Elatik: verloedering kelderboxen voor zomer oplossen

Stadsdeelvoorzitter Fatima Elatik (PvdA) van het Amsterdamse stadsdeel Oost wil binnentuinen en kelderboxen waar overlast en criminaliteit welig tieren voor de zomer opknappen.

Afwerkplekken

De kelderboxen worden gebruikt voor intimidatie, heling, drugshandel en zelfs als afwerkplekken, zo werd duidelijk in een reportage in Het Parool. Jongens die vroeger op straat rondhingen, hebben door het verscherpte toezicht hun heil binnen hebben gezocht: in binnentuinen en in andermans kelderbox. Bij de helft van de 25 complexen in de buurt is er iets mis: kapotte sloten, hangjongeren of criminaliteit. Voor Elatik is de situatie onacceptabel. 

Wanneer hoorde u voor het eerst over de situatie in de kelderboxen?
‘In augustus 2011 liep ik op werkbezoek met de politie mee en kwam er een oproep binnen over een kelderbox die vol stond met scooters, fietsen en troep. Meer bewoners klaagden erover. Dit kan niet, zei ik. Ik nam contact op met de woningcorporatie en daar bleken meer klachten binnen te komen en ook bij de politie. De corporatie begon wel een procedure voor uithuisplaatsing, maar dat duurt heel lang en had uiteindelijk geen succes.’

Wanneer ondernam u actie?
‘Twee maanden geleden was er weer een geval van fietsenheling in een kelderbox. Dat was al een tijd gaande. Kennelijk meldt niet iedereen het. Ik heb alle corporaties bij elkaar geroepen, want ik hoor de klachten nu te vaak. Samen met politie wilden zij best meedenken over het verbeteren van de veiligheid in de complexen, dus ik dacht: smeedt het ijzer als het heet is.’ 

U heeft een team samengesteld met politie en woningcorporatie?
‘Ja, mensen van het stadsdeel, de politie en wijkmeesters hebben panden doorzocht. Ze vonden hang- en sluitwerk dat niet werkte, kapotte verlichting en merkten ook dat bewoners zelf de boxen vervuilden. We kiezen dus voor een aanpak om de sloten te vernieuwen en mensen zelf aan te spreken op hun verantwoordelijkheid. Noem me traditioneel, maar vroeger hielden wij ons eigen trappenhuis schoon. De corporatie kan de veiligheid vergroten door betere sloten, maar wederkerigheid is ook belangrijk. Mensen denken ook mee en komen naar bewonersavonden.’

Hoe groot is het probleem?
‘Het komt veel voor, ik ben twee keer op pad geweest en kwam in anderhalf uur 6 of 7 van dergelijke panden tegen. We moeten de ingangen van die binnentuinen minimaliseren en goed afsluiten. De boxen zijn van de mensen zelf. De politie mag er alleen in als er criminele activiteiten zijn.’

Wat zijn dan de mogelijkheden? Zonder overtreding kunnen ze niet veel doen.
‘Mensen moeten niet open doen als een onbekend persoon aanbelt en overlast blijven melden. Het is niet normaal dat overlastgevers er nu wel inkomen. Het lijkt soms wel geïnternaliseerd dat dit wel normaal is. Als je ziet dat in een pand prostitutie plaatsvindt, meldt het dan. Wij kunnen dan direct optreden. Mensen krijgen dan ook het gevoel dat er iets gebeurt. En als je moet wachten vanwege een procedure, dan moet je dat uitleggen. Mensen snappen dat best, als je maar tijdig terugkoppelt.’

De politie heeft daar niet altijd tijd voor.
‘De politie speelt een belangrijke rol. Ze organiseren onder meer voorlichtingsbijeenkomsten over inbraakpreventie. We hebben hier te maken met de Schaefer-blokken. Je moet daar soms investeren en kiezen voor duurdere maatregelen. De corporaties en VVE’s kopen camera’s en dat werkt.’

Dat is de ene kant. Hoe lost u het op aan de andere kant: de daders?
‘We hebben met politie en justitie een taskforce jeugdproblematiek opgericht. Die moet niet alleen vergaderen en beschrijven, want we kennen de problemen al. Ze moeten aanpakken. De aanpak van de Top-600 criminelen willen we ook in Oost toepassen. Dat betekent ook ouders van jongeren die terroriseren aanspreken en zorgen dat die jongens in de straf- en zorgketen blijven. Ik heb regelmatig gesprekken met die ouders en dat is geen gezellig kopje thee.’

Wat gebeurt er dan?
‘Die mensen hebben geen flauw idee wat hun zoons uitvreten. Of ze zitten met de handen in het haar. Het klinkt misschien soft, maar het zijn ook zorgvraagstukken. Herman Bolhaar, baas van het OM, wil gedwongen zorg voor die jongens. Ik ben daar blij mee. Het zijn bijna altijd jongens met een verstandelijke beperking of met zwaar psychologische problemen.  Ik heb geen ouder gesproken die niet mee wil werken, maar je moet die zorg wel aanbieden.’

Het irriteert mensen dat ze dezelfde jongens die zijn opgepakt later weer op straat zien.
‘Natuurlijk. Het enige dat werkt is er bovenop blijven zitten. Je moet stelselmatig ondersteuning bieden. We merken dat op straat de overlast minder wordt.’

Maar het verplaatst zich nu dus naar binnen.
‘Daar moet dus ook toezicht komen. Ze moeten minder makkelijk naar binnen kunnen. De verantwoordelijkheid ligt ook bij de buurt. Hou het trappenhuis schoon. Het is daar soms zo smerig.’

U wilt de problemen voor de zomer oplossen?
‘De politie moet mensen die strafbare feiten plegen oppakken. We willen voor de zomer de sloten vervangen en duidelijkheid verschaffen aan bewoners. We willen de boel opzoomeren: bijvoorbeeld plantenbakken neerzetten. Met een beetje geld, een beetje inspanning en wat passie voor de straat, buurt en wijk moet het lukken.’