Nieuwsgierig

Dit is de week waarin de spreekwoordelijke knopen moeten worden doorgehakt: hoeveel er precies moet worden bezuinigd en waarop en op welke termijn, hoe de veiligheid in Nederland wordt georganiseerd (met één ministerie van veiligheid en één landelijk politiekorps) en hoe de immigratie zal worden beperkt en de integratie bevorderd.

Wanneer een bericht op de website van Elsevier klopt, zijn de drie betrokken partijen duidelijk van zins er iets van te gaan maken. Ze zijn namelijk alle drie tot vergaande concessies en compromissen bereid.

Een voorbeeld is de Ontwikkelingshulp. De PVV heeft altijd gepleit voor afschaffing van de Ontwikkelingshulp, op (meer) noodhulp na. De VVD wilde een halvering van het budget. Het CDA heeft zich altijd tegen bezuinigingen verzet, verworteld als de partij is in tal van organisaties die financieel afhankelijk zijn van de subsidiepot van het ministerie van Ontwikkelingssamenwerking.

 
Nu ziet het er naar uit dat VVD, CDA en PVV het eens zijn geworden over een bezuiniging van 700 miljoen euro op het budget voor ontwikkelingssamenwerking. Zoals bekend is dat budget afhankelijk van de omvang van onze economie, en bedraagt het inmiddels 0,8 procent van dat bruto binnenlands product (bbp). De omvang van het budget nam dus al af, nu onze economie is gekrompen. Maar de rechtse coalitie in wording wil het percentage ook terugbrengen van 0,8 naar 0,7 procent van het bbp – conform de internationale norm voor ontwikkelingssamenwerking waar slechts heel weinig landen zich aan houden (de Scandinavische landen, Luxemburg en Nederland). Concreet zou dit betekenen dat het budget daalt van 4,7 miljard euro naar 4 miljard euro per jaar.

 
Dat is een beetje pijnlijk voor het CDA en er zal heel wat overtuigingskracht voor nodig zijn om deze korting aan een deel van de achterban te verkopen. Pijnlijk voor de VVD zijn de bezuinigingen op Defensie. Volgens de berichten wordt de begroting van Defensie (8,5 miljard euro) met 300 miljoen euro gekort. Nederland blijft nog wel participeren in het JSF-project (de vervanger van de F-16). In ruil voor voortzetting van dat project (waar de PVV eigenlijk helemaal vanaf wilde) zullen de F-16’s die we nu hebben langer blijven doorvliegen en zullen we minder JSF’s aanschaffen dan aanvankelijk de bedoeling was.

 
Ook deze afspraak is een compromis. De PVV bepleitte in haar verkiezingsprogramma voor een bezuiniging van maar liefst 1,1 miljard euro, waarvan 0,5 miljard door het JSF-project te beëindigen. Het CDA wilde 500 miljoen bezuinigen, maar de VVD wilde juist 120 miljoen extra aan Defensie besteden.

 
Ook willen Rutte, Verhagen en Wilders de afdracht aan de Europese Unie verlagen. Zoals bekend is Nederland in Brussel nog altijd de grootste nettobetaler, met omgerekend een afdracht van 206 euro per persoon per jaar. De PVV wilde altijd fors in de afdrachten snijden omdat deze partij van mening is dat de Europese Unie heel wat taken die het zich heeft toegeëigend, zou kunnen en ook moeten afstoten. Maar het kabinet heeft afspraken met Brussel gemaakt waar het niet zomaar onderuit kan. De onderhandelingen voor de EU-begroting van 2014 tot 2019 beginnen volgend jaar, en VVD, CDA en PVV zullen daar dan hun best willen gaan doen om de Nederlandse bijdrage omlaag te krijgen (wat Zalm al eerder, in 2005, lukte, toen de Nederlandse bijdrage met 1 miljard omlaag ging).

Al deze afspraken op het terrein van het Nederlandse buitenlands beleid ogen heel redelijk. Blijkbaar wordt er heel rustig en concreet onderhandeld en zijn alle betrokkenen bereid tot inschikkelijkheid en compromissen. De contouren van het regeerakkoord zoals die nu een klein beetje zichtbaar worden, maken vooral nieuwsgierig naar de tekst van het gedoogakkoord. Hoe hoog is de prijs die Rutte en Verhagen zullen willen betalen voor de redelijkheid en volwassenheid die Wilders tot nog toe blijkbaar tentoonspreidt?