Mystery Burger: een stap naar voren, twee stappen terug

'Ik vind het jammer om twee praktische redenen', zegt Veldhovens raadslid Willem Hornman (D66) met een grote glimlach. Zojuist heeft VVD’er Peter Saris het voorstel gedaan om een zogeheten oppositieprogramma vóór de bespreking van de voorjaarsnota te behandelen. 'Wij beogen met dit niet-coalitieprogramma input te leveren voor de voorjaarsnota', verklaart Saris. Als die nota eerst wordt behandeld, heeft het bespreken van het wensenlijstje van de oppositie nog nauwelijks zin. 

Dat hebben Saris én Hornman ook door. 'Ik had een prachtig verhaal om jullie onderuit te trekken', gniffelt Hornman. 'Maar ik verzin wel iets anders.' De zaal lacht met de D66’er mee. 'En ik vind het ook een bietje raar dat jullie er nu mee komen', klinkt Hornman weer wat serieuzer.

Het oppositieprogramma staat als initiatiefvoorstel op de agenda. VVD’er Saris mag als eerste het woord voeren. 'Als reactie op de uitnodiging naar een raadsbrede samenwerking', verklaart de VVD’er. Durf en draagkracht, heet het programma. 'Ik hecht er waarde aan om het programma te presenteren als aanvulling op en niet als alternatief voor het coalitie-programma.' Oppositie-collega Herman Kootkar (Samenwerkend Veldhoven) legt uit dat het debat tot een raadsprogramma moet leiden. 'Maar het betekent niet dat we het over alles eens moeten zijn', benadrukt hij. 'Politiek bestaat bij de gratie van verschillen.'

Dat er verschillen zijn, blijkt wel wanneer de coalitiepartijen aan het woord komen. Volgens Albert de Jong (VSA) is het initiatief van de oppositie te vroeg. 'Na de vakantie is er een groslijst met mogelijke bezuinigingen. Volgens mij moeten we het er dan over hebben.' Hij stelt voor om het oppositiestuk voor kennisgeving aan te nemen. 'Een raadsprogramma is voor ons een brug te ver', meent Gerard Jonkers (GBV). 'Het coalitieprogramma is voor ons leading.' D66’er Hornman sluit de eerste termijn af. 'Het verbaast ons dat de oppositie vijf weken ná het debat met een bijna identiek stuk als het onze komt. Je zou het bijna plagiaat kunnen noemen.' Het blijft even stil voordat Robert Tops van oppositiefractie PvdA om een schorsing vraagt. 'Ik moet dit even laten bezinken', zegt hij onthutst.

Na die schorsing wil eerst Hornman het woord. 'Ik wil mijn excuses aanbieden', begint hij. 'Het woord plagiaat had ik niet willen gebruiken.' Hij zegt het woord terug te willen nemen. 'Het zou de samenwerking kunnen schaden.' 'Wij zijn geschrokken en teleurgesteld', opent Peter Saris de tweede termijn. 'We willen het houden bij een korte reactie.' Het is zelfs één zin. 'De uitgestoken hand van de coalitie is een schijnvertoning.'

De sfeer is ongemakkelijk en vijandig geworden. De woorden die nog volgen zijn rationeel, afstandelijk en nauwelijks overbruggend. De hete brei van de relatie wordt angstvallig gemeden. Het zou wel eens een koude raadsperiode kunnen worden in Veldhoven. Blijkbaar blijft het moeilijk voor sommige politici om over partijbelang, ego én over hun schaduw heen te springen. Een duale raad is er in plaats van een stapje dichterbij een flink eind verder weg gekomen.

John Bijl

Lees hier de eerdere columns van John Bijl