwege de problemen rond de Nijmeegse Keizer Karelpodia. Hij wist niet dat directeur Albert Krielen loog over zijn cv, noch dat deze jaarlijks twee ton opstrijkt voor zijn werkzaamheden die hij in deeltijd verricht. De SP draagt geen opvolger voor.

 

Nijmegen (2) Het succesvolle linkse college van Groen-Links, PvdA en SP komt na bijna 8 jaar ten val na een conflict met de PvdA-fractie over de verhoging van de ozb. Het college wil een verhoging van 5 procent, de PvdA gaat niet verder dan 0,5 procent. De wethouders Paul Depla (PvdA), Hans van Hooft (SP), Hannie Kunst (PvdA), Jan van der Meer (GroenLinks) en Lenie Scholten (GroenLinks) gaan demissionair verder tot de raadsverkiezingen.

 

Oirschot
Coalitiepartij De Gewone Man dient een motie van wantrouwen in tegen wethouder Ted van de Loo (Dorpsvisie) omdat hij herhaaldelijk tekortschiet bij het informeren van de raad. De motie haalt het met als gevolg dat de beide andere wethouders Raf Daenen (PvdA) en Piet Smits (Dorpsvisie) uit solidariteit opstappen. Nadat twee pogingen een nieuwe coalitie te vormen mislukken, schakelt burgemeester Severijns als informateur Frans Slangen in. Die formeert een nieuw college met twee wethouders van buiten: Jan Kerkhof uit Veghel en Ed Mathijssen uit St. Michielsgestel.

 

Oud-Beijerland
Marian Goldschmeding-Vlaar (PvdA) stapt op vanwege een verschil van mening met de raad over een nieuw jongerencentrum.

 

Pijnacker-Nootdorp
Kees van der Kraan (CDA) en Leo Suijker (PvdA) besluiten vrijwillig terug te treden vanwege de bestuurlijke impasse die ontstaat door de IJslandse bankaffaire waarbij de gemeente fors geld verliest. Doel is om zo Ben de Vries (VVD) ook tot vertrek te dwingen. De Vries heeft niets te maken met de affaire, maar moet vertrekken omdat zijn partij de kat aan de bel aanbindt en wethouder van financiën Van der Kraan ter verantwoording roept. Met 14 tegen 13 stemmen wordt het lot van De Vries bezegeld. Van der Kraan en Suijker keren terug op hun post. Nico Oudhof (PvdA) en Hans de Jong (CDA) nemen de plaats in van De Vries.

 

Rotterdam
Jeannette Baljeu (VVD) en Mark Harbers (VVD) vertrekken vanwege een conflict over islamdeskundige Tariq Ramadan, in dienst van de gemeente als ‘bruggenbouwer’ in het integratiedebat. Aanvankelijk wil de VVD Ramadan aan de kant zetten, komt daar tijdens een raadsdebat op terug, waarna korte tijd later de beide VVD-wethouders besluiten om vanwege het aanblijven van Ramadan te vertrekken. Opvolgers: Hans Vervat (PvdA) en Peter Lamers (CDA).

 

Sluis
Henk Luijendijk (Helder Zeeuws) dient zijn ontslag in. Aanleiding: hij kan zich niet verenigen met het collegebesluit om leidinggevende ambtenaren na de reorganisatie meer te laten verdienen.

 

Stein
Ernest Gorissen (CDA) stapt op omdat het CDA zich definitief uit het college terugtrekt. De crisis die in oktober van 2008 begint, leidt tot het vertrek van CDA-wethouder Govers en eindigt in februari met een nieuw CDA-loos zakencollege van Democratisch Onafhankelijk Stein (DOS), PvdA, Communiceren met Burgers (CMB) en VVD met de daarin de twee DOS-wethouders Feij en Janssen en PvdA-wethouder Ie.

 

Tilburg
Hugo Backx (PvdA) neemt zijn verantwoordelijkheid voor de forse budgetoverschrijding op de bouwkosten van het nieuwe Midi-theater en treedt af. De kwestie leidt tot een raadsenquête, die in de herfst het vertrek inluidt van burgemeester Ruud Vreeman. Backx’ opvolger als wethouder is Ton Horn (PvdA).

 

Utrecht
GroenLinks-wethouders Robert Giesberts en Cees van Eijk kunnen zich niet vinden in het actieplan luchtkwaliteit van het college en stappen op. Een meerderheid van het college denkt dat een nieuwe spoorlijn, een tunnel en extra wegen nodig zijn voor de bereikbaarheid van de stad. Door deze ingrepen moeten sociale huurwoningen worden gesloopt. GroenLinks is hier tegen en trekt beide wethouders terug. Na een motie van wantrouwen wordt Tymon de Weger (ChristenUnie) de laan uitgestuurd. De zittende partijen PvdA, CDA en ChristenUnie sluiten een akkoord met de VVD.

 

Utrechtse Heuvelrug
Wethouder Wim van Wikselaar (SGP) treedt af na het rapport over de aanleg van een cultuurhuisplein. Dat plein in Doorn kost bijna twee keer (ruim één miljoen) meer als begroot.

