Ministerie deelt zorgen over ‘computerbesluiten’

Staatssecretaris Knops heeft gereageerd op het onderzoek van Marlies van Eck (Tilburg University) over burgers die onvoldoende juridisch beschermd zijn wanneer er met computers financiële besluiten worden genomen. In een reactie op Kamervragen van de VVD hierover zegt hij dat het niet de bedoeling is dat de burger nadeel ondervindt van computerkeuzes.

‘Burger moet geen nadeel ondervinden’

Van Eck schreef in haar proefschrift dat het bij ‘computerbesluiten’ niet altijd duidelijk is hoe besluiten precies genomen worden. Knops geeft aan dat de uitvoering van ‘geautomatiseerde ketenbesluiten’ complex is en afhankelijk is van deskundigheid van meerdere disciplines. ‘Het is beslist niet de bedoeling dat de burger nadeel ondervindt van de keuze van de overheid om computers te gebruiken bij het nemen van besluiten met een financieel belang.’

Nieuwe juridische regels voegen weinig toe
Knops is het met Van Eck eens dat nieuwe juridische regels weinig toevoegen. ‘Uit de huidige regelgeving en jurisprudentie volgt namelijk al dat fouten hersteld moeten kunnen worden en dat bestuursorganen besluiten op een passende manier moeten motiveren, door bijvoorbeeld de keuzes, gegevens en aannames achter een besluit te onderbouwen.’ De staatssecretaris vindt dat burgers meer hebben aan een coöperatieve opstelling van bestuursorganen. ‘Op die manier kunnen geconstateerde onjuistheden gemakkelijker worden hersteld en kan een tijdrovende gang naar de rechter worden voorkomen.’

Onderzoek naar algoritmen
Met de uitspraak in het proefschrift dat instructies aan de computer niet beschikbaar zijn voor derden, wil Knops niet helemaal mee gaan. Met de Wet Openbaarheid van Bestuur (WOB) kunnen derden ‘in principe om openbaarmaking van computerinstructies vragen’, aldus de staatssecretaris. In een beleidsvisie over open source die hij deze zomer naar de Kamer stuurt, gaat hij verder in op de vraag of openbaarmaking van broncode bij geautomatiseerde besluitvorming mogelijk en noodzakelijk is. Er komt ook een onderzoek naar de toepassing van algoritmen binnen de overheid. Dit wordt naar verwachting in het tweede deel van 2018 gedeeld.