Weinig lering trekken uit een crisis

Burgemeesters die lang op een post zitten, zijn minder geneigd om na een crisis wezenlijke veranderingen door te voeren. Dat concludeert bestuurskundige Wout Broekema van de Universiteit Leiden in zijn promotieonderzoek naar het leren van crisis. ‘Misschien omdat ze dan meer met de organisatie vergroeid zijn’, aldus Broekema. 

Burgemeesters met een hogere intrinsieke motivatie voor de publieke zaak zijn meer geneigd van crisissituaties te leren. Broekema onderzocht waarom sommige organisaties wel goed leren van een crisis en andere niet, nauwelijks of laat. Hiertoe analyseerde de bestuurskundige ruim zestig crises in Nederland, zoals de Enschedese vuurwerkramp in 2000 tot de Facebook-rellen in Haren in 2013. Publieke organisaties leren vaak te weinig van een crisis, concludeert hij. Informatie wordt vaak niet goed overgedragen waardoor lessen worden vergeten. Een open organisatiecultuur blijkt essentieel om te leren van crisis. Ook de strategische aandacht die de leiding voor de crisis heeft, blijkt cruciaal. Hierdoor ontstaat de benodigde druk om zwakke punten echt op te pakken en om ingrijpender veranderingen door te voeren.

Hoewel het door chaos, tijdsdruk en gebrekkige informatie lastig is om al tijdens een crisis te leren wat beter kan, valt daar wel de meeste winst te behalen, stelt Broekema. Hij adviseert organisaties in de evaluatie ook elementen van eerdere crises mee te nemen én te kijken naar crises die net goed afliepen. Dan kunnen onder meer patronen worden onderscheiden. De lessen uit meerdere crises en oefeningen kunnen worden omgezet in een adequate checklist voor medewerkers.