Profiel beste bestuurders

Op basis van de genomineerden uit de afgelopen twee edities van de Beste Bestuurder heeft Necker van Naem uit de beschikbare data het profiel van genomineerden gedestilleerd. Eerder stelden we al vast dat wethouders en gedeputeerden worden genomineerd om hun deskundigheid en realisatiekracht. Burgemeesters en cdK’s moeten het daarentegen hebben van hun betrokken daadkracht. Maar wie zijn deze mensen?

Ambt en geslacht

Provinciale bestuurders hebben een grotere kans om genomineerd te worden voor de titel Beste Bestuurder dan bestuurders van gemeenten en waterschappen. ‘Dit is een weerspiegeling van het aantal bestuurders per ambt en de bekendheid van provinciale bestuurders in gemeenten en waterschappen. Hoe minder bestuurders per ambt, hoe groter de kans om genomineerd te worden’, zo stelt Sabine van Zuydam, onderzoeksleider Beste Bestuurder. Een interessant en misschien wel onverwacht feit gegeven de man-vrouwverdeling in de top 13 van meest genomineerde bestuurders, is dat een iets groter aandeel van de vrouwelijke bestuurders minimaal één keer wordt genomineerd dan van de mannelijke bestuurders. En dat verschil neemt toe.

Grootte van de gemeente

259 genomineerden voor de titel Beste Bestuurder komen in 2020 uit gemeenten met 25.000-50.000 inwoners. Relatief gezien worden juist bestuurders uit de steden met meer dan 100.000 inwoners het meest genomineerd: 61 procent van hen ontvangt minimaal één nominatie in 2020 en in 2021 was dat 52 procent. Ook hier speelt waarschijnlijk de bekendheid van de bestuurders uit de grote steden een rol. Uit de gegevens over 2020 en 2021 volgt dat bestuurders die van buiten de Randstad komen en dan vooral uit de provincies Overijssel, Groningen en Flevoland, de grootste kans hebben om te worden genomineerd voor de titel Beste Bestuurder door hun collega’s uit de eigen gemeente, provincie of waterschap.

Partij en leeftijd

De partijpolitieke achtergrond van genomineerde bestuurders volgt in grote lijnen de verdeling onder alle burgemeesters, genomineerd of niet. Net zoals in de gehele populatie hebben genomineerde burgemeesters in 2020 en 2021 veelal een VVD, CDA en PvdA achtergrond. Opvallender is dat in 2021 ook veel partijloze burgemeesters (12) zijn genomineerd. De gemiddelde leeftijd van een burgemeester die in ieder geval één keer is genomineerd voor de titel Beste Bestuurder is 56 jaar en circa 77 procent is 51 jaar of ouder. In 2020 is dat niet veel anders dan in 2021. Dit komt overeen met de leeftijd van alle burgemeesters. Net als bij de partijpolitieke achtergrond van burgemeesters, zijn genomineerde burgemeesters dus ook op dit punt een doorsnede van de totale populatie.

Invloed van ambtstermijn

Het overgrote deel van Nederlandse burgemeesters zit in 2020 en 2021 in de eerste ambtstermijn in hun huidige gemeente. Over het geheel genomen geldt dat voor ongeveer twee derde van alle burgemeesters. In 2020 werd een relatief groter deel van de burgemeesters in hun eerste termijn genomineerd, dan die in hun tweede of derde termijn. Een jaar later ligt dit anders: dan worden relatief de meeste burgemeesters genomineerd onder hen die in hun tweede termijn zitten. Dit suggereert dat al dan niet genomineerd worden vooral met de persoon en diens kwaliteiten samenhangt, of in ieder geval dat er geen sprake lijkt te zijn van een soort wittebroodsjaren.