Open house-procedures: Bibob-toets nu ook mogelijk

Vanaf 1 oktober 2022 is het mogelijk om de Wet Bibob ook toe te passen in het kader van (semi-) open house-procedures. Dit betekent een forse uitbreiding van het toepassingsbereik van de Wet Bibob. In het sociaal domein (denk aan de Wmo 2015 en de Jeugdwet) worden zorg en hulp namelijk veelvuldig ingekocht door middel van dit soort procedures. Deze wetswijziging draagt bij aan de actuele behoefte om ondermijnende criminaliteit en zorgfraude tegen te gaan. Zo wordt belastinggeld slechts uitgegeven bij integere partijen. In deze blog lees je meer over de wetswijziging en de gevolgen daarvan op de open house-procedures.

Vóór 1 oktober 2022 was Bibob-toetsing nog niet mogelijk

Voorheen was het niet mogelijk om in het kader van (semi-) open house-procedures Bibob-onderzoek te (laten) verrichten. In de Wet Bibob werd namelijk het overheidsopdrachtenbegrip gehanteerd zoals opgenomen in de Aanbestedingswet 2012. Uit rechtspraak van het Europees Hof van Justitie blijkt echter dat (semi-) open house-procedures niet onder de reikwijdte van de aanbestedingsregels vallen. Daarom was het niet mogelijk om in het kader van open house-procedures Bibob-onderzoek te verrichten.

Per 1 oktober 2022: Bibob-onderzoek wél mogelijk bij open house

Als gevolg van een wijziging van de Wet Bibob verandert de hiervóór weergegeven situatie. In het nieuwe lid 4 van artikel 1 van de Wet Bibob is toegevoegd dat onder overheidsopdracht mede het volgende wordt verstaan:

“een overeenkomst waarmee een rechtspersoon met een overheidstaak zorg als bedoeld in artikel 2.11 van de Jeugdwet of artikel 2.1.1 van de Wet maatschappelijke ondersteuning 2015 inkoopt bij een ondernemer in het kader van een systeem waarbij voornoemde rechtspersoon overeenkomsten sluit met iedere ondernemer die zich ertoe verbindt om diensten of goederen te leveren tegen vooraf vastgestelde voorwaarden zonder dat het aantal belangstellende ondernemers aan de hand van een gunningscriterium wordt beperkt, met dien verstande dat voor «gegadigde» wordt gelezen «ondernemer».”

Deze toevoeging is het gevolg van een amendement van Tweede Kamerlid Palland d.d. 23 maart 2022 over het onder de Wet Bibob brengen van bepaalde SAS-diensten. In de toelichting op dit amendement wordt onder andere het volgende opgemerkt:

“Met dit amendement, dat ziet op SAS-diensten op grond van de Jeugdwet en de Wet maatschappelijke ondersteuning 2015 waarvoor een (semi)open house-procedure of toelatingsprocedure wordt gekozen, willen wij ook deze vormen van zorginkoop door overheden onder de Wet Bibob brengen, omdat juist ook hier relevant is te onderzoeken of de personen bij wie deze overheden zorg inkopen betrouwbaar en integer zijn.”

Kortom

Per 1 oktober 2022 is Bibob-onderzoek mogelijk bij alle drie vormen van inkoop van diensten (zorg) die in het sociaal domein worden toegepast (rode vakje toegevoegd per genoemde datum):