Politieke correctheid zit diversiteit en inclusie in de weg.

Morele verhevenheid vermomd als politieke correctheid woedt in overheidsland. Gemeenteraad, college en organisatie raken ermee doordesemd. Woorden als bewustzijn, microagressies, gendergelijkheid, racisme en seksisme liefst aangevuld met de toevoeging institutioneel voeren de boventoon. Driftig wordt het mentale kompas van deze tijd cultureel ingeprent.

Terecht. Islamofobie, uitsluiting van mensen met een beperking, vrouwen en lhbtiqia+, etnisch profileren en discriminerende algoritmes in computersystemen. Wat al niet leidt tot sociale onrechtvaardigheid en raciale onderdrukking. Tegengaan ervan wordt samengevat in de nieuwe kreet ‘Divers en Inclusief’. Wie kan er tegen zijn. Met de overheid voorop en in haar kielzog onderwijs, cultuursector, ideële organisaties en in toenemende mate beginnen ook marktbedrijven dit te snappen.

Op zich niks bijzonders. Politiek correcte machthebbers controleren sinds jaar en dag door hun wil op te leggen. Zo vindt het Vaticaan al begin zestiende eeuw afgebeelde naaktheid in strijd met de goede zeden. Het zou maar aanzetten tot lust. De paus zelf geeft opdracht tot het bedekken van de lendenen met draperieën op de schilderingen. Griekse en Romeinse standbeelden die dan al bijna 2000 jaar oud zijn wordt de blote piemels afgehakt en een vijgenblad voorgehangen.

Niet anders is vandaag de politieke correctheid rond diversiteit en inclusiviteit. De redenering is dat er onderdrukten en onderdrukkers zijn, systemen vol vooroordelen zitten en de witte man de grote boosdoener is. Het idee dat we leven in een seksistische en racistische maatschappij maar dat niet doorhebben omdat we zelf seksist en racist zijn. En dagelijks schuldig aan bijbehorend gedrag. Een uitgelezen cancelhandvat om carrières te breken.

Zo kan het gebeuren dat een Haagse wijkagent die via Twitter vraagt verdachte situaties te melden wordt afgeserveerd. De leiding noemt dit onderbuikgevoelens en dit staat gelijk aan racisme. Weinigen durven nog iets op te merken over Zwarte Piet of genderneutrale toiletten. Dan de universiteiten. Waar kritiek de werkbasis is wordt het goed uitkijken voor de docent om te worden uitgemaakt voor racist als een literatuurlijst te wit wordt gevonden. De student komt hier de docent iets leren in plaats van andersom.

Vooral taalgebruik ligt onder vuur. Zelfs ‘dames en heren’ kan niet meer. Cabareteske ironie over het kontje van een prinses heet kwetsend. Kwaliteit van acteurs wordt op basis van het verschil tussen de benen bepaald. Nationale televisie kent alle kleuren van de regenboog. Musea verdiepen zich niet primair in een onderwerp maar kijken wel uit dat ze niet beticht worden van een tentoonstelling waar mogelijke koloniale onderdrukking kan worden ontdekt. Ze kunnen zomaar de subsidie kwijt raken.

Toch blijft het hoopvol dat mensen de werkelijkheid naar de hand zetten om deze te veranderen in een diverse en inclusieve wereld. In een liberale samenleving hoort immers iedereen erbij en mag iedereen zichzelf zijn. In een democratie wordt het gesprek aangegaan en discussies juist niet onderdrukt. Maar het huidige politiek correcte gedrag doet alsof andersdenkenden niet deugen. Een misplaatste superioriteit van controle, straffen en ondermijnen van eigenwaarde dat een onderhuidse woede en polarisatie van ongekende omvang te weeg brengt.   

Sinds de Verlichting staat de verantwoordelijkheid tot zelfstandig denken van het individu centraal. Alleen al daarom wekt het verbazing dat de huidige politieke correctheid soms met een gereformeerd fanatisme afwijkende standpunten bevecht en zo de vrijheid van meningsuiting inperkt. Door de ene levensfilosofie boven de andere te stellen wordt het kind met het badwater weggegooid. Niet sociale taboes maar de dialoog tussen vrijdenkers maakt onze samenleving immers sterker.