Weer zeventien gemeenten minder

Negen herindelingsvoorstellen zijn voor advies naar de Raad van State gestuurd. Als uiteindelijk de Tweede en Eerste Kamer instemmen met de wetsvoorstellen tot fusie van al deze gemeenten, daalt het aantal gemeenten per 2019 in ieder geval met zeventien. Er lopen nog meer initiatieven tot herindeling, maar die lopen niet allemaal even soepel.

Verzet

De herindelingsvoorstellen waarmee de ministerraad op voorstel van demissionair minister Ronald Plasterk (PvdA) vrijdag akkoord is gegaan, zijn op initiatief van de 28 betrokken gemeenten tot stand gekomen. Het kabinetsbeleid is er op gericht dat herindelingen zoveel mogelijk van onderop tot stand komen. Op diverse plekken in het land verzetten gemeenten zich tegen een door de provincie opgelegde herindelingen, zoals onder meer in Haren (Groningen) en Landgraaf (Limburg).

Twee

In de provincie Groningen worden per 2019 Bedum, De Marne, Eemsmond en Winsum samengevoegd tot de nieuwe gemeente Het Hogeland. Grootegast, Leek, Marum en Zuidhorn fuseren tot de gemeente Westerkwartier. Ook in Zuid-Holland gaat het om twee herindelingen. Giessenlanden en Molenwaard worden samengevoegd tot de gemeente Molenwaard en Noordwijk en Noordwijkerhout fuseren tot Noordwijk.

Noardeast-Fryslân

In Friesland worden Dongeradeel, Ferwerderadiel, Kollumerland en Nieuwkruisland samengevoegd tot de nieuwe gemeente Noardeast-Fryslân. In Noord-Holland gaan  Haarlemmerliede, Spaarnwoude en Haarlemmermeer per 2019 verder samen als de gemeente Haarlemmermeer. Geldermalsen, Neerijnen en Lingewaal gaan op in de nieuwe gemeenten West Betuwe (provincie Gelderland). In Noord-Brabant fuseren Aalburg, Werkendam en Woudrichem tot de nieuwe gemeente Altena. De Limburgse gemeenten Nuth, Onderbanken en Schinnen gaan per 2019 verder als de gemeente Beekdaelen.

Referendum

Op een paar plekken in het land is geen sprake van herindelingsinitiatieven van onderop. In Limburg hebben Gedeputeerde Staten besloten dat Landgraaf met Heerlen moet fuseren. Landgraaf is daar fel op tegen en schakelde (vergeefs) de rechter en minister Plasterk in om een stokje te steken voor de provinciale herindelingsplannen. De gemeente wil dit jaar, voordat de Tweede Kamer zich over het herindelingsvoorstel gaat uitspreken, een referendum houden. De ministerraad stemde begin deze zomer in met het voorstel tot herindeling van Groningen, Ten Boer en Haren. Haren verzet zich hier met hand en tand tegen. Na een net zoals Landgraaf (vergeefse) gang naar de rechter en een (vergeefse) poging om minister Plasterk te laten ingrijpen, heeft het Burgercomité Haren en Het Burgerinitiatief Noordelijke Hondsrug (HBNH) nu een petitie ‘Haren niet bij de stad Groningen’ opgesteld. Daarin wordt de Tweede Kamer gevraagd niet in te stemmen met de herindeling van Haren met Groningen.