Loskomen van de oude democratie

Het ontstaan van Code Oranje

Historische romans vermengd met eigentijdse ideeën zullen nog wel schaarser zijn. Toch is dat de poging die Bert Blase doet in zijn niet bescheiden getitelde boek Het verhaal van de wereld.

Blase kent een lange loopbaan in de publieke sector en is bijna een decennium (waarnemend) burgemeester, na zijn loopbaan in het openbaar bestuur en een PvdA-raadslidmaatschap. Met honderden andere politici, burgemeesters en burgers is hij ook actief in de beweging Code Oranje, die de politieke democratie wil veranderen. Men steunt er het burgerinitiatief en uiteenlopende initiatieven van co-democratie. Al is de praktijk weerbarstiger dan de bevlogen beweging lief is. Burgerbetrokkenheid krijgt na verkiezingen te weinig ruimte naar de zin van de beweging terwijl men lokaal en zelfs nationaal tal van kansen ziet liggen. Loting om het gemeenteraadslidmaatschap, ‘burgerakkoorden’ en meer ideeën liggen klaar op de plank, maar breken niet door.

Creativiteit is daarom geboden en het boek van Blase is een nieuwe poging om de ideeën van de beweging ingang te doen vinden. Helaas is die poging niet erg geslaagd. Het boek kent drie sporen die door elkaar lopen. Er is het verhaal van een volgeling van een Zwitserse sekteleidster tijdens het begin van de Verlichting. Ten tweede is er een reis- en ideeënverhaal van een reislustige jongen uit onze tijd. En ten derde observaties, gedachten en verbindende teksten van de schrijver Blase zelf.

Een dergelijke complexe structuur van 265 van perspectief wisselende tekstblokjes stelt hoge eisen aan de compositie. De afzonderlijke verhalen komen echter onvoldoende van de grond, de op zich overeenkomstige uitdagingen en opgaven van toen en nu lijken zeker aanwezig maar in plaats dat de lezer ze ‘ontdekt’ worden ze nu door de schrijver geduid, wat onnodig afleidt. Kiezen is verliezen maar een duidelijke keuze voor een roman, een dubbelroman of een ideeënboek was hier beter geweest. Dat laat onverlet dat we nog meer van de beweging van Blase en anderen zullen horen. Als de oude democratie zoals de beweging zegt op sterven na dood is, kijken we uit naar de nieuwe.

Citaat uit het boek
‘Vele mensen delen het idee dat de tijd rijp is voor een sprong naar de nieuwe democratie’

Het verhaal van de wereld, Bert Blase, Uitgeverij Het Boekenschap, 172 pagina’s, 24,95 euro