 

Vaals
Hein Sterck (Partij Burgerbelang) legt zijn wethouderschap neer vanwege ziekte, nadat hij in opspraak is geraakt in een integriteitszaak. Sterck had etentjes met de eigenaar van een seksclub in het dorp Lemiers en deed daarbij toezeggingen over een bouwvergunning, constateerde integriteitsbureau BING.

 

Velsen
CDA-wethouder Margo Bokking treedt af nadat zij het vertrouwen verliest van haar eigen fractie. Aanleiding is het wijkgericht werken, de wijze waarop de gemeente contact wil onderhouden met de bewoners. Bokking wil wijkplatforms afschaffen en dat gaat het CDA te ver.

 

Voerendaal
Anny Withagen-Bock (D66) stapt op nadat haar partij uit de coalitie is gezet. PvdA, CDA en Leefbaar Voerendaal hebben geen trek meer in D66 omdat deze partij zich ‘verrassend’ zou gedragen. Directe aanleiding vormt het vertrek van een D66-raadslid uit de D66-fractie. Geen opvolger.

 

Voorschoten
Hans Horlings (CDA) treedt af. Hij neemt zijn verantwoordelijkheid voor het duurder uitvallen (één miljoen meer) van de herinrichting van de doorgaande weg door het dorp. Opvolgster: Hester Tjalma (CDA).

 

Wageningen
Henk Slegten (PvdA) krijgt een motie van wantrouwen vanwege zijn minimabeleid. Coalitiepartij Stadspartij Wageningen steunt de motie. Slegten legt zijn functie neer en de overige wethouders, die de motie als een blijk van wantrouwen tegen het hele college beschouwen, treden terug. Stella Efdé (PvdA), Mariette Kroes (VVD), Ingeborg Stadhouders (CDA) en Minie Walma (Stadspartij) verlaten tijdelijk het pluche totdat hun partijen besluiten de rit tot de verkiezingen uit te zitten.

 

Westland
Maarten van der Zwan (Gemeentebelang), verantwoordelijk voor de nieuwbouw van het gemeentehuis, stapt op nadat zijn partij vragen stelt over al dan niet gewijzigde plannen voor het te bouwen gemeentehuis. Van der Zwan noemt persoonlijke omstandigheden als reden, maar dat verhult niet dat hij genoeg heeft van het verzet van collega’s.

 

Westvoorne
Barbara Geers (PvdA) neemt ontslag na een aanvaarde motie van wantrouwen.

 

Wieringen
Ynte Kooistra (WR 05) treedt af nadat de raad, vooral door de opstelling van zijn eigen fractie, de plannen voor het randmeer wegstemt.

 

Wijchen
Marcel Thijsen (PvdA) stapt op vanwege zijn overstap naar de nieuwe lokale partij Kernachtig Wijchen.

 

Zevenhuizen-Moerkapelle (1)
Het college met de wethouders Frank Helsloot (CDA), Mies te Meij-de Laat (VVD) en Rinus Bosman (SGP/ChristenUnie) komt ten val na een integriteitskwestie rondom een CDA-raadslid, dat in opspraak raakt bij een gronddeal. Het CDA weigert het raadslid uit de fractie te zetten, waarna de andere collegepartijen de samenwerking opzeggen. De coalitie wordt alsnog gelijmd nadat het CDA het eigen raadslid alsnog laat vallen.

 

Zevenhuizen-Moerkapelle (2)
Frank Helsloot (CDA) legt zijn functie neer omdat hij een gebrek aan vertrouwen bemerkt. Aanleiding: Helsloot is voorzitter van de commissie die zijn buurman Jos Hachmang kiest als maker van een kunstwerk ter ere van de fusie van Zevenhuizen.

 

Spraakmakend: sinterklaas

 

De meest spraakmakende wethoudersaffaire was het opstappen van de wethouders Peter Pustjens (CDA) en Jo Verheesen (Lijst Samenwerking) in Echt-Susteren vanwege de sinterklaasaffaire. Beide wethouders besteedden een fors deel van het Essent-dividend van 750 duizend euro aan bevriende lokale organisaties zonder toestemming van de raad. De Tweede Kamer sprak schande van de vriendjespolitiek in de Zuid-Limburgse gemeente. Volgens minister van Binnenlandse Zaken Ter Horst was Echt-Susteren geen uitzondering. Zij beloofde een lijst van voorbeelden, die nog steeds in de maak is.

 

Beide ex-wethouders staan kandidaat voor hun partij tijdens de raadsverkiezingen van 3 maart. Pustjens verklaarde vorige maand in Binnenlands Bestuur dat er geen sinterklaasaffaire was. ‘In mijn ogen was het helemaal niks en dat is in de ogen van velen zo. Dat merk ik dagelijks’, aldus Pustjens.

 

2009 niet in de buurt van rampjaar 2004

 

Voor wethouders was 2009 een slecht jaar, in verhouding zelfs slechter dan 2005 toen er wat meer wethouders vertrokken, maar Nederland toen nog wel meer gemeenten telde.

