Nieuwjaarsreceptie op de korrel

In verschillende gemeenten woedde afgelopen weken een discussie over het lot van de traditionele nieuwjaarsbijeenkomst, aangewakkerd door de bezuinigen waarover gemeenteraden en colleges zich moeten buigen. De vraag rees of het gepast is om te proosten en te happen in het gemeentehuis terwijl overal op wordt bezuinigd?

Sommige gemeenten organiseren helemaal geen receptie, andere vinden de traditie zo wezenlijk voor het contact tussen bestuur en publiek dat ze ook nu weer een receptie organiseren, maar doen dat dan zo sober mogelijk. En een aantal gemeenten heeft de nieuwjaarsbijeenkomst zelfs helemaal afgeschaft. Zoals Amsterdam: er komt geen nieuwjaarsreceptie in het Concertgebouw. Gemeentesecretaris Henk de Jong heeft alle diensten en bedrijven aangeschreven dat ze geen externe relaties dienen uit te nodigen voor een nieuwjaarsbijeenkomst. Afgezet tegen de astronomische bedragen van bijvoorbeeld de aanleg van de 3,1 miljard kostende Noord/Zuidlijn gaat het natuurlijk om een peulenschil, maar alle beetjes helpen en een goed imago is ook wat waard. De gemeente schrapte eerder dit jaar de burgerreceptie voor de vertrekkende burgemeester Cohen.

Ook Westervoort heeft de nieuwjaarsbijeenkomst geschrapt. De raad eiste dat het budget voor representatie met de helft zou worden gekort, en dus zag het college geen andere keuze dan de receptie op te geven, zegt burgemeester Jos Geukers (CDA) van de Gelderse gemeente. ‘We hebben de receptie met pijn in het hart geschrapt, maar gezien de bezuinigingen is het niet onlogisch om te doen. En dat geldt ook voor de receptie van 2012.’

In het eveneens Gelderse Montferland heeft gemeenteraad zelfs unaniem de receptie de nek om gedraaid om zo minimaal 1.500 euro te besparen. Tot verdriet overigens van de burgemeester Ina Leppink (VVD), want volgens haar dicht je zo nooit de kloof tussen burgers en politiek.

Weggegooid geld

Als  die kloof gedicht moet worden, moeten de raads- en collegeleden maar langs de recepties van de verenigingen in Montferland, repliceert VVD-fractievoorzitter Martin Som, die de gemeenteraad meekreeg om de receptie te schrappen. Ontmoeten ze nog eens iemand en het levert de verenigingen nog wat inkomsten op ook. ‘Als een receptie zin heeft, dan moet je het doen.

Maar een receptie waarop we alleen elkaar zien is zinloos, dat is weggegooid geld. Ik heb al heel wat nieuwjaarsrecepties meegemaakt en ik kom altijd dezelfde bestuurders tegen. Burgers zie je er nauwelijks’, aldus Som. ‘Ik begrijp best dat de burgemeester teleurgesteld is, want zij kan bij zo’n bijeenkomst trots de gemeente presenteren, maar dat moet je niet op kosten van de gemeenschap organiseren.’

Daarentegen gelooft burgemeester Eric van Oosterhout (PvdA), van het zeker niet rijke Aa en Hunze in Drente, heilig in de nieuwjaarsreceptie. Van Oosterhout: ‘Ik zou haast zeggen dat bezuinigen op de nieuwjaarsreceptie wel het laatste is wat we doen. De gemeente Aa en Hunze beschouwt dat feestje als een uitgelezen kans om onze gelukwensen te delen met inwoners en groeperingen.’

De kleine Utrechtse gemeente Eemnes dreigde de receptie dit jaar op te geven totdat de PvdA op het nippertje tot inkeer kwam. PvdA-fractievoorzitter Wilma de Boer. ‘Om een signaal af te geven, werd in het presidium besloten om de nieuwjaarsreceptie te schrappen. Dat overviel mij. Toen ik later met mijn achterban sprak en met wat verenigingen, bleek dat men het toch wel jammer vond. Het is dé kans voor de bevolking om ongedwongen met het bestuur in aanraking te komen en een mooie traditie om in ere te houden. Bovendien: waarom moet je in deze barre tijden ook de leuke dingen schrappen? Na overleg met hebben we bij de begrotingsraad een motie ingediend voor behoud van de receptie.’

In het Gelderse Lingewaard was het niet het presidium maar een krappe meerderheid in de gemeenteraad die vond dat de nieuwjaarsbijeenkomst geschrapt moest worden. De nieuwjaarsreceptie van vorig jaar had veel geld gekost en bovendien was de raad van mening dat het niet misstond een signaal af te geven aan de bevolking. Maar ook hier werd de motie van GroenLinks, Lingewaard.NU, D66 en BO6-Lokaal 2000 op het laatste moment ingetrokken.