 

Burgemeestersbenoemingen

 

Acht wethouders werden in 2009 burgemeester. Het CDA was, net als in 2008, het meest succesvol in de promotie van wethouders tot burgemeester. Zes keer werd een CDA-wethouder burgemeester: Hans Martijn Ostendorp (van Aalten naar Bunnik), Harrie Tuerlings (van Lith naar Reusel-de Mierden), Carla Breuer (van Nieuwegein naar Werkendam), Rob Welten (van Oldenzaal naar Borne), Koos Wiersma (van Zuidhorn naar De Marne) en Lucien van Riswijk (van Rijnwaarden naar Druten). PvdA en VVD zagen ieder één wethouder benoemd tot burgemeester: VVD’ster Ida Adema ging van Deventer naar Veghel en PvdA’er André van Nadort stapte als wethouder van Steenwijkerland over naar het burgemeesterschap in het Groningse Ten Boer.

 

Gevallen burgemeesters

 

Vier burgemeesters moesten in 2009 gedwongen vertrekken: Stefan Hulman (Den Helder), Ella Schadd-de Boer (Boarnsterhim), Ruud Vreeman (Tilburg) en Frans-Willem van Gils (Huizen). Hulman (VVD) en Vreeman (PvdA) delen de eer als het gaat om het vertrek met het meeste lawaai. De burgemeester van Den Helder vertrok na gedoe over zijn woonkostenvergoeding. De kwestie-Hulman zette de huisvestingsproblemen van burgemeesters op de kaart.

 

Nogal wat burgemeesters willen wel verhuizen, maar kunnen door de crisis hun oude woning moeilijk kwijt. Ruud Vreeman verloor het vertrouwen van de Tilburgse gemeenteraad toen duidelijk was dat hij informatie voor de raad had achtergehouden over de kosten van het Midi-theater. Vreeman zei dat hij dat deed omdat hij raadslid Smolders (Lijst Smolders) niet vertrouwde. Minder spraakmakend was het vertrek van Van Gils (VVD) en Schadd-de Boer (PvdA). Van Gils moest weg omdat er geen chemie was met Huizen. Schadd-de Boer was de enige burgemeester die viel in een collegecrisis. Zij stapte met de wethouders op na problemen met de gemeentefinanciën.

 

2009 was het jaar van de collegecrises, ook al is er geen sprake van een record. Alleen in 2004 en in 2008 kwamen er meer colleges ten val. Terwijl in de huidige en vorige raadsperiode vooral het college ten val kwam in kleine gemeenten, scoorde 2009 met collegecrises in steden als Nijmegen (ozb-crisis), Utrecht (luchtkwaliteitscrisis) en Deventer.

 

Samen uit samen thuis

 

2009 was het jaar van de collegecrises, ook al is er geen sprake van een record. Alleen in 2004 en in 2008 kwamen er meer colleges ten val. Terwijl in de huidige en vorige raadsperiode vooral het college ten val kwam in kleine gemeenten, scoorde 2009 met collegecrises in steden als Nijmegen (ozb-crisis), Utrecht (luchtkwaliteitscrisis) en Deventer.

 

Woordenspel

 

‘Persoonlijke redenen’ zijn een vaak voorkomende verklaring voor het aftreden van een wethouder. Soms zijn er ook echt privé-omstandigheden die tot het vertrek dwingen, maar vaak is het een alibi om op een nette manier een politiek conflict te maskeren. Het beste voorbeeld in 2009 is de spraakmakende Rotterdamse wethouder Leonard Geluk (CDA). Hij verkoos een nieuwe uitdaging als voorzitter van het college van bestuur van het ROC Midden-Nederland.

 

Achter die keuze zat een wereld van politieke conflicten. Geluk was aanvankelijk de gedoodverfde kandidaat-lijsttrekker voor het CDA bij de komende verkiezingen. Dit eindigde toen de eigen CDA-fractie in de Rotterdamse raad het vertrouwen in hem opzegde. Het CDA-kopstuk werd solistisch gedrag verweten. Hij zou te weinig luisteren naar de fractie. Het vertrek van Geluk werd aanvankelijk afgewend. Het CDA leek de kwestie achter gesloten deuren te hebben opgelost. Daarom had zijn vertrek enkele maanden later niets te maken met dat politieke conflict – zo heette het althans.

 

Verantwoording

 

Het wethoudersonderzoek 2009 is in opdracht van Binnenlands Bestuur uitgevoerd door het onderzoeksbureau UZ3 van Peter Faber. Aan het onderzoek deden alle 441 gemeenten mee. Verder is informatie verkregen via de websites van gemeenten, dagbladen, radio- en tv-stations, politieke partijen en lokale en regionale media. De verantwoordelijkheid voor het onderzoek berust bij Binnenlands Bestuur. Het volledige overzicht van alle afgetreden wethouders in 2009 is te vinden op www.binnenlandsbestuur.nl/wethouders_2009.