Waarom? Lianne Duiven van Groen- Links: ‘In onze samengevoegde gemeente is geen ruimte voor een receptie, trouwens ook niet voor de raadsvergadering. Er moet dus altijd een zaal gehuurd worden.’ De receptie vorig jaar was georganiseerd door Hydro Huisman, een bedrijf dat hydroplanten kweekt en levert voor interieuren. ‘Wij dachten dat zij de receptie hadden gesponsord, maar dat bleek niet het geval en dus moesten we 12 duizend euro betalen. Dat kon echt niet. We hadden dus die motie ingediend, maar bij nader inzien vonden we het toch jammer om helemaal geen contact te hebben met de bevolking.‘

De toezegging van het college om de hand op de knip te houden, was voor de partijen dan ook voldoende. Alle recepties en bijeenkomsten in Lingewaard zullen sober worden aangepakt. Meer dan 5 tot 6 duizend euro mag de nieuwjaarsreceptie niet gaan kosten.

Bitterballen

Naar het noorden, in Overijssel, kiest Rijssen-Holten uit zuinigheid voor een versoberde receptie. De gemeente moet 3 miljoen euro bezuinigen en dus gaat onder andere de OZB met 2,5 procent omhoog.

Om de geesten hiervoor rijp te maken, besloot de gemeenteraad eerder dit jaar om het goede voorbeeld te geven. Raadsleden krijgen geen laptops meer, bezoekjes aan het jaarlijkse VNG-congres zijn er niet meer bij, en na afloop van de raadsvergaderingen worden ook geen bitterballen en kaasblokjes meer geserveerd. Toch heeft de grootste partij in Rijssen-Holten geen moment overwogen om te snijden in de nieuwjaarsreceptie. SGP-fractievoorzitter Ben Beens: ‘Zo’n receptie is een heel goed moment om met onze burgers in contact te komen.

Het is altijd een goede bijeenkomst aan het begin van het nieuwe jaar. Ik kijk er naar uit. En het hoeft ook niet zoveel te kosten. De gemeentebodes treden op als cateraars, er worden een paar hapjes besteld en that’s all. Een nieuwjaarstoespraak van de burgemeester erbij en je hebt een leuke en zinvolle bijeenkomst.’

Overigens is de nieuwjaarsbijeenkomst niet in alle gemeenten een traditie. Het Overijsselse Elburg heeft (nog) geen nieuwjaarsreceptie. Burgemeester Frans de Lange (CU): ‘We hebben een koninginnedagreceptie in onze kloostertuin. We wilden eigenlijk een nieuwjaarsreceptie houden, maar vanwege de bezuinigingen hebben we dit nog maar niet opgevoerd als nieuwe wens.’

Het Gelderse West Maas en Waal piekert er zelfs niet over om een nieuwjaarsreceptie te organiseren. Burgemeester Thomas Steenkamp (CDA) Steenkamp: ‘We missen haar niet want we hebben er nooit een gehad. Ik heb ook nooit uit de gemeenteraad de roep gehoord om een nieuwjaarsreceptie. En nu gaan we er zeker niet aan beginnen. Dat is deels zuinigheid, geen luiheid en zeker geen laksheid.’

Volgens Steenkamp zijn er voldoende informele contacten om een nieuwjaarsbijeenkomst overbodig te maken: ‘Heel veel mensen ontmoeten elkaar toch wel via de ondernemersorganisatie of verenigingen. En die zouden elkaar weer treffen bij zo’n nieuwjaarsreceptie.’ Overigens had de brandweer van West Maas en Waal wel een nieuwjaarsreceptie, maar die is vanwege de crisis komen te vervallen.   

Binnenlands beknibbelen
De nieuwjaarsreceptie kost doorgaans geen kapitalen, maar door haar te schrappen laat de gemeente wel zien dat het mee ‘lijdt’ met de inwoners die meer moeten betalen voor vuilnisophaal, WOZ en rioolrecht. Bovendien helpen alle beetjes. Maar er zijn meer ‘beknibbelmaatregelen’. Zo gaat het Brabantse Oosterhout arme overledenen cremeren in plaats van begraven. Levert per jaar 5 duizend euro op. Breda zet de helft minder bladkorven in de stad neer. Scheelt 40 duizend euro. In het Limburgse Landgraaf worden de raadsvergaderingen niet meer uitgezonden op de lokale televisie. Een bezuiniging van 15 duizend euro. In Landgraaf gaat de dynamische parkeerbewegwijzering op zwart. Wat dat aan uitgaven scheelt, weet de gemeente niet. Voor een overzicht van alle besparingen: ‘binnenlands beknibbelen’ op www. binnenlandsbestuur.nl.